Το Ισραήλ βομβαρδίζει και χριστιανικές πόλεις στον Λίβανο

Επομένως η επίθεση στην Τύρο δεν πρέπει να ξάφνιασε τους παλαιούς και έμπειρους πολεμικούς ανταποκριτές και αναλυτές. Ο ισραηλινός στρατός ιδιαίτερα η αεροπορία το είχε ξανα-επιχειρήσει και ανησύχησε και εκείνο το φθινόπωρο τους κορυφαίους αρχαιολόγους και την UNESCO, η οποία δεν πολυσυμπαθεί τους στρατηγούς και τους πολέμαρχους ανά την υφήλιο.

Η Μαρία Θέρμου από τότε μας είχε προειδοποιήσει: «Την ώρα που τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων μεταδίδουν τις επιθέσεις των Ισραηλινών εναντίον του Λιβάνου, η καταμέτρηση των θυμάτων που βαίνει την ανιούσα προηγείται ασφαλώς όλων των υλικών καταστροφών. Οι βόμβες ωστόσο που πέφτουν δίπλα στο Μπααλμπέκ, που δεν είναι άλλο από την αρχαία Ηλιούπολη, οι αναφορές στο λιμάνι της Τύρου, το οποίο κάποτε υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα εφοδιασμού και ορμητήριο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η Τρίπολη στις ακτές της Μεσογείου, μήλον της Έριδος μεταξύ των διαδόχων του Μακεδόνα στρατηλάτη και σπουδαία χριστιανική, επισκοπική έδρα αργότερα, η πανάρχαιη Σιδώνα, που η αρχή της ιστορίας της πάει πίσω στη 2η χιλιετία π.X., όλα αυτά μιλάνε και για τις άλλες εφιαλτικές συνέπειες αυτού του πολέμου.

Χώρα των αρχαίου σημιτικού λαού των Φοινίκων, ο σημερινός Λίβανος, που εδώ και χιλιετίες σπαράσσεται από πολεμικές συρράξεις γνωρίζοντας αλλεπάλληλους κατακτητές και υφιστάμενος λεηλασίες και καταστροφές, αντιμετωπίζει πάλι, πέραν των άλλων, και την απειλή κατά της πολιτιστικής κληρονομιάς του. Στην περίπτωση του Λιβάνου ωστόσο πρόκειται για την κοινή πολιτιστική κληρονομιά της Μεσογείου. Γιατί αυτή η κληρονομιά ζυμώθηκε από στοιχεία όλων των λαών, που συναντήθηκαν στην ίδια θάλασσα με αποτέλεσμα να προκύψει το πιο σημαντικό αμάλγαμα της ιστορίας του πολιτισμού»…

Εκείνες τις μέρες το ίδιο δημοσίευμα στο “Βήμα” θύμιζε τις καταστροφές αρχαιοτήτων στα τέλη του εικοστού και τις αρχές του εικοστού πρώτο αιώνα: «Άγνωστο ακόμη τι μπορεί να προκύψει από τις πολεμικές επιχειρήσεις στον Λίβανο, χερσαίες και από αέρος. Το πρόσφατο παράδειγμα του Ιράκ όμως και το παλαιότερο του Αφγανιστάν δεν επιτρέπουν αισιοδοξία. Αν δεν είναι οι βόμβες εκείνες που μπορεί να πλήξουν τα μνημεία, θα βρεθούν οι άνθρωποι οι οποίοι θα θελήσουν να εκμεταλλευθούν αυτή την κατάσταση. Και αυτό που όλοι φοβούνται, η επέκταση δηλαδή του πολέμου προς τη Συρία, προϊδεάζει για όσα μπορεί να επακολουθήσουν και εκεί. Μια χώρα με μοναδικά επίσης αρχαία μνημεία και της ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής».

Ο βομβαρδισμός της Τύρου

Το CNN έχοντας αντανακλαστικά κάλυψε αμέσως τους πρόσφατους βομβαρδισμούς: «Το Ισραήλ βομβάρδισε την Τύρο – Σφοδρό πλήγμα στην “καρδιά” της αρχαίας πόλης του Λιβάνου». Αναφέρει το πρακτορείο: «Μία από τις αρχαιότερες πόλεις του Λιβάνου και μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO βομβάρδισε ο ισραηλινός στρατός την Τετάρτη (23/10), ενώ βίντεο που έχουν βγει στο φως της δημοσιότητας δείχνουν κτήρια στην πόλη αυτή, την Τύρο να μετατρέπονται σε συντρίμμια.

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, drone στοχοποίησε την οδό Sawt Al Farah και είναι η πρώτη φορά που οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις καταφέρνουν χτύπημα στο κέντρο της πόλης. Πρόκειται για μια πόλη που βρίσκεται στα μεσογειακά παράλια του νότιου Λιβάνου και συνιστά μια από τις παλαιότερες και ιστορικά πιο σημαντικές πόλεις της περιοχής»...

Καταστροφές αρχαιοτήτων

Ο πολιτιστικός οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών, UNESCO, τόνιζε το 2009 ότι τα πιο σημαντικά αρχαία ερείπια του Λιβάνου είχαν υποστεί ζημιές από τις μάχες μεταξύ του Ισραήλ και της σιιτικής πολιτοφυλακής Χεζμπολάχ. Σε μια αποστολή στον Λίβανο εκείνο το μήνα, μια ομάδα της UNESCO διαπίστωσε ότι οι αρχαίες τοποθεσίες στις πόλεις Byblos, Tire και Baalbek έπρεπε να αποκατασταθούν.

Η ομάδα διαπίστωσε ότι τα ερείπια στη Βύβλο, κατά μήκος της ακτής της Μεσογείου βόρεια της Βηρυτού, υπέστησαν τις πιο σοβαρές ζημιές. Η ομάδα είπε τότε ότι μια πετρελαιοκηλίδα που προκλήθηκε από μια ισραηλινή επίθεση σε ένα εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας “μόλυνε” δύο μεσαιωνικούς πύργους στο λιμάνι. Η UNESCO επέμενε ότι οι πέτρες έπρεπε να καθαριστούν με το χέρι, πριν από την έναρξη του χειμώνα.

Η UNESCO ανέφερε τότε ότι μια τοιχογραφία σε υπόγειο τάφο της ρωμαϊκής εποχής στη νότια πόλη της Τύρου υπέστη ζημιές από τον πόλεμο και κατέρρευσε όταν το Ισραήλ βομβάρδισε ένα κοντινό κτίριο. Επίσης οι ρωγμές σε ρωμαϊκούς ναούς στην πόλη Baalbek στην κοιλάδα Bekaa είχαν διευρυνθεί παρόλο που οι ισραηλινές βόμβες δεν έπληξαν τους ναούς. Ο πολιτιστικός οργανισμός ανέφερε πως οι αποκαταστάσεις θα κόστιζαν περίπου 100.000 δολάρια. Τα ερείπια στο Byblos, στην Τύρο και στο Baalbek περιλαμβάνονταν στον κατάλογο της UNESCO με τοποθεσίες “Παγκόσμιας Κληρονομιάς” από τότε.

Μία άστοχη επίθεση

Προχτές τα ειδησεογραφικά πρακτορεία μετέδιδαν: «Ο ισραηλινός στρατός πραγματοποίησε επιδρομές στο νότιο Λίβανο την Τετάρτη, χτυπώντας την αρχαία πόλη της Τύρου μετά την έκδοση της ευρύτερης εντολής εκκένωσης από εκεί. Ο ισραηλινός στρατός προειδοποίησε τους πολίτες σε περιοχές της Τύρου να μετακινηθούν περίπου 25 μίλια βόρεια, η πρώτη τέτοια ανακοίνωση για ένα μεγάλο τμήμα της νότιας παράκτιας πόλης που μέχρι πρόσφατα ήταν σημαντικός κόμβος για τους ανθρώπους που εγκατέλειπαν άλλες περιοχές του Λιβάνου.

Οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές έπληξαν ώρες αργότερα, προκαλώντας καπνό να υψώνεται από την πόλη, ως τελευταία ένδειξη ότι το Ισραήλ κλιμακώνει τη στρατιωτική του εκστρατεία εντός του Λιβάνου. Ο ισραηλινός στρατός είπε ότι επιτίθεται σε υποδομές της Χεζμπολάχ και κατηγόρησε την ομάδα ότι ενσωμάτωσε σε περιοχές αμάχων στην πόλη, της οποίας τα ρωμαϊκά ερείπια της έχουν κερδίσει ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Δεν ήταν αμέσως σαφές ποιοι ήταν οι στόχοι του Ισραήλ ή η έκταση των ζημιών ή των απωλειών».

Μέλη της κοινότητας πληροφοριών και υπηρεσιακοί κρατικών Υπηρεσιών με ειδίκευση στη Μέση Ανατολή απορούσαν για την επίθεση. Τα ερωτήματα ήταν έντονα. Τι γυρεύει το Ισραήλ στην Τύρο; Σε τι θα το βοηθήσει η έστω από λάθος ανατίναξη μιας σημαντικής και συμβολικής αρχαιότητας;

Το Ισραήλ εκτίθεται αχρείαστα

Λιβανέζικα μέσα επαναλάμβαναν μετά τους βομβαρδισμούς των αρχαιοτήτων: Η Τύρος μια πρωτεύουσα της επαρχίας, είχε σε μεγάλο βαθμό γλιτώσει στον πόλεμο Ισραήλ-Χεζμπολάχ, αλλά τα χτυπήματα σε μια περιοχή γύρω από την πόλη έχουν ενταθεί πρόσφατα. Η αρχαία πόλη της Τύρου, περίπου 80 χιλιόμετρα νότια της Βηρυτού, είναι γνωστή για τις παρθένες παραλίες, το αρχαίο λιμάνι και τα επιβλητικά ρωμαϊκά ερείπια και τον ιππόδρομο, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Είναι μια από τις μεγαλύτερες πόλεις του Λιβάνου και μια ζωντανή μητρόπολη δημοφιλής στους τουρίστες.

Η ιστορία της πόλης εκτείνεται στον 5ο αιώνα π.Χ. Τα κτίρια που χτυπήθηκαν την Τετάρτη βρίσκονταν μεταξύ πολλών μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένου του ιππόδρομου και μιας συστάδας παραθαλάσσιων τοποθεσιών που σχετίζονται με τους αρχαίους Φοίνικες και τους Σταυροφόρους. Ο ισραηλινός στρατός εξέδωσε προειδοποιήσεις εκκένωσης λίγες ώρες νωρίτερα για δεκάδες κτίρια στην καρδιά της πόλης. Είπε στους κατοίκους να μετακινηθούν βόρεια του ποταμού Awali, δεκάδες χιλιόμετρα βόρεια.

Ο Avichay Adraee, εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού, δήλωσε στην πλατφόρμα X ότι υπήρχαν περιουσιακά στοιχεία της Χεζμπολάχ στην περιοχή της προειδοποίησης εκκένωσης, χωρίς να διευκρινίσει ή να παράσχει στοιχεία. Η πόλη βρίσκεται στο νότιο Λίβανο, όπου η σιιτική μουσουλμανική Χεζμπολάχ έχει ισχυρή παρουσία και οι νομοθέτες της είναι μέλη της ομάδας ή οι σύμμαχοί της. Αλλά η πόλη της Τύρου φιλοξενεί κυρίως πολίτες χωρίς δεσμούς με την οργάνωση, συμπεριλαμβανομένης μιας μεγάλης χριστιανικής κοινότητας.

Οι πρώτοι ανταποκριτές από την Πολιτική Άμυνα του Λιβάνου χρησιμοποίησαν μεγάφωνα για να προειδοποιήσουν τους κατοίκους να εκκενώσουν την περιοχή και βοήθησαν τους ηλικιωμένους και άλλους που δυσκολεύονταν να φύγουν. Ο Ali Safieddine, επικεφαλής της Πολιτικής Άμυνας, δήλωσε στο Associated Press ότι δεν υπήρξαν θύματα μετά από επτά χτυπήματα που προκάλεσαν την κατάρρευση πολλών κτιρίων.

Αυτή η είδηση από το Λίβανο έχει προβληματίσει τόσο τους Αμερικανούς όσο και την Ιταλία και τη Γαλλία. Από τη μια οι εκλογικοί κραδασμοί, αφού ο βομβαρδισμός μιας πόλης με πληθυσμό κυρίως αμέτοχο στην σύγκρουση Ισραήλ και Χεζμπολάχ, με 80000 χριστιανούς κατοίκους θα επηρεάσει Αμερικανούς ψηφοφόρους και την αμερικανική αρχαιολογική ακαδημαϊκή κοινότητα. Επιπρόσθετα ο βομβαρδισμός ενός από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς του Λιβάνου ενισχύει όσους υποστηρίζουν πως η ισοπέδωση της χώρας δεν αποκλείεται από τα σενάρια του ισραηλινού στρατού.

Από την άλλη η UNESCO μέσω δορυφόρων παρακολουθεί αρχαιότητες τόσο στη Γάζα όσο και στο Λίβανο. Οι παρεμβάσεις της σίγουρα θα ενοχλήσουν το Ισραήλ…

---

 

Ο Γιάννης Πεγειώτης είναι Κύπριος εκπαιδευτικός και ερευνητής