Ένα οδοιπορικό στην Πόλη – Ισλάμ και καθημερινότητα

Μετά την διέλευση του τουρκικού τελωνείου των Ιψάλων που σε προδιαθέτει ότι περνάς στην Ασία, με την ιδιότυπη αρχιτεκτονική του και την παραπομπή στους μύθους της Σεχραζάτ, ακολουθείς τον εκπληκτικό οδικό άξονα που δεν έγινε με ευρωπαϊκά κονδύλια, περνώντας από πόλεις και χωριά που φυτρώνουν σαν μανιτάρια με τις ανισόπεδες διαβάσεις, τα εμπορικά κέντρα αλλά και την γοητεία της θάλασσας του Μαρμαρά. Μετά το Τεκίρνταγκ την άλλοτε Ρεδαιστό, τα Μάλγαρα, το Μπουγιούκ και Κιουτσούκ Τσεκμετζέ, τα ηλεκτρονικά διόδια όλα δείχνουν ότι πλησιάζουμε. Το οδοιπορικό στην Πόλη αρχίζει και μαζί του ξετυλίγεται και το Ισλάμ με την καθημερινότητα του.

Στην είσοδό μας, στην μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, οι φωνές των ιμάμηδων απ΄όλα τα σημεία συναγωνίζονται στην μακρόσυρτη προσευχή. Χιλιάδες σήμερα τα τεμένη της άλλοτε βασιλίδας των Πόλεων, με την κυκλοφορία παρά τις 6πλάσιες και πλέον λωρίδες των λεωφόρων να απαιτεί Ιώβεια υπομονή κι ένα κόσμο να κινείται με χαλαρούς ρυθμούς, αν και θα περίμενε κανείς το ακριβώς αντίθετο.

Το βλέμμα μας πάει στη διαφήμιση του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, που υποδηλώνει την παρουσία του, προερχόμενος από το Ρεπουμπλικανικό λαϊκό κόμμα, CHP, και η εικόνα που εμφανίζει η πολύβουη πόλη των 20 εκατομμυρίων περίπου κατοίκων είναι παραπάνω από εντυπωσιακή για τις υποδομές, τα οδικά δίκτυα, τους αρχαιολογικούς χώρους, τα φρεσκοπεριποιημένα και κατάφυτα παρτέρια αλλά την καθαριότητα που είναι υποδειγματική παντού!

Μια συστάδα γυάλινων πολυόροφων οικοδομών που συναγωνίζονται σε αρχιτεκτονική νοοτροπία και ιδιαιτερότητα, στρογγυλές, κωνικές, διαγώνιες, με περίεργα παράθυρα ή σε σχήμα αβγού, δείχνουν μια τεράστια αλλαγή που συντελείται στην εικόνα της μεγαλούπολης που αντιγράφει το Ντουμπάϊ, τη Νέα Υόρκη, τη Σαγκάη.

Ουρανοξύστες, το diamond ofIstanbul 70 οροφων, το εντυπωσιακό Sapphire οfIstanbul, στο Malask με 35οροφα συγκροτήματα μια Κωνσταντινούπολη, πύργοι δίδυμοι τρίδυμοι μια εικόνα που δεν αναφέρεται έτσι στους τουριστικούς οδηγούς και νομίζει κανείς ότι βρίσκεται αλλού με διαφορετικά πρότυπα και ρυθμούς ζωής.

Οδοιπορικό στη Πόλη

Περιοχές με υψηλού επιπέδου αστικό περιβάλλον, προχωρημένη μοντέρνα όψη δίπλα σε τεράστιες λεωφόρους εκπέμποντας μία σύγχρονη επιτηδευμένη αίγλη. Τέτοια κτήρια ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια σε πολλές γειτονιές της ευρωπαϊκής αλλά και ασιατικής πλευράς.

Κάποια χιλιόμετρα ενδότερα, το κλασσικό γνώριμο χρώμα της Πόλης, τα πιο γήινα κτήρια και το ιστορικό κέντρο, τα βυζαντινά λουτρά, η περιοχή της Αγιά Σοφιάς, τα τείχη, το πατριαρχείο στο Φανάρι, ο Κεράτιος κόλπος, ο πύργος του Γαλατά, ο χιλιοτραγουδισμένος Βόσπορος. Ξαναβρίσκουμε τα μεγέθη της Πόλης που γνωρίσαμε, με τον ελληνισμό βέβαια να σβήνει…

Προσκύνημα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο

Το προσκύνημα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο που είναι ο φάρος της Ορθοδοξίας με πολλαπλή δράση στην ανάπτυξη του ρόλου των Εκκλησιών, του διαθρησκειακού διαλόγου, στην λειτουργία χώρων χριστιανικής λατρείας στην Τουρκία που είναι ερείπια, στην ανάπτυξη της οικολογικής συνείδησης του «πράσινου» πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου απαραίτητη. Εκεί η Λέσχη Αλεξανδρουπολιτών που του πρόσφερε το καλάθι με καλούδια της Θράκης, το τοπικό Θρακιώτικο κρασί-τσίπουρο Χατζόπουλου, μαζί με τους τόμους των Λευκωμάτων που προλογίζει άκρως τιμητικά στην έκδοση με την ιστορική καταγραφή πολύτιμων στοιχείων της Αλεξανδρούπολης. Μιας πόλης που, όπως επεσήμανε ο ίδιος ο Παναγιώτατος, αξιοποιείται από τον Αμερικανικό παράγοντα και το λιμάνι της ενώ ευχήθηκε να σταματήσει η πύρινη λαίλαπα που κατακαίει πολλές περιοχές της Ελλάδας.

Οι επισκέψεις στο πατριαρχείο των Ελλήνων της μητροπολιτικής Ελλάδας δίνουν χαρά κι αισιοδοξία και μετά την εποχή της πανδημίας covid 19 ξανάρχισαν δειλά δειλά να πληθαίνουν και να δίνουν ιδιαίτερη ικανοποίηση γεμίζοντας οι ναοί όπως και η συμμετοχή σε λειτουργίες που επιτρέπει το τουρκικό κράτος. « Μετά από 20 χρόνια που λειτουργούσαμε στην Καππαδοκία τώρα δεν μας δίνουν άδεια ανέφερε» ο οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος για να θυμίσει ότι «θα τελεστεί η λειτουργία στην μονή Παναγίας Σουμελά στον Πόντο τον 15Αύγουστο ενώ αναμένεται η άδεια για την λειτουργία στην Κύζικο της ερειπωμένης μονής Παναγίας Φανερωμένης στις 22, 23, 24 Αυγούστου».

Όπως είπε στον πρόεδρο της Λέσχης Αλεξανδρουπολιτών Νικόλαο Μανδάνη θα συμμετάσχει στα πλαίσια επίσημης επίσκεψης στην Αν. Μακεδονία τον Σεπτέμβρη προσκεκλημένος του μητροπολίτη Καβάλας Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου κ. Στεφάνου παρουσία του αρχιεπισκόπου Αθηνών κ. Ιερώνυμου και του επιτετραμμένου της Ουκρανικής Εκκλησίας κ. Επιφάνειου. Προσθέτουμε ότι δέχθηκε πρόσκληση με ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Θάσου και την αποδέχθηκε να επισκεφθεί και όμορφο νησί της Θάσου, κάτι που θα γίνει για πρώτη φορά και θα έχει την λαμπρότητα που επιβάλλεται.

Μετά την επέκταση της οδού Αχμέτ Σαδίκ, όπως μετονομάστηκε προκλητικά η οδός του Πατριαρχείου στο Φανάρι που κατακλύζεται και από Βαλκάνιους ορθόδοξους επισκέπτες πνέει αέρας ανανέωσης. Το παλιά σπίτια ανακαινίζονται και στους παράλληλους και κάθετους δρόμους προς την Μεγάλη του Γένους σχολή, ξεφυτρώνουν καφέ, καταστήματα ρούχων, διακοσμητικών, αίθουσες τέχνης, μικρά μαγειρεία με χρώμα, που το προσωπικό τους σε καλεί στα ελληνικά να προσφέρει τις υπηρεσίες τους. Κι εκεί αναγνωρίζεται η γαλαντομία του Έλληνα τουρίστα που έλλειψε λόγω κρίσης, λόγω πανδημίας και λόγω των σκληρών ανθελληνικών δηλώσεων του Ερντογάν που δημιουργούν κι ένα κλίμα ανασφάλειας και αποδοκιμασίας να βρεθεί κάποιος στην χώρα του.

Ισλάμ και καθημερινότητα

Η στάση στην πλατεία Ταξίμ που είναι αγνώριστη, δίνει την δυνατότητα στην καρδιά της τεράστιας πόλης να κάνεις την δική σου «εθνολογική» και «γλωσσολογική» διερεύνηση με το πλήθος των περαστικών κάθε φυλής που κινείται μπροστά σου, φωτογραφίζεται, γελά, φωνάζει, κάνει παζάρια με τους μικροπωλητές, σου μεταδίδει μια χαρούμενη διάθεση. Η τουρκική λίρα καλπάζει. Η εξαργύρωσή της με το ευρώ 1 προς 18, δείχνει την ακρίβεια για το μέσο Τούρκο ενώ όλα είναι «πάμφθηνα» για τον Έλληνα επισκέπτη που δεν περιορίζεται στα αναμνηστικά μαγνητάκια, τους σελιδοδείκτες ή τα έξυπνα σουβενίρ.

Η κουζίνα της Κωνσταντινούπολης αρκούντως προκλητική σε μύδια, ψάρια, σάντουιτς με αρνίσιους γύρους που είναι η ατραξιόν στην είσοδο της διάσημης οδού Ιστικλάλ, με γκουρμέ πιάτα στα εστιατόρια του Βοσπόρου, των ψαγμένων μουσείων, σε επώνυμα αλλά και πιο ταπεινά στέκια, ή το κέντρο πολιτισμού «Ναζιμ Χικμέτ».

Η καλλιτεχνική ομάδα «FireArt» διοργανώνει έκθεση στο ” Ναζίμ Χικμέτ” μαζί με Τούρκους ζωγράφους και θέμα «Κάτω απ’ τον ίδιο ουρανό, γύρω απ’ την ίδια θάλασσα» μέχρι τις 23 Αυγούστου και τον Οκτώβρη θα φιλοξενηθεί στην Θεσσαλονίκη. Θέμα της έκθεσης είναι ο πόλεμος και η συνύπαρξη των λαών. Η έκθεση αποκτά ιδιαίτερη σημασία μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και μπροστά στην όξυνση των ανταγωνισμών των αστικών τάξεων Ελλάδας και Τουρκίας.

Ήσυχη κατάφυτη αυλή, με βιβλιοθήκη και ωραία ατμόσφαιρα με εστιατόριο, θυμίζει στέκια επαρχιώτικα. Φυσικά το δροσερό αριάνι υπάρχει παντού, ολόφρεσκοι χυμοί του δευτερολέπτου με επιλογές φρούτων ρόδι, μπανάνες, σταφύλια, ανανά, πορτοκάλια αλλά και η πρόταση του δρόμου των υπαίθριων καστανάδων που τα ψήνουν μαζί με τα καλαμπόκια ενώ το θερμόμετρο δείχνει 33 βαθμούς!

Η κουζίνα δεν αφήνει παραπονεμένους. Παντού πειρασμοί. Το αρνί και το μοσχάρι στην ημερήσια διάταξη, με την συνοδεία πιλαφιού, με λαχανικά, τα σουτζουκάκια με μπαχάρια, τα σουβλάκια μελιτζάνας με μπιφτέκια,το κοκορέτσι που έχει μόνο γλυκάδια, αλλά και πιάτα γνώριμα στον Έλληνα αφού αποτελούν συνδυασμό κουζίνας Ανατολής και Μεσογείου.

Ο κόσμος που κυκλοφορεί στις πιο ιν περιοχές με πολύ συντηρητική εμφάνιση, νέες κοπέλες με μαντήλες περίτεχνες, ολομέταξες μεν αλλά καλυμμένες και δεν αναφερόμαστε στις μεγαλύτερες ηλικίες. Οι τουρίστες επίσης οι περισσότεροι από αραβικές χώρες, μια εικόνα στροφής στο ισλάμ, με έντονο συντηρητισμό ενώ δίπλα μας κινούνται πολλοί ένοπλοι αστυνομικοί και γυναίκες, ή αντίστοιχη ΔΙΑΣ με κόκκινες στολές και μηχανές το μάτι και το αφτί του προέδρου Ερντογάν.

Ο τύπος

Το να φωτογραφηθεί κάποιος στο μεγάλο τέμενος που έγινε στην κεντρική πλατεία Ταξίμ, με τα περιστέρια και το χαρακτηριστικό άγαλμα είναι εκ των ουκ άνευ, ενώ επίσης ένα τεράστιο τέμενος κοντά στα χιλιάδες που ξεφυτρώνουν καθημερινά ολοκληρώθηκε στην Ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης. Ο κόσμος απολαμβάνει περιήγηση στον Βόσπορο με την ομορφιά του όλες τις ώρες δίπλα από παλάτια, κάτω από κρεμαστές γέφυρες με πορφυρά ηλιοβασιλέματα, ή προτεινόμενα θεάματα με τους περιστρεφόμενους δερβίσηδες, του σουφισμού, με τον ανατολίτικο χορό τη κοιλιάς, με δραστηριότητες που ζωντανεύουν παντού αρκεί να έχεις χρόνο και καλή διάθεση. Υπαίθριες αγορές και κλειστά παζάρια σου παίρνουν το μυαλό, όπου γυρίσεις υπάρχει φωτογραφικό θέμα, με βαρκάρηδες, πλανόδιους, με γιαπις, με σύγχρονα καφέ που προσφέρουν και ναργιλέ.

Στον ημερήσιο τουρκικό Τύπο δεσπόζουν οι σκληροπυρηνικές και προκλητικές δηλώσεις για την χώρα μας ενώ με περισσή περηφάνια προβάλλεται η συμφωνία της Τουρκίας με την Ρωσία την Ουκρανία και τις ΗΠΑ για την επανεκκίνηση των ουκρανικών εξαγωγών σιτηρών και το διορισμό εκπροσώπων τους την JCC που θα παρακολουθούν την εφαρμογή του σχεδίου σ΄αυτή την ταραγμένη εποχή.

Η απρόβλεπτη πυρκαγιά και η καταστροφή στο γηροκομείο-νοσοκομείο του Μπαλουκλί, ευτυχώς δίχως θύματα, ευαισθητοποίησε την ομογένεια και έσπευσε ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος να προσφέρει ένα σημαντικό ποσό 350.000 δολάρια ενώ γίνονται και από άλλους φορείς του ελληνισμού των ΗΠΑ πρωτοβουλίες εράνων για την άμεση αποκατάσταση του κτηρίου και την ασφαλή επάνοδο των τροφίμων. Με τις ευχαριστίες του ο κ.κ. Βαρθολομαίος καλωσόρισε και τους επισκέπτες εξ Αμερικής που την προσεχή εβδομάδα θα παρακολουθήσουν την θρησκευτική τελετουργία στην Παναγία Σουμελά στον Πόντο, παράλληλα με την χειροτονία νεαρού Ουκρανού ως διάκονου.

Εκπλήξεις

Η περιήγηση σ΄αυτή την αχανή πόλη των 20 εκατομμυρίων ψυχών τα έχει όλα. Δεν χορταίνεις να ζεις το χρώμα, τις γειτονιές της, τις οικοδομικές εναλλαγές, τα πολυτελή ξενοδοχεία, Τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στις χαώδεις λεωφόρους είναι ολοκαίνουργια, τα περισσότερα υψηλού κυβισμού, πεντακάθαρα. Δεν υπάρχουν σαραβαλάκια ή κουρασμένα μεταχειρισμένα κάτι που εντυπωσιάζει επίσης. Οι περισσότεροι στους υπαίθριου χώρους με πολυκοσμία φορούν μάσκα. Κι εδώ ο covid -19 θεριζει. Παίρνουμε μέτρα. Αντισηπτικά υπάρχουν παντού. Η καθαριότητα και στις κοινόχρηστες τουαλέτες υποδειγματική.

Οι εκπλήξεις διαδέχονται η μία την άλλη. Συναντούμε ευγένεια, διάθεση για εξυπηρέτηση κι ένα φιλικό κλίμα που δεν επηρεάζεται από την γραμμή Ερντογάν, τουλάχιστον στις εξελιγμένες και πολιτισμένες συνοικίες. Δεν ξέρουμε τι γίνεται στο βάθος. Πως σκέφτονται, ενεργούν και δρουν. «Είμαστε γείτονες, είμαστε αδέλφια» μας λένε μόλις καταλαβαίνουν ότι έχουν απέναντί τους Έλληνες. «Μακριά από τους πολιτικούς, αυτοί δημιουργούν τις έχθρες» είναι η απλοϊκή άποψη που καταθέτουν άνθρωποι του τουρισμού που έχουν αλισβερίσι με τους Έλληνες κι έχουν επισκεφθεί την πατρίδα μας.

Η γειτνίαση με αυτή την χώρα από όποια πλευρά κι αν την δει κάποιος είναι μια πρόκληση να θυμηθείς ιστορικές πτυχές του χθες, να βιώσεις την αρχοντική ομορφιά της, να νιώσεις πράγματα εκεί που ο ελληνισμός πνέει τα λοίσθια, να γνωρίσεις τόπους μοναδικούς, Καππαδοκία, Πόντο, λίμνη Βαν, Αμάσεια, παράλια Μικρασίας Σμύρνη, Αν. Θράκη, Ιμβρο,Τένεδο και όσα άλλα. Μένουμε εδώ με την ευχή να υπάρχει ειρήνη στην γειτονιά μας και να υπερισχύσουν οι διαλλακτικές φωνές, της λογικής και την συνύπαρξης με σεβασμό του ενός στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του άλλου.