Ξεθωριάζει ο τύπος του “σκληρού” αφεντικού μετά το φιάσκο στην KPMG

Η νέα γενιά, οι νεότεροι εργαζόμενοι εμφανίζονται πιο απαιτητικοί, σε ζητήματα δικαιωμάτων και συμπεριφοράς, αν ισχύουν όλα όσα μάθαμε για το περιστατικό με την παραίτηση του προέδρου της KPMG Βρετανίας, μιας εκ των Big Four των λογιστικο-οικονομικών υπηρεσιών. Ο Αυστραλός Μπιλ Μάικλ, σαν “βρεγμένη γάτα”, θα έλεγε κανείς, έσπευσε να παραιτηθεί μόλις οι διαμαρτυρίες εντάθηκαν εναντίον του.

Είναι ο άνθρωπος που κατά τη διάρκεια μιας τηλεδιάσκεψης, είπε στο προσωπικό «πάψτε να διαμαρτύρεστε», προκαλώντας έντονες αντιδράσεις. Η κλήση αφορούσε τις επιπτώσεις της πανδημίας στις ζωές των ανθρώπων και σε αυτή συμμετείχαν μέλη της συμβουλευτικής ομάδας των οικονομικών υπηρεσιών της εταιρείας και φυσικά εκατοντάδες υπάλληλοι της εταιρείας.

Οι εργαζόμενοι έθεσαν ζητήματα όπως πιθανές μειώσεις μισθών στο άμεσο μέλλον, μια και ήδη το 2020 πραγματοποιήθηκαν μειώσεις, προκειμένου να «προστατευθούν οι θέσεις εργασίας». Επίσης, αρκετοί μίλησαν για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν λόγω του lockdown, μη μπορώντας να δουν από κοντά τους δικούς τους ή προσπαθώντας να συγκεράσουν την τηλεργασία με την κατ’ οίκον εκπαίδευση των παιδιών τους.

Ωστόσο, ο Μάικλ επανήλθε: «Σταματήστε να παίζετε το χαρτί του θύματος». Επίσης, αναφέρθηκε στη λεγόμενη ασυνείδητη προκατάληψη (unconscious bias), ένας όρος που αναφέρεται στην αντανακλαστική αντίληψη και συμπεριφορά απέναντι σε συγκεκριμένες ομάδες (π.χ. γυναίκες, μετανάστες κ.λπ.). Για την αντιμετώπιση των στερεοτύπων αυτών και των διακρίσεων, τόσο η KPMG όσο και οι άλλες Big Four διαθέτουν συστηματικά εκπαιδευτικές συνεδρίες για το προσωπικό.

Ο Μάικλ φαίνεται να μη συμφωνεί: «Δεν υπάρχει αυτό το πράγμα, η ασυνείδητη προκατάληψη. Δεν τα χάφτω. Γιατί μετά από κάθε σχετικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, τίποτε δεν βελτιώνεται. Αν δεν σε νοιάζει, δεν θα αλλάξεις πραγματικά». Έξαλλοι, μετά από όλα αυτά, οι συνομιλητές του άρχισαν να αφήνουν σχόλια οργής στην εφαρμογή της τηλεδιάσκεψης, με αποτέλεσμα εκείνος να αναγκαστεί να ζητήσει συγγνώμη.

Αφεντικό “παλαιάς κοπής”

Όπως ανέφερε, μέσω email στα μέλη της ομάδας συμβούλων: «Λυπάμαι για τις λέξεις που χρησιμοποίησα, οι οποίες δεν αντανακλούσαν αυτό που πιστεύω και έχω ζητήσει συγγνώμη από τους συναδέλφους μου. Η φροντίδα των ανθρώπων μας και η δημιουργία κουλτούρας στην οποία όλοι μπορούν να πετύχουν είναι υψίστης σημασίας για μένα και στην καρδιά όλων όσα κάνουμε ως εταιρεία».

Το θέμα, όμως, δεν έμεινε εκεί. Η KPMG ανέθεσε στη νομική εταιρεία Linklaters να διερευνήσει τι ακριβώς έχει συμβεί, θέτοντας τον Μάικλ σε διαθεσιμότητα και τοποθετώντας στη θέση του δύο γυναίκες-στελέχη. Σημειώνεται ότι είναι η πρώτη φορά που στις θέσεις του προέδρου και του ανώτερου στελέχους τοποθετούνται γυναίκες, στα 150 χρόνια ιστορίας της εταιρείας.

Η Linklaters δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει την έρευνά της, βέβαια, αφού ο Μάικλ παραιτήθηκε, επισημαίνοντας ότι η θέση του δεν είναι πια “υποστηρίξιμη”. Σίγουρα δεν βοήθησε και το γεγονός ότι παραδέχθηκε πως συναντιέται με πελάτες για καφέ, παρά κι ενάντια στα περιοριστικά μέτρα.

Ο Μάικλ, όντας στην KPMG 30 και πλέον χρόνια και έχοντας λάβει σε αμοιβές 1,7 εκατομμύρια λίρες το 2020, θεωρείται ως άνθρωπος με “παραδοσιακή”, “παλιομοδίτικη” ιδιοσυγκρασία και στυλ διοίκησης, που δεν συνάδει με τις γενικότερες προσπάθειες του κλάδου να διαμορφώσει ένα προοδευτικό περιβάλλον για τους εργαζόμενους.

Παλιά στελέχη που τον γνωρίζουν, δήλωσαν στους Financial Times ότι «ο ίδιος θα περιέγραφε τον εαυτό του ως απότομο, ευθύ και επί της ουσίας, κάτι που θα μπορούσε να μεταφραστεί και ως εξαναγκαστικός, επιθετικός και του τύπου “εγώ κάνω κουμάντο και θα κάνεις ό,τι σου λέω”». Παρά το γεγονός ότι είχε και τους οπαδούς του εντός της εταιρείας, η πλειονότητα των εργαζομένων είναι εξοργισμένοι μαζί του.

Χαρούμενοι, δηλαδή αποδοτικότεροι

Το περιστατικό με τον Μάικλ πιθανό να μην είχε καταλήξει όπως κατέληξε, αν επρόκειτο για μια τηλεδιάσκεψη των πέντε-δέκα ατόμων, ή αν είχε ακολουθήσει τις συμβουλές των δεκάδων εγχειριδίων ηγεσίας, δείχνοντας πολιτική ορθότητα ή ενσυναίσθηση, πραγματική ή μη. Όμως, καταδεικνύει ένα πρόβλημα που υπάρχει εδώ και χρόνια στον κόσμο των μεγάλων εταιρειών.

Ακόμα και η “προοδευτική” Google αντιμετώπισε πρόσφατα, κύματα στελεχών που αποχώρησαν λόγω περιστατικών κακής διαχείρισης φυλετικών ζητημάτων. Δεν είναι τυχαίο, πιθανώς, ότι από φέτος οι εργαζόμενοι του μεγάλου κολοσσού δημιούργησαν το δικό τους σωματείο, ονόματι Alphabet Workers Union. Έτσι, παρά το γεγονός ότι δεν παρατηρείται κάποια σημαντική διαφοροποίηση σε θέματα “παραδοσιακών” εργασιακών δικαιωμάτων, τα διοικητικά συμβούλια λαμβάνουν –ή φαίνονται ότι λαμβάνουν– περισσότερο υπόψη τις ανησυχίες των εργαζομένων, αν μη τι άλλο για να παραμένουν παραγωγικοί και αποδοτικοί στη δουλειά τους.

Είναι ενδεικτική η δήλωση του Ντέιβιντ Καν, ιδιοκτήτη του βρετανικού εκδοτικού ομίλου Target Publishing, μετά την εφαρμογή τετραημέρου εργασίας: «Παρατηρήσαμε πόσα πράγματα έκανε το προσωπικό και πέτυχε σημαντική αποδοτικότητα. Κι από άποψη ψυχικής υγείας, βλέπουμε μεγάλα οφέλη, και αφού όλοι θέλουν να δουλέψει σωστά [το μέτρο], έχουμε και το όφελος των υψηλότερων κερδών».

Πάντως, τα περισσότερα από αυτά που συμβαίνουν στις μεγάλες επιχειρήσεις δεν αντανακλούν την πραγματικότητα της μεγάλης μερίδας της κοινωνίας. Για παράδειγμα, η KPMG, της οποίας οι εργαζόμενοι διαμαρτύρονταν για τις μισθολογικές μειώσεις, θεωρείται ότι έχει πολύ καλή φήμη ως προς τις αμοιβές και τα προνόμια των υπαλλήλων της. Απέχουν μακράν από τους μισθούς των περισσότερων εργαζόμενων, στη Βρετανία τουλάχιστον, ιδίως μετά και την οικονομική κατάπτωση που επέφερε η πανδημία.