Στέφανος Κασσελάκης: Από τον θρίαμβο στην ταπείνωση

Πολλά έχουν ήδη γραφεί, γράφονται και θα συνεχίσουν να γράφονται για  την κρίση του ΣΥΡΙΖΑ και της ελληνικής Αριστεράς και την πτώση του εκλεγμένου από την βάση Στέφανου Κασσελάκη. Είναι πρωτοφανές στα μεταπολιτευτικά χρονικά, αρχηγός κόμματος να καρατομείται από το όργανο του κόμματος που έχει την αρμοδιότητα. Όμως, όσο σημαντικό και αν είναι, πιο σοβαρό – και επίσης πρωτοφανές – είναι ότι η χώρα δεν έχει ουσιαστικά αξιωματική αντιπολίτευση. 

Η σύντομη ηγεσία Κασσελάκη είναι σύμπτωμα της βαθύτερης κρίσης – βαθιάς και υπαρξιακής για τον ΣΥΡΙΖΑ και την Αριστερά – που την διεύρυνε ακόμη περισσότερο και της προσέδωσε και κάποια νέα χαρακτηριστικά. Ωστόσο αποτελεί και ένα αυτόνομο υποκεφάλαιο. 

Ίσως εκείνος που περιέγραψε καλύτερα την κατάσταση ήταν ο Σωκράτης Φάμελλος που ανέφερε ότι «η ρευστοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει συντελεστεί, τώρα ζούμε την αποσύνθεση» (βέβαια αν δεν είχε καρατομηθεί και ο ίδιος δεκαπέντε μέρες νωρίτερα δεν θα το έλεγε). 

Ο Κασσελάκης σαν σύμπτωμα της παρακμής

Τι μεσολάβησε και από την θριαμβευτική εκλογή του πριν από έναν ακριβώς χρόνο, κατέληξε στην ατιμωτική καρατόμηση; Σωστά γράφει o Δημήτρης Χρήστου σε ανάρτηση του στο faceboook: «Από την αρχή, από τις πρώτες ώρες της επικράτησης Κασσελάκη, χωρίς υπερβολή, έγινε φανερό πως το κατεστημένο των μεγαλομετόχων δεν ήταν διατεθειμένο να τον δεχτεί και να του παραδώσει την εξουσία. Όσα λάθη και αν έκανε ο νέος πρόεδρος, και έκανε αρκετά από άγνοια της ελληνικής αριστερής πραγματικότητας, ήταν στοχοποιημένος. Μην ξεχνάτε ότι μόλις τέσσερις μήνες μετά την καθαρή εκλογή του, ο πρώην πρόεδρος Αλέξης Τσίπρας τον αμφισβήτησε, ζητώντας να στηθούν κάλπες για την ανάδειξη νέου αρχηγού. Ο συμβιβασμός δεν κράτησε για πολύ».

Ωστόσο υπέρ της πρότασης μομφής δεν ψήφισαν μόνο τα μεγαλοστελέχη. Ανάμεσα στους 300 της Κεντρικής Επιτροπής είναι και “κανονικοί άνθρωποι”, αριστεροί, με μικρότερους ή μεγαλύτερους καθημερινούς αγώνες, που παρακολουθούσαν κυριολεκτικά με πόνο ψυχής την απαξίωση του κόμματός τους. Όσο εξελισσόταν το εσωκομματικό δράμα ήταν με τον “Στέφανο”, ακόμη και απέναντι στον “πρόεδρο της καρδιάς τους, τον Αλέξη”. Αυτοί οι άνθρωποι που του γύρισαν την πλάτη στην πρόταση μομφής, αντανακλούν ένα μέρος της ευρύτερης κομματικής βάσης.

“Άγνοια πολιτικού κινδύνου”; 

Ο Στέφανος Κασσελάκης στο όριο της “άγνοιας πολιτικού κινδύνου”– όπως είχε γράψει ο Γιάννης Λούλης – πέτυχε εκεί που δεν είχε τολμήσει ο Αλέξης Τσίπρας. Απάλλαξε τον ΣΥΡΙΖΑ από τις εσωκομματικές ομάδες της Ομπρέλας και μετά των “6+6”. Παρά την αμφισβήτηση από τον ίδιο τον Τσίπρα, νίκησε και βγήκε ενισχυμένος από το Συνέδριο του Φεβρουαρίου. Πέτυχε μάλιστα στο μεσοδιάστημα μέχρι τις ευρωεκλογές να υπάρξει ανακωχή ώστε να μην τον πολεμούν, τουλάχιστον φανερά. Ο ίδιος έλεγε ότι έχει νωπή εντολή τριετίας. Γράφαμε τότε ότι αυτό δεν έχει καμία σημασία, αφού μεσολαβούσαν οι ευρωεκλογές και όλα θα επανακριθούν ανάλογα με το αποτέλεσμα. 

Ο Κασσελάκης αυτοσυστήθηκε στην ελληνική κοινωνία και στο κοινό του ΣΥΡΙΖΑ με ένα βίντεο που έλεγε: «Με λένε Στέφανο και έχω να σας πω κάτι: Εγώ μπορώ να νικήσω τον Κυριάκο Μητσοτάκη». Στις ευρωεκλογές διαψεύστηκε, φάνηκε ότι δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα νικήσει τον Μητσοτάκη. Αντίθετα παρά την χαλαρότητα της ψήφου, παρά τις συνθήκες πτώσης της κυβέρνησης, πήρε τρεις μονάδες λιγότερες από τις εθνικές εκλογές. Το επιχείρημα ότι “εγώ οδήγησα στην υποχώρηση Μητσοτάκη”, απλώς δεν αντέχει σε κριτική. 

Πολιτικοποίηση της προσωπικής ζωής 

Σε όλο αυτό το διάστημα της προεδρίας του, ο Κασσελάκης δεν ξεπέρασε την οίηση που είναι στοιχείο του χαρακτήρα του και έβαλε την προσωπική του ζωή στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης: Ο προσωπικός του πλουτισμός, η αγορά του σπιτιού των δύο εκατομμυρίων και η προβολή της επιτυχημένης καριέρας του. Η κομματική πειθαρχία (ξένη για τις παραδόσεις ενός δημοκρατικού κόμματος) για τον γάμο των ομοφυλοφίλων με το επιχείρημα ότι “για μένα είναι βιωματικό, είναι η ζωή μου”. Το “πόθεν έσχες” του, για το οποίο τον συμβούλευαν να το αφήσει για μετά τις ευρωεκλογές, όπως έκανε και ο Μητσοτάκης. Το ανέβασμα του συζύγου του επάνω στην σκηνή της κεντρικής προεκλογικής του συγκέντρωσης – όταν κανένας άλλος αρχηγός δεν έχει ανεβάσει την ετερόφυλη σύζυγό του. 

Ενώ μέχρι την εβδομάδα πριν τις ευρωεκλογές οι δημοσκοπήσεις έδειχναν να κινείται σε ποσοστό 16%-17% με τάση ανόδου και ανώτατο όριο το 20%, μέσα σε μία εβδομάδα έπεσε στο ασθενικό 14,9%. 

Τα λάθη συνεχίστηκαν. Αμέσως μετά τις ευρωεκλογές πήγε για σύντομες διακοπές στο εξοχικό του στις Σπέτσες. Στην συνέχεια πήγε στις ΗΠΑ και μετά πήγε στην Μύκονο για νέες διακοπές, όπου φωτογραφιζόταν με ομόφυλα ζευγάρια του διεθνούς jet set. Προς το τέλος προετοίμαζε το, μέσα στην χλιδή, τριήμερο γλέντι για τον γάμο του στην Κρήτη, και φωτογραφιζόταν σε γυμναστήρια με τον σύζυγό του, όπου προετοίμαζαν το shape τους. Ενδιαμέσως έκανε και κάποια ανάρτηση κατά του Τσίπρα ή όσων των επέκριναν. Παράλληλα σε ένα κόμμα που πένεται επειδή δεν υπέκυψε στην διαπλοκή, άνοιξε θέμα διαφθοράς με αφορμή τα οικονομικά και την αδυναμία να πληρωθούν οι μισθοί στα κομματικά μέσα ενημέρωσης. 

Κάθε φορά που βρισκόταν υπό πίεση ο Κασσελάκης έβγαινε σε κάποιο από τα κανάλια και έλεγε: «Δεν γνωρίζω την ελληνική πραγματικότητα, ξέρω ότι κάνω λάθη, μαθαίνω». Το έλεγε πριν το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, το έλεγε πριν τις ευρωεκλογές. Ο κόσμος εκτίμησε την παρρησία του και του έδωσε ανοχή. Τελικά το επανέλαβε και στην πρόσφατη Κεντρική Επιτροπή. Μόνο που τώρα δεν τον πίστεψαν. Το επιχείρημα ότι “από την πρώτη στιγμή με υπονομεύουν”, ακούστηκε σαν άλλοθι για τα δικά του λάθη και την πολιτική του ανεπάρκεια. 

Τα λάθη του Κασσελάκη

Στο διάστημα του ενός χρόνου ο Κασσελάκης δεν έφτιαξε ηγετική ομάδα. Βουλευτές και στελέχη άλλοτε τα προσέγγιζε και άλλοτε τα απωθούσε και ενίοτε “τα πέταγε στα σκυλιά”, ενώ είχαν εκτεθεί για να τον υπερασπίζονται. Αντιμετώπιζε με υπεροψία στελέχη που είχαν προϋπηρεσία στα πολιτικά και κυβερνητικά πράγματα και δημοσίως έλεγε ότι τους απευθύνει προσκλήσεις. Ενώ δεν είχε πολιτική ομάδα, είχε ένα περιβάλλον από ανθρώπους που είχαν επιλεγεί, όχι με βάση τα πολιτικά τους προσόντα, αλλά τα προσωπικά τους χαρακτηριστικά. 

Τα στοιχεία της προσωπικής ζωής του Κασσελάκη, όπως και ότι τα βάζει στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης, αλλά και η άσκηση της ηγεσίας δεν συνάδουν μεν τις παραδόσεις και τα ήθη όχι μόνο της ελληνικής κοινωνίας και του πολιτικού συστήματος, αλλά και της Αριστεράς. Εν τέλει αυτό το life style που έγινε κυρίαρχη συζήτηση και επισκίασε την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι υπερασπίσιμο από τον κόσμο της Αριστεράς. Δεν είναι υπερασπίσιμο στον χώρο εργασίας, στις παρέες, στα καφενεία, στις κοινωνικές συνευρέσεις, στα πανηγύρια που συναντιούνται το καλοκαίρι.

Αυτό ήταν που διέρρηξε τον ψυχικό δεσμό του Κασσελάκη με ένα σημαντικό μέρος της κομματικής βάσης, που αρχικά τον εμπιστεύθηκε, τον στήριξε και εναπόθεσε ελπίδες ότι “με τον Στέφανο μετά την πρώτη φορά μπορεί να υπάρξει και δεύτερη για την Αριστερά”. Του έδωσε ανοχή και περιθώριο για να μάθει και να προσαρμοστεί στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα. Μέχρι που κατέληξε με πόνο ψυχής στο συμπέρασμα πως δεν θέλει να μάθει, θέλει να επιβάλλει με πριγκιπική αντίληψη το δικό του προσωπικό-πολιτικό life style. 

Μπορεί να ξανακερδίσει την εκλογή ο Στέφανος Κασσελάκης; Είναι πιθανό, υπάρχει κόσμος που είναι μαζί του. Θα είναι όμως μία εκλογή που θα οφείλεται στους άλλους, στην οργή που έχει ο κόσμος και γιΑ αυτούς και στο ότι δεν θα βρεθεί σοβαρός αντίπαλος.