Ο φιλμικός λόγος της Λίνας Νικολακοπούλου

Η γραφή της υπήρξε ιδιαίτερη από την πρώτη στιγμή που ήρθε σε επαφή με το ευρύ κοινό. Ο λόγος της, μελοποιημένος, μετράει περισσότερο από τρεις δεκαετίες δίνοντας ψυχή και συναίσθημα στη φωνή χιλιάδων ανθρώπων που τραγούδησαν και συνεχίζουν να τραγουδούν τους στίχους της.

Η Λίνα Νικολακοπούλου δεν χρειάζεται συστάσεις ούτε περγαμηνές αναγνώρισης της δουλειάς της. Κι αυτό όχι επειδή είναι πια καθιερωμένη ως εξέχουσα στιχουργός, αλλά γιατί η περίπτωσή της συνιστά το διακριτό παράδειγμα ενός ποιητικού, πυκνού και συνάμα «φιλμικού» λόγου που διεύρυνε τα όρια της στιχουργικής τέχνης στη σύγχρονη Ελλάδα.

Έρωτας, ματαίωση, υπαρξισμός, ανθρώπινα τραύματα και μοναξιά, τοπία της πόλης και πορτρέτα ψυχών, μικροί και μεγάλοι αποχωρισμοί, σωματοποίηση του βιώματος, σημαίνοντα και σημαινόμενα ενός αθέατου και ταυτόχρονα υπαρκτού κόσμου, αποτελούν μερικά μόνο από τα δομικά υλικά του ποιητικού της σύμπαντος.

Ναι! Η γραφή της Λίνας Νικολακοπούλου -δανειζόμενος τη συλλογιστική του Θάνου Μικρούτσικου- εντάσσεται στις περιπτώσεις των κορυφαίων μας ποιητών, οι οποίοι «υποδύονται» τους στιχουργούς, χρησιμοποιώντας «οριακά» το τραγούδι ως ένα κορυφαίο γλωσσικό και όχι μόνο, σύμπαν επικοινωνίας. Εντάσσεται σε εκείνη τη γενιά των σπουδαίων δημιουργών, οι οποίοι πραγματοποίησαν μια εμβριθή ποιητική τομή στο σύγχρονο ελληνικό τραγούδι προτάσσοντας την προβολή ενός αισθητικού παραδείγματος που αναμφίβολα όχι μόνο διεύρυνε τα όρια της γλώσσας, αλλά προεξέτεινε το συναισθηματικό μας ορίζοντα, σφυρηλάτησε το κοινό αίσθημα, όξυνε το συγκινησιακό και θυμικό μας αισθητήριο.

Χωρίς συστολές, οφείλουμε να είμαστε γενναιόδωροι απέναντι σε όλους όσοι συνέβαλαν και συμβάλλουν δραστικά στην ανάταση του σύγχρονου νεοελληνικού πολιτισμού είτε αυτό αφορά στο τραγούδι και στο θέατρο, είτε στον κινηματογράφο, στην ποίηση, στη λογοτεχνία κ.ο.κ. Κι αυτό όχι ως μια υστερόβουλη ή καθυστερημένα ενοχική αναγνώριση, αλλά ως απόληξη μιας γνήσιας και ευθείας κατάθεσης της ευγνωμοσύνης μας για τη συμβολή τους στη διαμόρφωση του πολιτισμικού μας γίγνεσθαι.

To “δημιουργικό κοίτασμα”

Στις μέρες μας, η ανάδειξη της ποιότητας στο πεδίο των πολιτισμικών πρακτικών είναι αναγκαία και επιβεβλημένη, περισσότερο από ποτέ. Τόσο η τηλεοπτική θολούρα όσο και οι «βιομηχανίες της μαζικής κουλτούρας» θεοποιούν την τυποποίηση, διαβρώνοντας με συστηματικό τρόπο την ουσία της αυθεντικής δημιουργίας. Η Λίνα Νικολακοπούλου γράφει διαρκώς όλα αυτά τα χρόνια. Η ταυτότητα της γραφής της εδράζεται στην εγγενή λειτουργία ενός «δημιουργικού κοιτάσματος», το οποίο ενέχει όλα εκείνα τα αυθεντικά και πρωτογενή υλικά μιας γενναίας τέχνης: αγάπη, πόνος, μοναξιά, χρόνος, μνήμη, θλίψη, τόποι… άνθρωποι και πάλι άνθρωποι.

Μέσω μιας δημιουργικής εσωτερίκευσης οικειοποιείται τις λαϊκές επιρροές, ανατρέποντας άλλοτε συνειδητά τη φόρμα και την κανονικότητα των μέτρων κι άλλοτε ακολουθώντας σοφά την παράδοση μιας γνήσιας έκφρασης με βαθιά ψυχή και λόγια καταγωγή. Πειραματίζεται, ακροβατεί πάνω στις λεπτές ίνες της γλώσσας, προσδίδει υπερρεαλιστικές εκδοχές στην εικονοποίηση της καθημερινότητας, εκφράζει και εκφράζεται από τα ανείπωτα.

Εν κατακλείδι αναπτύσσει τη σημειολογία μιας περιεκτικής γραφής που πηγάζει από τον πυρήνα της ανθρώπινης κατάστασης, προσδίδοντας αίσθημα και φωνή σε όλους όσοους νιώθουν την ανάγκη να επικοινωνήσουν πέρα και έξω από τις συμβιβαστικές νόρμες των κοινωνικών ιεραρχήσεων. Αναμφίβολα, ο ποιητικός της λόγος παραμένει διαρκής και «ανοικτός» για μια, πέραν του τραγουδιού, πολυτροπική ανάγνωση και ερμηνεία, κι αυτό είναι που θα καθιστά πάντα τη γραφή της επίκαιρη και αισθαντική.