Novartis: Η απάντηση των εισαγγελέων στον πολιτικό χουλιγκανισμό

Η διαβίβαση στην Βουλή της δικογραφίας για την υπόθεση Novartis, εκτός από την πολιτική αντιπαράθεση που πυροδότησε ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση, έφερε για άλλη μία φορά στο προσκήνιο το θεμελιώδες για την δημοκρατία ζήτημα της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης. Και αυτό γιατί, όπως συμβαίνει κάθε φορά που υποθέσεις με εμπλοκή πολιτικών φτάνουν σε εισαγγελική διερεύνηση, κόμματα και βουλευτές επιτέθηκαν σε εισαγγελείς, πλήττοντας την Δικαιοσύνη και την δημοκρατία.

Η δικογραφία για την Novartis, όπως είναι ήδη γνωστό, διαβιβάστηκε στην Βουλή όχι με την διαδικασία του νόμου περί ευθύνης υπουργών, όπως τον περασμένο Φεβρουάριο, αλλά με το αίτημα της Εισαγγελίας Διαφθοράς για την άρση ασυλίας του πρώην υπουργού Ανδρέα Λοβέρδου. Παραλλήλως, το πόρισμα έβαλε στο αρχείο την υπόθεση για τέσσερις πολιτικούς που φέρονταν  αρχικά εμπλεκόμενοι και την κρατά ανοιχτή για άλλους πέντε.

Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε την αντίδραση του Ανδρέα Λοβέρδου, ο οποίος καταφέρθηκε εναντίων των εισαγγελικών λειτουργών. Ο πρώην υπουργός εξέφρασε βεβαίως την αυτονόητη, όπως είπε,  εμπιστοσύνη του στην Δικαιοσύνη. Οι καταγγελίες του, όμως, για «τους λίγους, εκείνους και εκείνες, που καταχράστηκαν την εξουσία τους και παραβίασαν τον όρκο που έχουν δώσει» προκάλεσαν αντιδράσεις.

Σήκωσαν το γάντι οι εισαγγελείς

Τιμητική για την Δικαιοσύνη δεν ήταν ούτε η αντίδραση της ΝΔ. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης από τη μια πανηγύριζε για το ότι μπήκε στο αρχείο η υπόθεση για τον πρώην υπουργό της Ανδρέα Λυκουρέντζο και έκανε λόγο για απόφαση που «εκθέτει με πρωτοφανή τρόπο τους κυβερνητικούς σκευωρούς». Από την άλλη όμως άφηνε αιχμές, χαρακτηρίζοντας «δυστύχημα» την τμηματική ανακοίνωση του πορίσματος. Έκανε λόγο, μάλιστα, για «ηθελημένη ή μη» σύμπραξη δικαστικών λειτουργών σε αυτήν την ενέργεια που εξυπηρετεί τις «επικοινωνιακές σκοπιμότητες του Μαξίμου».

Δεν έλειψαν βεβαίως και δηλώσεις στελεχών των κομμάτων της αντιπολίτευσης, τα οποία μίλησαν για «εργαλειοποίηση» της Δικαιοσύνης. Η λογική, όμως, που θέλει τις δικαστικές και εισαγγελικές αποφάσεις, όταν δεν μας συμφέρουν πολιτικά να οφείλονται σε παρεμβάσεις και όταν μας συμφέρουν να αποτελούν τεκμήριο της εις βάρος μας σκευωρίας, θίγει το κύρος της Δικαιοσύνης.

Στις κατηγορίες για «επίορκους» και «διαπράττοντες το κακούργημα της κατάχρησης εξουσίας» στον χειρισμό της υπόθεσης Novartis απάντησε η  Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος. Σηκώνοντας το γάντι που πέταξαν πολιτικοί, η Ένωση Εισαγγελέων υπογράμμισε ότι οι εισαγγελείς ασκούν το συνταγματικό τους καθήκον «υπό αντίξοες συνθήκες, με πλήρη λειτουργική και προσωπική ανεξαρτησία». Επισήμανε δε ότι οι εισαγγελείς δεν εξυπηρετούν πολιτικές ή άλλες σκοπιμότητες, όπως «ατυχώς, αβασανίστως και επικινδύνως για τη δημοκρατία τους καταλογίζεται».

Σκοπιμότητες ή λάθη

Σκοπιμότητες ή λάθη, που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από την αντιπολίτευση ως έχοντα υπόνοια σκοπιμότητας, έγιναν στον χειρισμό της υπόθεσης Novartis και από την κυβέρνηση και ορθώς σχολιάστηκαν και επικρίθηκαν από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Ειδικά σε ό,τι αφορά την διαδικασία με την οποία η υπόθεση πήγε στην Βουλή τον Φεβρουάριο του 2018, όταν κυβερνητικά στελέχη είχαν λάβει, χωρίς να έχουν το δικαίωμα, γνώση της αρχικής, τότε, δικογραφίας.

Σήμερα, τα στελέχη της κυβέρνησης, η οποία προφανώς αξιοποιεί προεκλογικά την υπόθεση, υπερθεματίζουν για την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και κάποια από αυτά κάνουν λόγο για απόπειρα εκφοβισμού δικαστών και εισαγγελέων, όταν αναφέρονται στις κατηγορίες της αντιπολίτευσης. Αυτές οι ερμηνείες, όμως, θα μπορούσαν επίσης να εκληφθούν ως απόπειρες επηρεασμού, όπως και οι κατηγορίες βουλευτών και κομμάτων που γίνονται από την άλλη πλευρά.

Η κομματική αντιπαράθεση άλλωστε γύρω από δικαστικές αποφάσεις και εισαγγελικές ενέργειες εντάσσει την Δικαιοσύνη στο πλαίσιο του γενικότερου πολιτικού χουλιγκανισμού που επικρατεί στην χώρα. Στις κοινοβουλευτικές Δημοκρατίες είθισται οι εισαγγελικοί λειτουργοί να έχουν κατά την διάρκεια της έρευνάς τους μόνον έναν προϊστάμενο: τον Νόμο. Και σε αυτό το θέμα η ανακοίνωση της Ένωσης Εισαγγελέων είναι σαφής με την αναφορά της στην «πλήρη λειτουργική και προσωπική ανεξαρτησία» των εισαγγελικών λειτουργών.

Από την άλλη, υποχρέωση της Πολιτείας, των κυβερνήσεων, των κομμάτων και του πολιτικού προσωπικού συνολικά είναι η διαφύλαξη αυτής της “ανεξαρτησίας” και η δημιουργία εκείνου του πολιτικού κλίματος που δεν την διαταράσσει και δεν την θέτει εν αμφιβόλω. Τα σχόλια πάντως για απόπειρες επηρεασμού και οι κατηγορίες για κατάχρηση εξουσίας δεν συμβάλλουν προς αυτήν την κατεύθυνση.