«…κατά βάθος είναι ζήτημα φωτός»

Ζωγραφική και ποίηση συνομιλούν στη μεγάλη έκθεση «Σωτήρης Σόρογκας: κατά βάθος είναι ζήτημα φωτός», μια έκθεση που  εγκαινιάζεται την Πέμπτη 1 Μαρτίου, στο Τελλόγλειο Ίδρυμα και πλαισιώνεται από έναν κύκλο παράλληλων εκδηλώσεων με σημαντικούς ποιητές και διανοούμενους.

Η έκθεση περιλαμβάνει περίπου 90 έργα από όλες τις περιόδους της εικαστικής διαδρομής του σημαντικού καλλιτέχνη. Μιας διαδρομής που καλύπτει πάνω από μισόν αιώνα: από την δεκαετία του ‘50, όταν ήταν  φοιτητής στην ΑΣΚΤ έως και το 2016.  Ο βραβευμένος από την Ακαδημία Αθηνών δημιουργός, ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ, διδάχθηκε τη ζωγραφική από τον Γιάννη Μόραλη, παρουσίασε έργα του σε πολυάριθμες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις και εκπροσώπησε την Ελλάδα σε μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις. Η Μπιενάλε του Sao Paolo (1981),  τα Ευρωπάλια (1982) και η 3^η Μπιενάλε Χαρακτικής του Baden Baden (1983)είναι κάποιες από αυτές.

«Ο Σωτήρης Σόρογκας, ένας ξεχωριστός, ολοκληρωμένος πνευματικός άνθρωπος, μια χαρισματική, ανήσυχη προσωπικότητα, δεν είναι απλώς ένας σπουδαίος εικαστικός καλλιτέχνης», σημειώνει στο κείμενό της στον κατάλογο της έκθεσης η γενική γραμματέας του Δ.Σ. του Τελλογλείου, καθηγήτρια του ΑΠΘ, Αλεξάνδρα Γουλάκη – Βουτυρά.

Και προσθέτει: «Ανήσυχος διανοούμενος, με μια στοχαστική, ασκητική, ιερατική στάση απέναντι στα πράγματα, τη ζωή, τον κόσμο, είναι εξίσου δάσκαλος, μελετητής, μαχητής σε θέματα πολιτισμού, ηθικής, αδιεξόδων, φιλοσοφικών-μεταφυσικών ερωτημάτων, με μια έντονη τάση στην ποιητική έκφραση, με εκλεκτικές συγγένειες που έχουν επανειλημμένα επισημανθεί ως επιδράσεις, φιλίες, επιρροές».

Δεσπόζουσα θέση στην έκθεση έχει ένα έργο από τη συλλογή του Τελλογλείου, «ο ωραιότερος πίνακας της νεοελληνικής ζωγραφικής» κατά την Αλίκη Τέλλογλου, το τρίπτυχο του Σόρογκα, «Ο καθιστός άνδρας με το κόκκινο γαρύφαλλο» (Νίκος Μπελογιάννης), έργο του 1971 (ακρυλικό και κάρβουνο 162Χ130 εκ. το καθένα).

Προσεγγίζοντας τον χώρο με τρόπο ποιητικό

Μέσα από την έκθεση ξεδιπλώνονται τα αγαπημένα θέματα του καλλιτέχνη: πέτρες, αρχαία ελληνικά αγάλματα, τμήματα ερειπίων, παπαρούνες, κουρέλια, σκουριές, αλυσίδες, θαλασσινά ξύλα, βάρκες, πόρτες, άλογα και πορτρέτα. Βασικά χαρακτηριστικά τους: το καθαρό, αψεγάδιαστο σχέδιο και η λιτή χρωματική παλέτα του, όπου κυριαρχούν το μαύρο και το άσπρο, ενώ δευτερεύοντα λόγο έχουν το γαλάζιο, το κόκκινο και αποχρώσεις του κίτρινου.

Τα θέματα που επιλέγει ο Σωτήρης Σόρογκας δηλώνουν τον ποιητικό τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει τον χώρο, τον χρόνο και τη μεταξύ τους σχέση, τη ζωή και τον θάνατο, ιδίως την φθορά. «Είναι δύσκολο να προσδιορίσω τους λόγους αυτής της εμμονής στα θέματα της φθοράς, και όποτε το επιχειρώ διαπιστώνω τον κίνδυνο διολισθήσεως σε τέλματα συναισθηματισμού, τα οποία κατά τη γνώμη μου, είναι θανάσιμα αμαρτήματα όχι μόνο για τον ζωγράφο, αλλά και για κάθε δημιουργό», γράφει ο ίδιος.

Σε αμφίδρομη σχέση με την ποίηση

Στην έκθεση, η ζωγραφική του Σόρογκα παρουσιάζεται σε αμφίδρομη σχέση με την ποίηση του Σεφέρη, με την οποία ο μεγάλος ζωγράφος ανέπτυξε στενή σχέση, αλλά και του Ελύτη, του Κάλβου, του Εγγονόπουλου, του Εμπειρίκου, του Ρίτσου, της Δημουλά κ.ά. «Ο Σόρογκας, ωστόσο, δεν οπτικοποιεί την ποίησή τους, αλλά συμπορεύεται, συνυπάρχει. Δεν ερμηνεύει αυτά που λέει ο ποιητής, αλλά εκφράζει ζωγραφικά αυτά που δεν μπορούν να ειπωθούν με λέξεις», παρατηρεί η κ. Βουτυρά.

Σημαντικές ενότητες αποτελούν οι μακέτες που φιλοτέχνησε για το Αττικό Μετρό – Σταθμό Λαρίσης, καθώς και τα πορτρέτα μεγάλων μορφών της λογοτεχνίας, όπως ο Σεφέρης, ο Καβάφης, ο Βιζυηνός και ο Παπαδιαμάντης, αλλά και σύγχρονων ποιητών με τους οποίους συνδέθηκε με φιλικούς δεσμούς, όπως ο Μιχάλης Γκανάς και ο Αντώνης Φωστιέρης. Παράλληλα παρουσιάζονται αγιογραφίες του καλλιτέχνη  και φωτογραφίες του.

Making of και παράλληλες εκδηλώσεις

Η έκθεση θα συνοδευτεί από το making of της, που θα γίνει την παραμονή των εγκαινίων, την Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου, στις 11.00 π.μ., παρουσία του καλλιτέχνη.

Θα πλαισιωθεί με μία ενδιαφέρουσα σειρά παράλληλων εκδηλώσεων, που στόχο έχουν να αναδείξουν τον διάλογο ζωγραφικής και ποίησης. Πρόκειται για έναν κύκλο συναντήσεων με ποιητές και διανοούμενους, οι οποίοι θα αναφερθούν στο έργο και την προσωπικότητα του Σωτήρη Σόρογκα και θα συνομιλήσουν με τον  ίδιο τον καλλιτέχνη σε έναν ενδιαφέροντα επί σκηνής διάλογο.  Πρόκειται για τους: Αντώνη Φωστιέρη (14 Μαρτίου),   Χρήστο Γιανναρά  (28 Μαρτίου) και Μιχάλη Γκανά (12 Απριλίου).

Διάρκεια έκθεσης: έως 15 Απριλίου 2018.