Ουκρανία: Τρία χρόνια μετά – Τα λάθη και το διαφαινόμενο τέλος

Πρώτα η Αμερική του Μπάϊντεν χρησιμοποίησε την Ουκρανία κυριολεκτικά σαν τροφή για τα κανόνια για αποδυνάμωση της Ρωσίας. Τώρα που έσπασαν τα μούτρα τους, η Αμερική του Τράμπ πετά κυνικά την Ουκρανία σαν στυμμένη λεμονόκουπα. Ήδη από την εποχή του Ζμπίκνιου Μπρεζίνσκυ (1977- 1981) η Ουκρανία είχε χαρακτηριστεί σαν στρατηγικής σημασίας χώρα για την αποδυνάμωση της Ρωσίας, ενώ η RAND CORPORATION, το Think Tank του Αμερικανικού Πενταγώνου, περιγράφει σε έκθεση της του 2019 πώς η Αμερική μπορεί να χρησιμοποιήσει την Ουκρανία για να αποδυναμώσει την Ρωσία.

Δεν θα ασχοληθούμε εδώ με τις αιτίες της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία… για όσους ενδιαφέρονται μπορούν να ανατρέξουν στις αναλύσεις των καθηγητών John Mearsheimer (εδώ και εδώ) και Jeffrey Sachs (εδώ και εδώ). Δύο πράγματα θα μας απασχολήσουν: Τί έπεται στην Ουκρανία, και αν υπάρχει αναλογία μεταξύ Ουκρανίας-Κύπρου. Σε ό,τι αφορά στην ρωσική εισβολή υπάρχουν δύο βασικά λανθασμένες αρχικές εκτιμήσεις:

• Ο μεν Πούτιν πίστευε ότι μόνο με 190,000 στρατό (ενώ η Βέρμαχτ εισέβαλε στην Ουκρανία, με 2,500,000 άνδρες), θα κέρδιζε έναν αστραπιαίο πόλεμο και θα επέφερε αλλαγή καθεστώτος στην Ουκρανία. Η θαυμαστή, γενναία αντίσταση των Ουκρανών διέψευσε αυτή την προσδοκία.
• Οι δε Δυτικοί πίστεψαν ότι με την ουκρανική αντίσταση και με επιβολή εξουθενωτικών κυρώσεων, θα γονάτιζαν την Ρωσία και θα επέφεραν αλλαγή καθεστώτος. Η ρωσική οικονομία όχι μόνο άντεξε, αλλά οι κυρώσεις λειτούργησαν σαν μπούμερανγκ ενάντια στην ευρωπαϊκή κυρίως οικονομία.

Ο Τραμπ βάζει τέλος

Αφότου η σύγκρουση μετατράπηκε από αστραπιαίο πόλεμο, σε πόλεμο φθοράς, η Ρωσία με ασύγκριτα μεγαλύτερα αποθέματα έμψυχου και άψυχου υλικού, κερδίζει σιγά αλλά σταθερά στο στρατιωτικό πεδίο, κατέχοντας σήμερα, πέραν της Κριμαίας, το 20% του ουκρανικού εδάφους. Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες νεκροί και τραυματίες, εκατομμύρια πρόσφυγες, η υποδομή της χώρας έχει σε μεγάλο μέρος καταστραφεί και η οικονομία έχει σχεδόν καταρρεύσει (στηρίζεται στην οικονομική και στρατιωτική στήριξη της Δύσης).

Ο Τραμπ ο οποίος δεν περιστοιχίζεται από τους νεοσυντηρητικούς συμβούλους των προηγούμενων Ρεπουμπλικάνων και Δημοκρατικών προέδρων, δεν αξιολογεί την Ρωσία σαν κύρια απειλή, και κατ’ επέκταση δεν αξιολογεί την Ουκρανία σαν κρίσιμη για τα αμερικανικά συμφέροντα, γι’ αυτό και ξεκαθάρισε ωμά ότι δεν θα πρέπει η χώρα να αναμένει να ανακτήσει τα χαμένα της εδάφη, και ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ (πράγμα το οποίο αποτελεί υπαρξιακή απειλή για την Ρωσία και την αιτία της ρωσική εισβολής). Θέλει να επικεντρωθεί στον περιορισμό και ανάσχεση της Κίνας, η οποία είναι πλέον η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, και σε δύο περίπου δεκαετίες θα είναι ίσως η πρώτη.

Πέρα από το σοκ που ο “τυφώνας” Τραμπ προκαλεί στον Ζελένσκι, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί ηγέτες – νάνοι που πρόθυμα και με υπερβάλλοντα ζήλο έτρεξαν να ευθυγραμμιστούν αρχικά με τον Μπάϊντεν, τώρα βρίσκονται κυριολεκτικά στον αέρα και συνεχίζουν να επιμένουν στο αρχικό τους αφήγημα, δηλώνοντας προθυμία να συνεχίζουν να βοηθούν οικονομικά – στρατιωτικά την Ουκρανία. Η αναντιστοιχία της στάσης των Δυτικών και δη των Ευρωπαίων, σχετικά με την τουρκική εισβολή, εθνοκάθαρση και κατοχή του 37% της Κύπρου (κράτους – μέλους της ΕΕ) είναι και οφθαλμοφανής και εξοργιστικά υποκριτική!

Οι επιλογές για την Ουκρανία

Με βάση τη νέα προσέγγιση ΗΠΑ – Ρωσίας, τον κυνικό παραγκωνισμό των (δεδομένων) Ευρωπαίων και της άχρηστης πλέον για τα αμερικανικά συμφέροντα Ουκρανίας, οι επιλογές που προσφέρονται για την Ουκρανία είναι όλες κακές αφού σταθερή παράμετρος είναι τα αδιαπραγμάτευτα πλέον αιτήματα της Ρωσίας: ουδετερότητα της Ουκρανίας (μη ένταξη στο ΝΑΤΟ) και επισημοποίηση της κατοχής όσων ουκρανικών εδαφών κατέλαβε. Προέχει η λιγότερο κακή επιλογή:

• Συνέχιση του πολέμου: Ακόμα και με μια υποθετική συνέχιση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας, δεν μπορεί να ανατραπεί ο συσχετισμός δυνάμεων στο στρατιωτικό πεδίο. Η Ουκρανία δεν μπορεί να αναπληρώσει (σε αντίθεση με την Ρωσία) τις εκατοντάδες χιλιάδες απώλειές της σε ανθρώπινες ζωές. Η συνέχιση του πολέμου, με ή χωρίς την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια, θα σημάνει την απώλεια και άλλων ζωών, και άλλων εδαφών, κυρίως Ρωσόφωνων περιοχών όπως το Χάρκοβο και η Οδησσός, μετατρέποντας την Ουκρανία σε περίκλειστο και δυσλειτουργικό κράτος.

• Κήρυξη εκεχειρίας:  Η μετατροπή του πολέμου σε “παγωμένη” σύγκρουση τύπου Κορέας, χωρίς συμφωνία ειρήνευσης, εκτός του ότι θα επικυρώσει τις εδαφικές της απώλειες, δεν θα έχει καμιά εγγύηση ασφάλειας για το μέλλον της αφού οι “πρόθυμοι” Ευρωπαίοι μάλλον δεν θα τολμήσουν να στείλουν ειρηνευτικά στρατεύματα επίβλεψης της γραμμής αντιπαράταξης.

• Ειρηνευτική Συμφωνία: Αυτή θα νομιμοποιεί τα αιτήματα της Ρωσίας (μη ένταξη στο ΝΑΤΟ και κατοχύρωση εδαφικών κερδών) και θα παρέχει επίσης εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία με συμμετοχή ευρωπαϊκών, και ίσως τουρκικών (sic) στρατευμάτων που δεν θα καλύπτονται όμως από το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ περί αμυντικής συνδρομής.

Η τρίτη επιλογή είναι αυτή που προσφέρει στην Ουκρανία τον περιορισμό της ζημιάς και την ανασύνταξη, γινόμενη(;) επίσης σοφότερη ως προς την εμπλοκή στα θανατηφόρα παιχνίδια αντιπαράθεσης των Μεγάλων Δυνάμεων όπου τα πιόνια είναι αναλώσιμα!

Ουκρανία και Κύπρος: Υπάρχουν αναλογίες;

Μερίδα αναλυτών στην Κύπρο ταυτίζεται με την Ουκρανία όχι για λόγους ιδεολογικούς (ΝΑΤΟ – λαγνεία) αλλά λόγω της (παραπλανητικής) αναλογίας με το τουρκικό πρόβλημα της Κύπρου. Και οι δύο χώρες έχουν βέβαια υποστεί εισβολή από μια συντριπτικά μεγαλύτερη δύναμη, εκατόμβες νεκρών, απώλεια εδαφών, προσφυγοποίηση πληθυσμού, καταστροφή υποδομών και οικονομίας.

Ο ανθρώπινος πόνος, σ΄ένα πόλεμο, είναι πάντα ο ίδιος, και έχει πάντα το ίδιο φρικτό πρόσωπο τόσο για τον φαντάρο της πρώτης γραμμής, όσο και για τους αμάχους. Οι Κύπριοι το γνωρίζουν αυτό καλύτερα από πολλούς άλλους και συμπαραστέκονται έμπρακτα στον ανθρώπινο πόνο φιλοξενώντας χιλιάδες Ουκρανούς πρόσφυγες.

Οι ομοιότητες όμως σταματούν εκεί. Ο λόγος του πολέμου στην Ουκρανία δεν είναι η προστασία των Ρωσόφωνων, έστω και αν έγινε επίκληση του ζητήματος αυτού από τον Πούτιν. Ο κυριότερος λόγος της ρωσικής εισβολής είναι η αποτροπή της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, κάτι που επανειλημμένα δηλώθηκε σαν υπαρξιακή απειλή για την Ρωσία, και αναγνωρίστηκε επίσης από Αμερικανούς αξιωματούχους (Ρίτσαρντ Μπερνς – 2008) σαν «η πιο φωτεινή κόκκινη γραμμή της Ρωσίας». Για περαιτέρω ανάλυση, βλέπε παραπομπές στην αρχή του άρθρου.

Τώρα σε ό,τι αφορά στην αυτοδιάθεση του λαού (Κριμαία, Ντονμπάς) που ο Πούτιν επικαλέστηκε, όπου οι κάτοικοι ψήφισαν (εντός ή εκτός εισαγωγικών) την ένταξή τους στην Ρωσία, υπάρχει ουσιώδης διαφορά με το δήθεν “δικαίωμα” για απόσχιση των Τουρκοκυπρίων και εποίκων στην κατεχόμενη Κύπρο (τα οποία φυσικά δεν αναγνωρίζει στους Κούρδους της Τουρκίας).

Στην περίπτωση της Κύπρου η γεωγραφικά ομοιογενής πληθυσμιακή συγκέντρωση της τουρκοκυπριακής μειοψηφίας και των εποίκων στην Βόρεια Κύπρο συντελέστηκε μετά από εθνοκάθαρση και εποικισμό, πράγμα που δεν συμβαίνει με Ντονμπάς – Κριμαία όπου οι Ρωσόφωνοι εκτός του ότι έχουν Ρωσική εθνική συνείδηση, κατοικούν σε ιστορικά συμπαγές γεωγραφικό χώρο όπου αποτελούν και την συντριπτική πλειοψηφία, και δεν έχει γίνει εποικισμός με κουβαλητούς όπως έγινε στην κατεχόμενη Κύπρο.

ΝΑΤΟ και Σύμφωνο της Βαρσοβίας

Πέραν τούτου, παρόλο που ο Κίσιντζερ αποκαλούσε τον Μακάριο “Κάστρο της Μεσογείου” και ο ίδιος γνώριζε ότι δεν υπήρχε καμμιά απολύτως πρόθεση ένταξης της Κύπρου στο αντίπαλο Σύμφωνο της Βαρσοβίας. Έπρεπε όμως να κλείσουν οι “εκκρεμότητες” και να εφαρμοστούν τα νατοϊκά διχοτομικά σχέδια που εκπονήθηκαν από την δεκαετία του 1950 (βλ. Ν. Ερίμ, Ν. Σαρρή, Β. Φούσκα κ.α.) για τον έλεγχο του Κυπριακού “αβύθιστου αεροπλανοφόρου”. Τα πιο πάνω είναι σε ευθεία αντίθεση με την δηλωμένη πρόθεση Δυτικών – Ουκρανίας για ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, που αποτελεί υπαρξιακή απειλή για την Ρωσία.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 είναι το ίδιο παράνομη με τον αμερικανικό ναυτικό αποκλεισμό της Κούβας το 1963 για την αποτροπή της μεταφοράς ρωσικών βαλλιστικών πυραύλων στο νησί. Κανείς δεν σκέφτηκε βέβαια τότε να επιβάλει κυρώσεις (sic) στις ΗΠΑ! Στις διεθνείς σχέσεις, δεν είναι δυστυχώς το Διεθνές Δίκαιο που συνήθως επικρατεί, αλλά η θέληση του ισχυρού. Οι λαοί θεωρούνται κυνικά σαν αναλώσιμα μεγέθη, τα οποία η Δυτική προπαγάνδα μπορεί να χρησιμοποιεί κατά το δοκούν: ηρωοποίηση του λαού της Ουκρανίας και βουβαμάρα για τον λαό της Κύπρου. Πάντα πάνω σε εκατόμβες νεκρών και βουνών ανθρώπινης δυστυχίας.

Γι’ αυτό και ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία πρέπει να θεωρείται πρωταρχικό καθήκον.