Θα δημιουργήσει βάση στη Συρία η Τουρκία;
09/04/2025
Σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ της Milliyet, η Άγκυρα βρίσκεται σε προχωρημένες ζυμώσεις αναφορικά με τη στρατηγική της παρουσία στη Συρία, με κεντρικό ερώτημα εάν θα δημιουργήσει στρατιωτική βάση εντός συριακού εδάφους. Οι πληροφορίες από το CNN Türk αποτυπώνουν το κλίμα που επικρατεί στην τουρκική πρωτεύουσα, εν μέσω περιφερειακών εντάσεων και δηλώσεων διεθνών παραγόντων.
Ιστορικά, το Ισραήλ έχει σταθερή επιδίωξη να περιβάλλεται από μικρές και ασταθείς χώρες και, στο πλαίσιο αυτό, φέρεται να επιδιώκει τον κατακερματισμό της Συρίας. Αντιθέτως, η Τουρκία υποστηρίζει μια σταθερή και ενωμένη Συρία, με στόχο τη συνεργασία με τη νέα συριακή διοίκηση, υπό τον μεταβατικό πρόεδρο Ahmad al-Shaara (γνωστός και ως Τζολάνι) επισημαίνουν τα τουρκικά ΜΜΕ.
Την ίδια στιγμή, εντείνονται οι ανησυχίες του Ισραήλ για ενδεχόμενη τουρκική βάση. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι «η Συρία δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί από κανέναν, ούτε από την Τουρκία, ως βάση για επιθέσεις κατά του Ισραήλ». Σύμφωνα με το ρεπορτάζ των τουρκικών ΜΜΕ, το Ισραήλ με τις αεροπορικές επιδρομές του στέλνει μήνυμα αποτροπής έναντι πιθανών τουρκικών βάσεων, την ίδια στιγμή που συνεχίζονται οι διεργασίες Άγκυρας και Δαμασκού για την οριστικοποίηση της τοποθεσίας και του ρόλου τέτοιων εγκαταστάσεων.
Παράλληλα, γράφουν ότι διαφαίνονται προσπάθειες ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών να ενισχύσουν τις κουρδικές Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), επιδιώκοντας να καθυστερήσουν τα τουρκικά σχέδια. Το ζήτημα αυτό, μαζί με τον σχεδιασμό στρατιωτικής συνεργασίας και τη διαμόρφωση οδικού χάρτη Άγκυρας-Δαμασκού, αναμένεται να συζητηθούν κατά την επικείμενη επίσκεψη του al-Shaara στην Άγκυρα, την Παρασκευή, επισημαίνουν.
Κυβερνητικές πηγές στην Τουρκία τονίζουν ότι «οι δραστηριότητες στη Συρία θα διεξαχθούν στο πλαίσιο των συμφωνιών μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, και δεν στοχεύουν τρίτες χώρες». Την ίδια στιγμή, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν έχει ανακοινώσει τη δημιουργία πολυμερούς πλατφόρμας για τη συνεργασία σε θέματα ασφάλειας συνόρων και καταπολέμησης της τρομοκρατίας, με τη συμμετοχή Τουρκίας, Συρίας, Ιράκ, Ιορδανίας και Λιβάνου.
Ο Φιντάν ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «καμία εγκληματική ή τρομοκρατική οργάνωση δεν είναι ισχυρότερη από τη συνδυασμένη βούληση των κυβερνήσεων της περιοχής». Στόχος είναι η εμβάθυνση της συνεργασίας, με πιθανή τριμερή συνάντηση στην Αττάλεια, στο περιθώριο του Antalya Diplomacy Forum, όπου θα παρευρεθεί και ο al-Shaara.
Ο ρόλος των ΗΠΑ
Αναφορικά με τις δηλώσεις Tραμπ περί “εκτίμησης” προς την πολιτική Ερντογάν και το ενδεχόμενο μεσολάβησης για την αποτροπή σύγκρουσης Τουρκίας-Ισραήλ, οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως μια τεχνικού χαρακτήρα διευθέτηση (όπως η εκ των προτέρων ενημέρωση για δραστηριότητες και χρήση εναερίου χώρου) ενδέχεται να αποτελέσει διέξοδο.
Η Άγκυρα, στο πλαίσιο αυτό, έχει ήδη στρατιωτικό ακόλουθο στη Δαμασκό, επιδιώκοντας να ενισχύσει τους διαύλους διαλόγου. Όπως δήλωσε ο Φιντάν: «Δεν θέλουμε καμία σύγκρουση με το Ισραήλ στη Συρία. Η Συρία ανήκει στους Σύριους και μόνον αυτοί μπορούν να αποφασίσουν με ποιους θα συνεννοηθούν».
Το ρεπορτάζ καταλήγει επισημαίνοντας ότι στην Άγκυρα επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία για την πρόοδο στις σχέσεις με τη Δαμασκό, αν και αναγνωρίζεται πως τα εμπόδια παραμένουν σημαντικά και δεν αναμένονται άμεσες λύσεις. Η ερχόμενη συνάντηση με τον al-Shaara θεωρείται κομβική για την πορεία των εξελίξεων.