Ένας Φειδίας έστειλε τα κόμματα αδιάβαστα

Η ήττα του πολιτικού συστήματος, το φαινόμενο Φειδίας, διαμορφώνουν το παζλ μιας δύσκολης εκλογικής αναμέτρησης, κυρίως σε ό,τι αφορά την ανάδειξη μελών του Ευρωκοινοβουλίου. Οι εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση, λόγω και των πολλών συνεργασιών, προσφέρει τη δυνατότητα για κάποιους να καλυφθεί η ήττα στις ευρωεκλογές. Το σίγουρο ότι στο πεδίο αυτό ηττήθηκε ο ΔΗΣΥ. Κωδικοποιώντας το αποτέλεσμα θα μπορούσε να καταγραφεί η εκλογή του ανεξάρτητου υποψήφιου Φειδία Παναγιώτου, η πρωτιά εντυπώσεων του ΔΗΣΥ, η αποτυχία του ΑΚΕΛ, η εκλογή ευρωβουλευτή από το ΕΛΑΜ και η υπαναχώρηση του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου.

Η είδηση της βραδιάς των εκλογών ήταν η εκλογή του Φειδία Παναγιώτου και μάλιστα με ένα πρωτόγνωρο ποσοστό, που αγγίζει το 20%! Η εξέλιξη αυτή έχει σοκάρει το πολιτικό σύστημα, που αντιμετώπισε μουδιασμένα, αμήχανα το αποτέλεσμα και την εκλογή ενός νεαρού, 24 χρόνων, youtuber. Το μεγάλο μήνυμα της εκλογής του Φειδία Παναγιώτου συνδέεται πρωτίστως με την απαξίωση του πολιτικού συστήματος και της ανάγκης των πολιτών να στείλουν ηχηρό μήνυμα προς τα κόμματα.

Ο νεαρός youtuber, αξιοποιώντας στο έπακρο τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, με μη πολιτικό λόγο, χωρίς πολιτικές θέσεις, χωρίς να γνωρίζει – το ομολογεί ο ίδιος – τον χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατάφερε να φέρει ανατροπές. Κατάφερε να ανατρέψει το σκηνικό και να αλλάξει τον πολιτικό χάρτη. Κατάφερε να αλλάξει την γεωγραφία και τη χωροταξία του κομματικού γίγνεσθαι. Ο Φειδίας Παναγιώτου, λοιπόν, κατάφερε να εισπράξει την απαξίωση των πολιτών έναντι του πολιτικού συστήματος, να οδηγήσει νέους στις κάλπες. Με βάση τα όσα αναφέρθηκαν, οι ψήφοι του προέρχονται από ανθρώπους, νέους ηλικιακά, που δεν ψήφισαν στο παρελθόν και ως εκ τούτου προήλθαν από την αποχή.

Το φαινόμενο Φειδίας

Είναι ξεκάθαρο πως το φαινόμενο Φειδίας το “γέννησε” το πολιτικό σύστημα με την αδυναμία να δώσει διεξόδους και λύσεις. Το έχει “γεννήσει” το παραδοσιακό κομματικό σύστημα και το κατεστημένο, το οποίο φάνηκε ότι δεν κατάφερε να το αντιληφθεί ούτε πριν τις εκλογές αλλά και μετά γιατί έχασε. Δεν αντιλήφθηκε γιατί η πολιτική επιλογή ενός 20% των ψηφοφόρων δεν είναι πολιτική. Είναι σκοπίμως, φαίνεται, απολίτικ επιλογή. Τούτο φάνηκε και από τις τοποθετήσεις των κομμάτων όταν το αποτέλεσμα διαμορφώθηκε. Στις πρώτες ανακοινώσεις εκπροσώπων κομμάτων στα τηλεοπτικά πάνελ για το φαινόμενο Φειδίας, δεν άγγιξαν την ουσία.

Έσπευσαν, μετά που τον είχαν συγχαρεί, να τον νουθετήσουν, τις πλείστες φορές με πατερναλιστικό τρόπο για το τι πρέπει να πράξει. Την ίδια ώρα, ο ίδιος ο κ. Παναγιώτου ενώ σε όλη τη διάρκεια της εκστρατείας έστελνε “αυτοσχέδια” μηνύματα, αυθόρμητα, εμφανίσθηκε στα τηλεοπτικά πάνελ διαβάζοντας από γραπτό κείμενο-διάγγελμα. Ένα κείμενο με έντονα στοιχεία από αναφορές, που παραπέμπουν στην κομματική ρητορική.

Το θέμα με τον κ. Φειδία Παναγιώτου είναι πώς θα διαχειριστεί το αποτέλεσμα. Γιατί ό,τι έγινε έγινε, το μήνυμα πήγε εκεί που έπρεπε και το θέμα τώρα είναι πώς θα λειτουργήσει ο ίδιος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό είναι το στοίχημα της επόμενης ημέρας. Και για τον ίδιο και για την κυπριακή κοινωνία. Το ψηλό ποσοστό του κ. Παναγιώτου προφανώς και η εκλογή του αποτελεί ήττα του πολιτικού συστήματος συνολικά και όχι νίκη του ιδίου. Αλλά αυτό συμβαίνει συχνά σε εκλογές. Υπάρχει τιμωρητική ψήφος, η οποία για πρώτη φορά έφθασε σε ποσοστά γύρω στο 20%.

Αν και είναι αμφίβολο εάν τα μηνύματα θα αξιολογηθούν, είναι προφανές πως η κοινωνία αλλάζει. Και βέβαια η λύση και η διέξοδος δεν είναι ο Φειδίας Παναγιώτου, που δεν είναι λύση. Δεν μπορεί να τις προσφέρει και προφανώς κάποια στιγμή, αργότερα όταν πάει στις Βρυξέλλες, θα το αναγνωρίσει.

Πρωτιά και ήττα

Σε ό,τι αφορά τους υπόλοιπους, ο ΔΗΣΥ παρά τα σοβαρά εσωτερικά προβλήματα, ως αποτέλεσμα των όσων έγιναν στις προεδρικές εκλογές και τη βαριά ήττα που δέχθηκε, κατάφερε να διατηρήσει την πρωτιά. Αυτή η πρωτιά προσφέρει τη δυνατότητα να καλύψει την μείωση των ποσοστών και ενδεχομένως και την ήττα στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης. Με μειωμένα ποσοστά, γύρω στο 4%, η πρόεδρος του κόμματος, Αννίτα Δημητρίου, επέλεξε στην πρώτη δήλωση της να δώσει ένα πανηγυρικό κλίμα και να στείλει “μήνυμα νίκης”. Απέφυγε επιμελώς και σκοπίμως στα αποτελέσματα για την τοπική αυτοδιοίκηση, όπου οι επιδόσεις της δεξιάς ήταν αρνητική.

Από τους ηττημένους των ευρωεκλογών είναι το ΑΚΕΛ, το οποίο όχι μόνο δεν εξασφάλισε την πρώτη θέση, όπως επιδίωξε, αλλά έχασε μια έδρα μειώνοντας τα ποσοστά του. Και το ερώτημα, το οποίο τίθεται είναι, αν με τόσα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ΔΗΣΥ δεν κατάφερε να περάσει μπροστά, τότε πότε; Το ΑΚΕΛ προφανώς και θα πρέπει να προβληματισθεί σοβαρά, καθώς φαίνεται ότι υπάρχουν κάποια δεδομένα, τα οποία δεν επιτρέπουν στο κόμμα να αυξηθεί εκλογικά. Στους μεγάλους ηττημένους είναι και τα κόμματα του λεγόμενου ενδιάμεσου χώρου, που είδαν τα ποσοστά τους μειώνονται.

Το ΔΗΚΟ, η ΕΔΕΚ και η ΔΗΠΑ δέχθηκαν βαριά ήττα και τούτο δεν μπορεί να κρυφτεί κάτω από το χαλί. Ο κατήφορος δεν θα έχει τέλος, εάν δεν υπάρξουν ανατροπές. Κι αυτές οι ανατροπές δεν είναι σίγουρο ότι θα αλλάξει το τοπίο. Το ίδιο και οι Οικολόγοι που δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν τα ποσοστά τους. Παράλληλα, δεν θα πρέπει να ικανοποιεί το Βολτ το εκλογικό του ποσοστό, καθώς ο πήχης έχει ανέβει ψηλά κατά την προεκλογική περίοδο. Το 3% το οποίο εξασφάλισε επιτρέπει στο κόμμα αυτό να διεκδικήσει τις βουλευτικές εκλογές του 2026.

Η αύξηση της ακροδεξιάς

Το ΕΛΑΜ κατάφερε να εκλέξει ευρωβουλευτή. Ήταν το επόμενο βήμα μετά τη διαφαινόμενη αύξηση των ποσοστών του κόμματος αυτού. Η περίπτωση του Φειδία δεν επέτρεψε στο ακροδεξιό κόμμα να καταταγεί τρίτο, αλλά προφανώς και θεωρείται τρίτη πολιτική δύναμη. Το γεγονός ότι τα άλλα κόμματα, του δημοκρατικού τόξου, επικέντρωσαν την προεκλογική τους εκστρατεία με την ακροδεξιά. Και φαίνεται ότι απέτυχαν.

Είναι προφανές πως το αποτέλεσμα των εκλογών επιβεβαιώνει πως για να μην επικρατήσει το απολιτίκ πρέπει να αλλάξει η πολιτική, να αλλάξουν τα κόμματα. Αυτό ήταν και το μήνυμα των πολιτών.

Οι Τουρκοκύπριοι έχασαν το ραντεβού

Πολλοί επένδυσαν στις ψήφους των Τουρκοκυπρίων. Υπήρξε και κινητοποίηση. Τρεις Τουρκοκύπριοι υποψήφιοι σε τρία κόμματα (ΑΚΕΛ, Οικολόγοι, Βολτ), δεν ήταν αρκετό για να κινητοποιήσει Τουρκοκύπριους ψηφοφόρους και να προσέλθουν στις κάλπες. Τελικά το κατοχικό καθεστώς κινήθηκε αποτρεπτικά ενώ ρόλο φαίνεται να διαδραμάτισαν και κάποιοι… προοδευτικοί, που διαμήνυαν πως αυτές “δεν είναι εκλογές για τους Τουρκοκύπριους”.

Την ίδια ώρα, θα πρέπει να επισημανθεί πως η χαμηλή συμμετοχή πρέπει να απασχολήσει και σε σχέση με το Κυπριακό. Οι ευρωεκλογές είναι οι μόνες, που Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι ψηφίζουν μαζί. Οι Τουρκοκύπριοι, παρά το γεγονός ότι είναι υπήκοοι της Κυπριακής Δημοκρατίας, αξιοποιούν πλήρως την ιδιότητά τους αυτή, επιλέγουν στην πλειοψηφία τους να μην μετέχουν στις εκλογές για την ανάδειξη μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Την ώρα, μάλιστα όταν στις προηγούμενες εκλογές, είχε εκλεγεί και Τουρκοκύπριος Ευρωβουλευτής.