Διεργασίες στα Ελληνοτουρκικά – Η τοποθέτηση Μητσοτάκη στον ΟΗΕ και το μήνυμα Πομπέο

Βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός την έναρξη διερευνητικών επαφών, μιλώντας μαγνητοσκοπημένα στη Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε την διέξοδο της προσφυγής στη Χάγη, αν αποτύχουν οι συνομιλίες και κάλεσε τον Ερντογάν να κινηθεί εντός των αρχών των Ηνωμένων Εθνών. Την ίδια ώρα, το δικό τους μήνυμα στέλνουν οι ΗΠΑ, με την επικείμενη, δεύτερη μεσα σε έναν χρόνο, επίσκεψη του Πομπέο στην Ελλάδα.

«Νομίζω πως το γεγονός ότι επιστρέφουμε θα υπογραμμίσει πόσο ισχυροί έχουν γίνει οι δεσμοί ΗΠΑ-Ελλάδας τα τελευταία χρόνια» δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αναφερόμενος στην επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών. Μια επίσκεψη που θα έχει πρώτο σταθμό τη Θεσσαλονίκη και δεύτερο τη βάση της Σούδας στην Κρήτη, όπου ο Πομπέο θα συναντηθεί και με τον πρωθυπουργό. Ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ θα φτάσει στην Ελλάδα τη Δευτέρα, 28 Σεπτεμβρίου, και θα παραμείνει έως το μεσημέρι της Τετάρτης 30 Σεπτεμβρίου.

Σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών θα δώσει, στη διάρκεια των εδώ επαφών του, έμφαση στα ζητήματα της ενέργειας και της ασφάλειας, ενώ θα υπογράψει και διμερή συμφωνία για τη συνεργασία στον επιστημονικό και τεχνολογικό τομέα. «Στη Θεσσαλονίκη, θα δείξουμε πώς βρισκόμαστε στο πλευρό της Ελλάδας, επενδύοντας στο μέλλον της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων» ανέφερε Αμερικανός αξιωματούχος.

Περιμένοντας τον Πομπέο 

Ο ίδιος πρόσθεσε, ότι οι ΗΠΑ καταβάλλουν προσπάθειες «για να γίνει η Ελλάδα ένας πιο ικανός εταίρος για τις ΗΠΑ στους τομείς της ενεργειακής διαφοροποίησης και ανεξαρτησίας». Παραλλήλως, σε ό,τι αφορά τον δεύτερο σταθμό, την επίσκεψη στη Σούδα, σημείωσε ότι αντανακλά την επέκταση της αμυντικής σχέσης μετά την επικαιροποίηση της διμερούς Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA).

Ο Αμερικανός αξιωματούχος αναφέρθηκε και στις τελευταίες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, τονίζοντας ότι η Ουάσιγκτον έχει τοποθετηθεί πολλές φορές υπέρ της αποκλιμάκωσης. Σημείωσε μάλιστα, ότι ο Πομπέο και οι ΗΠΑ χαιρετίζουν την ανακοίνωση για την επανάληψη των διερευνητικών συνομιλιών. Εμφανίστηκε,τέλος, βέβαιος ότι το θέμα της Ανατολικής Μεσογείου θα συζητηθεί κατά την επίσκεψη του Αμερικανού ΥΠΕΞ, ξεκαθάρισε, ωστόσο, ότι πρωταρχικός στόχος παραμένει η περαιτέρω ανάπτυξη των διμερών σχέσεων.

Την ίδια ώρα, ο πρωθυπουργός, σε μαγνητοσκοπημένη ομιλία του στην 75^η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, αναφέρθηκε σε όλες τις ανοιχτές παγκόσμιες προκλήσεις (πανδημία, ύφεση, μεταναστευτικό), αλλά και στην γεωπολιτική πρόκληση που αντιμετωπίζει η χώρα στην Ανατολική Μεσόγειο. Αφού υπενθύμισε, ότι στην περσινή Συνέλευση πέρυσι είχε επισημάνει την πρόθεσή του να τείνει χείρα φιλίας και συνεργασίας στον Ερντογάν, πρόσθεσε ότι, δυστυχώς η Τουρκία απάντησε με κλιμάκωση, προκλήσεις και παραπληροφόρηση.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε ότι αναμφίβολα οι τουρκικές ενέργειες υπονομεύουν το Διεθνές Δίκαιο, τονίζοντας ότι απειλούν την ασφάλεια και τη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής. Παραλλήλως επανέλαβε πως η ΕΕ έχει καταστήσει σαφές, ότι «οι μονομερείς ενέργειες δεν θα μένουν αναπάντητες, όταν απειλούν κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών της».

Και στο βάθος Χάγη 

Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε, ωστόσο, βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση την επιστροφή της Τουρκίας στις διερευνητικές επαφές και απευθυνόμενος στον  Τούρκο πρόεδρο είπε: «Εάν ο Πρόεδρος Ερντογάν πιστεύει πραγματικά, ότι τα Ηνωμένα Έθνη αποτελούν φάρο ελπίδας και προπύργιο παγκόσμιας συνεργασίας, τότε θα τον παρότρυνα να ενεργήσει σύμφωνα με τις αξίες τους». Ας συναντηθούμε, ας μιλήσουμε και ας αναζητήσουμε μια αμοιβαία αποδεκτή λύση είπε, προσθέτοντας ότι εάν δεν υπάρξει συμφωνία θα πρέπει να εμπιστευτούμε τη σοφία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.

Εξέφρασε πάντως την αισιοδοξία του και ανέφερε ως παράδειγμα την πρόσφατη συμφωνία ανάμεσα στο Ισραήλ και τα ΗΑΕ, δύο χώρες φιλικές με την Ελλάδα, όπως είπε, που έβαλαν στην άκρη «χρόνια καχυποψίας και έχθρας, αντικαθιστώντας τα με ένα πνεύμα συνεργασίας και αμοιβαίας κατανόησης». Ο πρωθυπουργός είχε συναντηθεί νωρίτερα με τον υπουργό Εξωτερικών των Εμιράτων, στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου επιβεβαίωσαν τις άριστες διμερείς σχέσεις και συζήτησαν τρόπους εμβάθυνσης της συνεργασίας των δύο χωρών, σε όλους τους τομείς.

Παρών στη συνάντηση ήταν και ο Νίκος Δένδιας, ο οποίος εξειδίκευσε στη συνέχεια τους τρόπους συνενεργασίας με τα ΗΑΕ, στις κατ’ ιδίαν συνομιλίες που είχε με τον Εμιρατινό ομόλογό του, σεΐχη Αμπντουλάχ Μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχιάν. Ανέφερε μάλιστα, ότι οι σχέσεις Ελλάδας-ΗΑΕ έχουν προσλάβει πλέον στρατηγικό χαρακτήρα, καθώς έχουν αναβαθμιστεί σε πολλά επίπεδα.

Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι πέρα από τις διμερείς οικονομικές σχέσεις, η Ελλάδα και τα ΗΑΕ έχουν προχωρήσει και σε αμυντική συνεργασία, η οποία επισφραγίστηκε με την πρόσφατη επίσκεψη του αρχηγού των Εμιρατινών ενόπλων δυνάμεων στην Ελλάδα. Ενδεικτικές ενέργειες αυτής της συνεργασίας είναι η συνεκπαίδευση, καθώς και η πρόσφατη παρουσία αεροσκαφών των ΗΑΕ στη Σούδα.

Και με πολυμερή στον ΟΗΕ ο Μισέλ

Τα Εμιράτα βρίσκονται άλλωστε απέναντι στον Ερντογάν, τόσο στη Λιβύη, στηρίζοντας τον Χαφτάρ όσο και στις επεκτατικές πολιτικές του Τούρκου προέδρου στον Κόλπο, μέσα από την παρουσία στρατιωτικών βάσεων στο Κατάρ. Ο Νίκος Δένδιας συζήτησε με τον Εμιρατινό ομόλογό του την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, τη Λιβύη, τον Κόλπο και το Ιράν και χαιρέτισε, για άλλη μία φορά, τις ιστορικές συμφωνίες των ΗΑΕ και του Μπαχρέιν με το Ισραήλ.

Από την πλευρά του, ο υπουργός των Εμιράτων καταδίκασε, επίσης για άλλη μία φορά, «τις ενέργειες γειτονικών χωρών που αποτελούν πηγή κινδύνου και αποσταθεροποίησης στην περιοχή». Μια σαφέστατη αναφορά στην Τουρκία, την οποία, ωστόσο, δεν κατονόμασε. Για κινδύνους αποσταθεροποίησης μίλησε στον ΟΗΕ και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, ο οποίος δεν χρειάζεται πλέον να παραμείνει σε καραντίνα, αφού το δεύτερο τεστ βγήκε αρνητικό!

Ο Σαρλ Μισέλ, ενόψει και της Συνόδου Κορυφής που λόγω κορωνοϊού αναβλήθηκε για τις 1 και 2 Οκτωβρίου, επανέλαβε και στα Ηνωμένα Έθνη την ευρωπαϊκή θέση για την Ανατολική Μεσόγειο και τις τουρκικές προκλήσεις: ότι δηλαδή «οι μονομερείς ενέργειες και η παραβίαση του διεθνούς δικαίου πρέπει να σταματήσουν εντελώς». Ειδικά την ώρα που καταβάλλονται, όπως είπε, προσπάθειες «μαζί με τα κράτη-μέλη μας» (Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία), «για να σταματήσουν οι εντάσεις και για την προώθηση του διαλόγου». 

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναφέρθηκε και στην πρότασή του για τη διοργάνωση πολυμερούς διάσκεψης, σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη. Σημείωσε μάλιστα, ότι «πολλοί παράγοντες έχουν ήδη ανταποκριθεί θετικά και είναι έτοιμοι να συζητήσουν τις λεπτομέρειες, την ατζέντα και το χρονοδιάγραμμα».