Θα πει ο Τραμπ στον Μητσοτάκη ότι φεύγει η ExxonMobil από την Ελλάδα;

«Εάν η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού, τότε η διπλωματία πρέπει να είναι η τέχνη του ανέφικτου. Όσο για την αρχαία τέχνη του πολέμου και τον Στρατό, δεν είναι τίποτε άλλο, παρά το blanco, που σβήνει τα λάθη των πολιτικών και των διπλωματών, από τη μνήμη των λαών». Την παραπάνω φράση διατύπωσα σε μια πολύ πρόσφατη συνέντευξή μου στον δημοσιογράφο Γιώργο Σαχίνη, με αφορμή όσα συνέβησαν με την πολύκροτη πλέον υπόθεση του Μνημονίου Κατανόησης Τουρκίας-Λιβύης. Γιατί όμως δήλωσα κάτι τέτοιο;

Όσοι επιχείρησαν να παρουσιάσουν τον Ερντογάν ως ένα ημίτρελο ηγέτη στην ελληνική κοινή γνώμη, διέπραξαν ένα σφάλμα ολκής το οποίο αποδεικνύεται μοιραίο με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο. Προσωπικά έχω αποκωδικοποιήσει εδώ και μια δεκαπενταετία, τον τρόπο σκέψης του Ερντογάν και λέω ξεκάθαρα ότι λειτουργεί κατά 90% ως μπίζνεσμαν και μόνο κατά 10% ως πολιτικός και πρόεδρος της Τουρκίας.

Ως μπίζνεσμαν διεθνούς εμβέλειας έχει καταφέρει να κάθεται στα ίδια τραπέζια μαζί με CEO τραπεζών και πολυεθνικών, ενώ περιστοιχίζεται πάντοτε από μια ομάδα ικανότατων εμπειρογνωμόνων της διεθνούς αγοράς. Στον αντίποδα, η προηγούμενη κυβέρνηση Τσίπρα, “επένδυσε” σε απαρχαιωμένες πολιτικές και δημιούργησε ένα πλαίσιο στρατηγικής, που αν ζούσαμε στο 1980 ίσως να ήταν αποδοτικό.

Στην παρούσα, όμως, περίοδο αποδείχτηκε μοιραίο για τη χώρα. Διότι ο κ. Τσίπρας προσπάθησε να φέρει σε θέση στρατηγικού εταίρου την Ελλάδα με τη Γαλλία και τις ΗΠΑ. Μόνο που στην σημερινή παγκοσμιοποιημένη οικονομία, αυτό προκαλεί γέλιο στους οικονομικούς αναλυτές και ιδιαίτερα στους διαχειριστές κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου στον τομέα των υδρογονανθράκων.

Την ίδια στιγμή, από το 2015, η Turkish Petroleum προσέλαβε “εταιρικούς διπλωμάτες” ως λομπίστες που άνοιγαν δρόμους στα συμφέροντά της. Πρόκειται για ανθρώπους που λειτούργησαν ως global managers της Turkish Petroleum, η οποία ελέγχεται απόλυτα από την οικογένεια Ερντογάν. Πολλοί από εσάς ακούτε για πρώτη φορά τον όρο “ιδιωτικός διπλωμάτης” ή “εταιρικός διπλωμάτης”.

Τι γνώριζε ο Ερντογάν

Αλλά ας δούμε τι γνώριζε από πρόπερσι ο Ερντογάν κι έπιασε στον ύπνο την κυβέρνηση Τσίπρα για να μην πούμε ότι την οδήγησε εκεί ακριβώς που ήθελε. Η επιστημονική ομάδα του Ερντογάν γνώριζε καλά από τον Ιανουάριο του 2017 τι πρόκειται να συμβεί και έκανε πολυεπίπεδες συμφωνίες στα ενεργειακά, που της επέτρεψαν να πραγματοποιήσει αντίστοιχες πολυεπίπεδες συμφωνίες σε εξοπλισμούς. Την ίδια ώρα στην Ελλάδα, η ομάδα Τσίπρα είχε έναν και μοναδικό “καημό”, ήταν απασχολημένη με τα πανηγύρια στις Πρέσπες με τον Ζάεφ!

Από το παραπάνω σχεδιάγραμμα, είναι προφανές, ότι ακόμα και μέσα στο 2016, η απόδοση των μετοχών της κραταιάς ExxonMobil άρχισε να υποχωρεί έναντι αυτών της BP. Eιδικά από το 2017 ως τις μέρες μας η εταιρεία είχε δυσαρεστήσει τους μετόχους της. Κι άρχισαν οι φωνές διαμαρτυρίας. Τι κι αν ο Τραμπ προσέλαβε τον πρώην πρόεδρο της ExxonMobil Ρεξ Τίλερσον ως υπουργό; Η ExxonMobil συνέχισε την δραματική της πορεία. Και η μεγάλη αποτυχία του Τίλερσον σε Μεσόγειο, Αφρική και Μέση Ανατολή, οδήγησε τον Τραμπ να ανακοινώσει την απόλυσή του.

Ο Τεξανός πετρελαιάς, αν και μεγάλης κλάσης, εντούτοις απέτυχε παταγωδώς μπροστά στην συμμαχία Γερμανίας-Ρωσίας που καθοδηγούσαν τα στελέχη της BP. Όσο κυβερνούσε ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα γίνονταν “πράγματα και θαύματα” μεταξύ των πολυεθνικών ενέργειας. Μπορεί η ExxonMobil να έβγαζε συνεχώς ανακοινώσεις για νέες ανακαλύψεις κοιτασμάτων, αλλά αυτό δεν μεταφραζόταν σε χρήμα για όσους είχαν επενδύσει στη μετοχή της. Αντίθετα, όσοι είχαν αγοράσει μετοχές της BP είδαν τα πορτοφόλια τους να φουσκώνουν.

Καμία άλλη εταιρεία δεν έμεινε για τόσο μεγάλο διάστημα κάτω από τον δείκτη “FTSE 100” όσο η ExxonMobil, η οποία τελικά, μέσα στο 2019 “έγδαρε” τους επενδυτές της με τις οικτρές της αποδόσεις. Προς το τέλος του 2018, άρχισαν οι εντάσεις μέσα στις γενικές συνελεύσεις της, γεγονός που πέρασε προς τα έξω με άσχημο αντίκτυπο. Τότε, η εταιρεία άρχισε τις διαρροές ότι σκοπεύει να εκποιήσει μέρος των assets της, προκειμένου να εξοικονομήσει χρήματα.

Το λάθος του Τίλερσον και του Τσίπρα

Βλέπετε το λάθος του Τίλερσον ήταν ότι δεν στάθμισε σωστά το πρόβλημα που έζησαν όλες οι εταιρείες από τo κραχ του 2014. Πίστεψε ότι μια παγκόσμια εξάπλωση θα ωφελήσει την ExxonMobil. Αυτός που διαδέχτηκε τον Τίλερσον, ο Ντάρεν Γούντς, αρχικά ακολούθησε την ίδια στρατηγική μιας και ο προκάτοχός του ήταν υπουργός των ΗΠΑ πλέον. Και φυσικά η καρατόμηση Τίλερσον επέτρεψε στον Γούντς να αλλάξει την στρατηγική της ExxonMobil.

H καθυστέρηση, όμως, ήταν μεγάλη και οι υπόλοιπες εταιρείες είχαν υπερκεράσει την ExxonMobil κατά πολύ σε αποδόσεις, όπως διαπιστώνει κάποιος πανεύκολα από το παραπάνω σχεδιάγραμμα. Η πορεία αυτή, σε συνδυασμό με την θηλιά που έβαλαν στην ExxonMobil οι τρεις δανείστριες τράπεζες, οδήγησαν τον Γούντς σε μια στρατηγική που είχαν χρησιμοποιήσει με επιτυχία τόσο η BP, όσο και η ΕΝΙ και η TOTAL. Έτσι, ξεκίνησε αμέσως ένας γύρος διερεύνησης, πώλησης περιουσιακών στοιχείων της ExxonMobil διεθνώς. Κι όσο στην Ελλάδα η κυβέρνηση Τσίπρα κοιμόταν, ο Ερντογάν προχωρούσε στην σύσφιξη των σχέσεών του με αντιπάλους της ExxonMobil, όπως η BP.

Στην Ελλάδα σφίγγαμε τις σχέσεις μας με ExxonMobil και TOTAL. Τους παραχωρούσαμε οικόπεδα στην Κρήτη, διότι κάποιοι πίστεψαν ότι θα έχουν την στρατιωτική προστασία των Γάλλων και Αμερικανών. Κι όπως θα καταλάβετε παρακάτω, αυτή η πολιτική ήταν για γέλια και για κλάματα μαζί. Φυσικά, μια τέτοια πολιτική ήταν εκτός των ορίων όπου παίζει η πραγματική οικονομία στην διεθνή αγορά ενέργειας.

Οι ικανότατοι πράκτορες του Ερντογάν

Όσο λοιπόν οι κυβερνώντες τάιζαν σανό στους Έλληνες ότι την Κρήτη θα την προστατέψουν οι γαλλικές φρεγάτες και ο 6ος Στόλος, ο Γούντς της ExxonMobil σχεδίαζε να σώσει την επιχείρησή του. Πράγμα που οι ιδιωτικοί διπλωμάτες του Ερντογάν γνώριζαν καλά και προφανώς έβαλαν κι αυτοί το χέρι τους, ώστε η Ελλάδα να οδηγηθεί σε τελείως λάθος δρόμο.

Λίγο πριν η ExxonMobil υποστεί ζημιά, τον Οκτώβριο του 2019, o Γουντς, “παραδίδεται” στις τράπεζες και σπεύδει να δηλώσει ότι είναι διατεθειμένος να πουλήσει περιουσιακά στοιχεία αξίας 25 δισ δολαρίων, προκειμένου να εξοικονομήσει χρήματα για τους επενδυτές και τις δανείστριες τράπεζες. Και φυσικά να τονώσει τα ταμειακά διαθέσιμα της εταιρείας. Μόνο που στην Ελλάδα δεν άκουσε κανείς τα σχέδια του.

Μάλιστα, καλά πληροφορημένες πηγές λένε ότι εδώ και μερικούς μήνες η εταιρεία έχει συντάξει έναν εκτεταμένο κατάλογο με περιουσιακά στοιχεία που θέλει να πουλήσει. Στόχος είναι η άμεση πώληση 15 δισ. στοιχείων του ενεργητικού της ως το 2021 και άλλων 10 δισ. ως το 2025. Σύμφωνα με πηγές μου από την απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, η ExxonMobil έχει καταρτίσει έναν διευρυμένο κατάλογο περιουσιακών της στοιχείων προς πώληση σε συνολικά 11 χώρες από τις οποίες θα αποχωρήσει ολοσχερώς.

Σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσεται κι ένας πρόσφατος διαγωνισμός που έκανε για εκποίηση περιουσιακών της στοιχείων στη Νορβηγία, ύψους 4,5 δισ., ενώ ετοιμάζεται να πράξει το ίδιο σε Αυστραλία, Νιγηρία, Τσαντ, Ινδονησία, Μαλαισία, Βρετανική Βόρεια Θάλασσα, Γερμανία και Ρουμανία. Σκοπεύει δε να κρατήσει την συμμετοχή της μόνο στο γιγαντιαίο κοίτασμα του Groningen στην Ολλανδία. Αντίθετα, η BP, μετά το ατύχημα του DeepWater Horizon το 2010 στον Κόλπο του Μεξικού, πούλησε σταδιακά 65 δισ. δολ. από περιουσιακά της στοιχεία. Ενώ η Royall Dutch Shell έκανε πάνω από 30 δισ πωλήσεις.

Υποβάθμιση από Moody’s

Μέχρι που στις 3 Δεκεμβρίου 2019 η ExxonMobil βρέθηκε αντιμέτωπη με αυτό που φοβόταν χρόνια. Ο οίκος Moody’s την υποβάθμισε. Παρά το γεγονός ότι όλα αυτά ήταν γνωστά και οι οίκοι αξιολόγησης έκαναν μαγικά, προκειμένου να διατηρήσουν σταθερό (stable) το outlook της εταιρείας, η Moody’s άλλαξε τις προοπτικές της ExxonMobil από σταθερές σε αρνητικές, υποβαθμίζοντάς την στην ουσία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις μελλοντικές κεφαλαιουχικές της ανάγκες.

Για όσους καταλαβαίνουν, η ExxonMobil πλέον σπρώχνεται σε περαιτέρω εκποίηση περιουσιακών της στοιχείων που σίγουρα θα ξεπεράσουν τα 25 δισ. που είχε προγραμματίσει. Ο μόνος δρόμος που έχει πλέον η εταιρεία είναι να επικεντρωθεί σε 4-5 κοιτάσματα-μαμούθ που έχει διεθνώς, όπως αυτά στην Γουινέα της Λατινικής Αμερικής.

Εδώ μπαίνει το τεράστιο ερώτημα που μας αφορά. Σ’ αυτό το γεωοικονομικό πλαίσιο, η ExxonMobil θα κρατήσει τα δικαιώματα έρευνας σε Κύπρο και Ελλάδα ή θα αποχωρήσει; Γνωρίζω ότι η εταιρεία αυτή την περίοδο βρίσκεται σε μια “διαδικασία πρόσκλησης ενδιαφέροντος” για τα κοιτάσματά της σε Ελλάδα και Κύπρο. Και ή θα τα πουλήσει ολοσχερώς, ή θα κρατήσει ένα μέρος τους αρχικά, το οποίο θα πουλήσει αργότερα.

Μήπως, λοιπόν, η εσπευσμένη ανακοίνωση του τεράστιου κοιτάσματος φυσικού αερίου νοτίως της Κρήτης σε συνέδριο και όχι με επίσημη ανακοίνωση της ExxonMobil, ουσιαστικά αποτελεί μια “πρόσκληση” προς τους ανταγωνιστές της να αγοράσουν το μερίδιό της στην Ελλάδα; Κι αν τελικά η Κρήτη και η Κύπρος αποτελέσουν assets, τα οποία η ExxonMobil θελήσει να πουλήσει, ποιος λέτε να τα αγοράσει;

Μήπως, λοιπόν, να ξαναδιαβάσουμε καλά το προηγούμενο άρθρο μου στο SLpress.gr και να καταλάβουμε, τι ακριβώς έκανε ο Ερντογάν; Πότε; Την ημέρα που η Moody’s υποβάθμιζε την ExxonMobil που κατέχει μαζί με την ΤOTAL και τα ΕΛΠΕ τα οικόπεδα στην Κρήτη. Και επιτέλους, ο Τραμπ που δεν έχει βοηθήσει στο παραμικρό την Ελλάδα, θα εξηγήσει τα παραπάνω στον Μητσοτάκη, στην προσεχή συνάντησή τους, ή θα έχουμε έναν νέο γύρο από παραμύθια της Χαλιμάς;