Η σκοτεινή όψη του Έντι Ράμα – Ο κολλητός του Ερντογάν παραμένει στην εξουσία
13/05/2025
Με τα μέχρι στιγμής εκλογικά δεδομένα, όπου έχει καταμετρηθεί περίπου το μισό της επικράτειας, το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) σημειώνει μία μεγάλη νίκη, καθώς συγκεντρώνει ποσοστό άνω του 50%. Ανοίγει, λοιπόν, ο δρόμος για μία νέα πρωθυπουργική θητεία στον Έντι Ράμα, όπου γίνεται ο δεύτερος μακροβιότερος ηγέτης της Αλβανίας, μετά βεβαίως τον Ενβέρ Χότζα.
Η διαφορά του Σοσιαλιστικού Κόμματος από την αξιωματική αντιπολίτευση του Δημοκρατικού Κόμματος, φτάνει σχεδόν τις 20 μονάδες. Πλέον, η αντιπολίτευση έχει μόνο να ελπίζει να μην εξασφαλίσει ο Ράμα την αυτοδυναμία (την οποία φαίνεται, εκτός απροόπτου, να κερδίζει, με 83 περίπου έδρες στην αλβανική Βουλή). Τα τελικά αποτελέσματα θα ανακοινωθούν την Τρίτη.
Υπενθυμίζεται ότι στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές, που πραγματοποιήθηκαν το 2021, το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Ράμα κέρδισε το 48% των ψήφων και 74 από τις 140 έδρες στο αλβανικό κοινοβούλιο. Τα μέχρι στιγμής δεδομένα δείχνουν ότι οδεύει σε μία ακόμα μεγαλύτερη πλειοψηφία. Να σημειωθεί ότι οι εκλογές σημαδεύτηκαν από μεγάλη αποχή, καθώς ψήφισαν 200.000 περίπου λιγότεροι από την προηγούμενη αναμέτρηση, όπως και από καταγγελίες της αντιπολίτευσης για νοθεία.
O βουλευτής της ομογένειας Ευάγγελος Ντούλες, εκλεγείς στην περιφέρεια της Αυλώνας με τον εκλογικό συνασπισμό του Δημοκρατικού Κόμματος, εξήγησε τα αίτια πίσω από την νέα νίκη Ράμα: «Είναι η κατάχρηση της δημόσιας διοίκησης συνοδευόμενη από την κατάχρηση των κρατικών μέσων-πόρων κτλ. Είναι η εμπλοκή του οργανωμένου εγκλήματος και του μαύρου χρήματος υπέρ της κυβερνώσας παράταξης, που σημαίνει εξαγορά ψήφου. Δηλαδή, η ψήφος εδώ έχει τιμή. Τιμή εκκίνησης 50 κα σε δύσκολες περιφέρειες μπορεί να αγγίξει και τα 200 ευρώ»!
Βέβαια, υπάρχουν ευθύνες και στην αξιωματική αντιπολίτευση για το αποτέλεσμα. Όπως γράφει το ομογενειακό himara.gr, «η επόμενη μέρα είναι δύσκολη. Όχι γιατί το Σοσιαλιστικό Κόμμα κέρδισε. Αλλά γιατί δεν έχει μείνει σχεδόν κανείς να το αμφισβητήσει με τρόπο σοβαρό-πειστικό- δημιουργικό». Σχολιάζοντας δε την προεκλογική εκστρατεία της αντιπολίτευσης: «Η κοινωνία φωνάζει για ανανέωση και το Δημοκρατικό Κόμμα απαντά με ρητορικές “κασέτες” από το ’90».
Αλώβητος, παρά τα σκάνδαλα
Όμως, πέρα από τις ανεπάρκειες της αντιπολίτευσης, ο βουλευτής Ντούλες περιέγραψε εύστοχα την άσκηση εξουσίας από τον Ράμα: Ένα μίγμα αυταρχισμού και εξαγοράς ψήφων (με χρήματα ακόμα και από το εμπόριο ναρκωτικών). Την ίδια στιγμή δεν λείπουν οι συλλήψεις ατόμων του περιβάλλοντος του για διαφθορά, όπως του δημάρχου Τιράνων Έριον Βελιάι (που μάλιστα προαλείφονταν για διάδοχος του στο Σοσιαλιστικό Κόμμα) σκάνδαλα από τα οποία όμως ο Ράμα βγαίνει σχεδόν αλώβητος. Την ίδια στιγμή, η αλβανική κοινωνία παραμένει βουτηγμένη στην εξαθλίωση, με την ανεργία και τη μαζική μετανάστευση να αποτελούν μάστιγα…
Η αμερικανική ηγεσία δεν παρενέβη στις αλβανικές εκλογές, παρόλο που ο Ράμα είναι γνωστός για τις διασυνδέσεις με το σύστημα Σόρος, που αποτελεί “κόκκινο πανί” για την διοίκηση Τραμπ (από τον οποίο βέβαια παίρνει αποστάσεις, βλέποντας την νέα εποχή). Οι δε Ευρωπαίοι περιορίστηκαν σε συστάσεις, τις οποίες ουδόλως βεβαίως λαμβάνει υπόψιν του ο Ράμα (που βέβαια έχει πάντα την θερμή στήριξη του “αδελφού” του, Ερντογάν).
Κατά την επίσκεψη του στην Τουρκία, στις αρχές του 2024, ο Ράμα υπέγραψε έξι συμφωνίες με τον Ερντογάν, μεταξύ των οποίων και συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας. Στα τέλη του ίδιος έτους ο Ερντογάν ανακοίνωσε πως θα δωρίζει τουρκικά drones-καμικάζι στην Αλβανία. Στην ανακατασκευασμένη de αεροπορική βάση του ΝΑΤΟ (σοβιετικής εποχή) kUCOVA σταθμεύουν μόνιμα τρία οπλισμένα drones Bayraktar TB2. Οι εμπορικές συναλλαγές των δύο χωρών φτάνουν το ένα δισ.
Η σκοτεινή όψη του Ράμα
Το σίγουρο είναι ότι ο Ράμα σε τίποτα δεν θυμίζει πλέον τον άνθρωπο που το 2002 είχε βραβευτεί από τον τότε Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν για την εξάλειψη της φτώχειας, που τον Δεκέμβρη του 2004 είχε ανακηρυχθεί Παγκόσμιος Δήμαρχος και που είχε επιλεγεί από το Time Magazine το 2005 ως ένας από τους “Ευρωπαίους Ήρωες”, έναν φόρο τιμής που αποδίδει το αμερικανικό περιοδικό σε 37 ανθρώπους που αλλάζουν τον κόσμο προς το καλύτερο.
Ο Ράμα, εξάλλου, είχε από την αρχή της πολιτικής καριέρας του την απόλυτη εύνοια των Δυτικών, που τον αντιμετώπιζαν ούτε λίγο ούτε πολύ σαν το δικό τους golden boy των Βαλκανίων. Μόλις πριν μερικά χρόνια, βρετανική εφημερίδα τον υμνούσε ως τον πιο καλοντυμένο και μοντέρνο ηγέτη, όταν εκείνος εξηγούσε πως διοικεί μέσω της τέχνης! Ισχυριζόταν ότι ομόρφυνε τα Τίρανα, μετασχηματίζοντας τους δημόσιους χώρους με πολύχρωμα σχέδια γκραφίτι στους τοίχους.
Όμως, αποδείχτηκε ότι πίσω από αυτό το ευρωπαϊκό προφίλ που πρόβαλε, όμως, κρύβεται ένας πρωθυπουργός που έχει αντιγράψει σε χειρότερη μορφή όλες τις παθογένειες του αλβανικού πολιτικού συστήματος. Ξεπέρασε τους προκατόχους του και στον αυταρχισμό και στη διαφθορά και στις άμεσες συναλλαγές με τη μαφία. Τους ξεπέρασε και σε ανθελληνισμό, όπως έδειξε η στάση του στην δολοφονία του Κωνσταντίνου Κατσίφα, οι αρπαγές περιουσιών ομογενών και βεβαίως η σκευωρία με την σύλληψη και φυλάκιση του εκλεγμένου δημάρχου Χιμάρας, Φρέντη Μπελέρη (με τον δήμο να περνά τελικώς σε άνθρωπο Ράμα).
Ο έφηβος Ράμα
Ποιος είναι όμως ο Έντι Ράμα; Είναι γιός της Βορειοηπειρώτισσας Άννας Κολέκα, από το χωριό Βουνό της Χιμάρας. Σε αντίθεση με τις περισσότερες συντοπίτισσές της, η Άννα είχε σπουδάσει ιατρική στην Πολωνία. Πατέρας της ήταν ο Πέτρος Κολέκας, πολιτικός μηχανικός με σπουδές στην Φλωρεντία. Κράταγε από το γένος Νούση. Αδέρφια του πατέρα της (παππού του Έντι) ήταν ο Γκόγκος και ο Κοσμάς Νούσης. Ο πρώτος δολοφονήθηκε απ’ τους Αλβανούς και ο δεύτερος ήταν επί χρόνια πρέσβης της Αλβανίας στην Ελλάδα.
Μητέρα και γιός μιλούσαν ελληνικά στο σπίτι, ενώ τον είχε μυήσει και στην ορθοδοξία, αν και μετέπειτα δήλωνε άθεος, προϋπόθεση για να ανελιχθεί κανείς στο καθεστώς Χότζα, στο οποίο όλη η οικογένεια είχε ενεργή συμμετοχή. Ο πατέρας του Κριστάκ Ράμα καταγόταν από το Δυρράχιο και ήταν γλύπτης. Ήταν για χρόνια μέλος του Κοινοβουλίου επί Χότζα και θεωρείτο ο προσωπικός του γλύπτης. Είχε φιλοτεχνήσει πολλές προτομές του, μεταξύ των οποίων και ένα μεγάλο άγαλμα στο Αργυρόκαστρο.
Ως έφηβος, ο Ράμα είχε αφιερωθεί στον αθλητισμό και συγκεκριμένα στο μπάσκετ. Τον βοηθούσε, εξάλλου, η σωματοδομή του. Όνειρό του ήταν να διαγράψει λαμπρή καριέρα και μάλιστα στο NBA. Υπήρξε, πάντως, παίκτης της αλβανικής “Δυναμό” και φόρεσε την φανέλα της εθνικής ομάδας της Αλβανίας. Αν και η οικογένεια Ράμα ήταν προνομιούχα επί Χότζα, με την κατάρρευση του κομμουνισμού στην Αλβανία, ο Έντι ενεπλάκη ενεργά στα πρώτα δημοκρατικά κινήματα. Εντάχθηκε, μάλιστα, και στη μαθητική οργάνωση του Δημοκρατικού Κόμματος που ίδρυσε ο Σαλί Μπερίσα. Κάποια χρόνια αργότερα οι δυο τους μετατράπηκαν σε σκληρούς αντιπάλους, με την κόντρα να κρατά μέχρι και σήμερα…
Διαγνωσμένος σχιζοφρενής
Στη δεκαετία του 1980 εμφανίζονται και τα προβλήματα υγείας του νεαρού Έντι, τα οποία αποκάλυψε πολλά χρόνια αργότερα ο εκδότης της αλβανικής εφημερίδας “TEMA”, Μέρο Μπάζε. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, μετά από σφοδρές κρίσεις, ο Ράμα νοσηλεύεται στη Νευροχειρουργική Κλινική του Νοσοκομείου 5 των Τιράνων, με τη διάγνωση βεβαρημένης σχιζοφρένειας. Την εποχή εκείνη διευθυντής της κλινικής και θεράπων ιατρός του είναι ο Πετρέλια. Όταν κάποιες δεκαετίες αργότερα, ο Ράμα θα βρεθεί στο τιμόνι της χώρας θα συμπεριλάβει τον συγκεκριμένο ιατρό στην περίφημη λίστα με τους “100 ανεπιθύμητους πολίτες”.
Σύμφωνα με τον ιατρικό του φάκελο, νοσηλευόταν συστηματικά στην κλινική νευρολογίας του εν λόγω νοσοκομείου κατά τη δεκαετία του 1980. Στις καρτέλες νοσηλείας του αναγραφόταν, όπως ομολόγησαν θεράποντες ιατροί του, ότι ο ασθενής εμφανιζόταν ιδιαίτερα επιθετικός όχι μόνο στο ευρύτερο περιβάλλον του, αλλά ιδιαίτερα στα μέλη της οικογένειάς του. Πάντα κατά τις ίδιες πληροφορίες, η χρήση βίας ειδικά έναντι της μητέρας του, ανάγκασαν τους ιατρούς να ακολουθήσουν βαριά φαρμακευτική αγωγή, η οποία τον κρατούσε σε καταστολή για μεγάλα διαστήματα. Η σχιζοφρένεια προκάλεσε επιθετική κατάθλιψη και διακυμάνσεις μνήμης που συνοδεύονταν με αϋπνίες, ενώ ο φαύλος κύκλος της εκτός ελέγχου επιθετικότητας συνεχιζόταν.
Οι ιατροί συνέστησαν τακτικούς ιατρικούς ελέγχους ανά τρεις μήνες. Ένα από τα γεγονότα, που συζητήθηκε ιδιαίτερα την περίοδο εκείνη, έλαβε χώρα το 1985 στο Μπουρέλι, στη στρατιωτική μονάδα όπου είχε κληθεί ο Ράμα για στρατιωτική υπηρεσία. Σε αυτή συμμετείχαν όλοι οι Αλβανοί πολίτες, τουλάχιστον δυο φορές το χρόνο. Όταν εκλήθη ο Έντι, η οικογένειά του προσπάθησε να παρέμβει στους ιθύνοντες της στρατιωτικής μονάδας, ώστε να μην δώσουν όπλο στον γιο τους. Κάτι τέτοιο ισχυρίστηκαν θα έθετε σε κίνδυνο τη ζωή των υπολοίπων. Οι γονείς του, μάλιστα, έσπευσαν να επισκεφτούν οι ίδιοι τη στρατιωτική μονάδα, παρακαλώντας τους διοικητές. Αρνήθηκαν, όμως, να προσκομίσουν τα απαραίτητα έγγραφα, έτσι ώστε να μην καταγραφούν και αμαυρώσουν τη μελλοντική πορεία του.
Μέλος της Ένωσης Συγγραφέων του παραρτήματος του Μπουρέλι αφηγείται ότι όλα τα παραπάνω έγιναν το τρίμηνο Σεπτέμβριος-Νοέμβριος 1985. Χρειάστηκε να παρέμβει και ο ίδιος ο Πρόεδρος της Ένωσης Συγγραφέων Αλβανίας Ντριτερό Αγκόλι και στενός οικογενειακός φίλος. Αυτός ήταν που μετέβη στην μονάδα και ζήτησε από τα τοπικά μέλη της Ένωσης Συγγραφέων να μεσολαβήσουν στις στρατιωτικές αρχές, ώστε να μη δοθεί όπλο στον Έντι Ράμα. Τελικά εξαιρέθηκε!
Ο έρωτας του
Αργότερα, ύστερα από συστάσεις της ιατρικής επιτροπής εστάλη στο Παρίσι για μια πιο εξειδικευμένη παρακολούθηση και εντατική θεραπεία. Στο μεταξύ, είχε παντρευτεί την ηθοποιό Ματίλντα Μακότσι από τη Χιμάρρα, με την οποία απέκτησαν έναν γιό, τον Γκρέγκορι. Ο γάμος τους διήρκησε λιγότερο από όσο κράτησαν οι δικαστικές τους διαμάχες. Η έκδοση του διαζυγίου τους χρειάστηκε εννιά ολόκληρα χρόνια, με τον Ράμα να αρνείται την πατρότητα του γιου του.
Την εποχή εκείνη ήρθαν στην επιφάνεια λεπτομέρειες από τον βίαιο και ασταθή χαρακτήρα του. Η σύζυγός του κατήγγειλε την βάναυση φύση του, ενώ, φοβούμενη για την ζωή της, εγκατέλειψε την Αλβανία. Βρήκε καταφύγιο μαζί με τον γιό τους Γκρέγκορι στην Ελλάδα.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, από τον ιατρικό του φάκελο προκύπτει ότι ο Ράμα συνέχισε να επισκέπτεται την ψυχιατρική κλινική και κατά τη χρονική περίοδο 1991-1997.
Την εποχή εκείνη συνδέεται με μία Ελληνίδα διπλωμάτη, η οποία υπηρετούσε στην ελληνική πρεσβεία στα Τίρανα. Τότε, ακόμα δεν είχε προσβληθεί από τον ιό της πολιτικής. Τον είχε συνεπάρει η ζωγραφική. Λίγο αργότερα, η Ελληνίδα διπλωμάτης μετατέθηκε στο Παρίσι και ο μποέμ ζωγράφος την ακολουθεί. Κάπου εκεί χάνονται τα ίχνη του έρωτα αυτού. Ο πρώην πρωθυπουργός και ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος Φάτος Νάνο είχε καταγγείλει στη Βουλή ότι στη δεκαετία του 1990, όταν ο Ράμα ζούσε στο Παρίσι, ασχολήθηκε με πωλήσεις κλεμμένων εικόνων που προέρχονταν από εκκλησίες της Αλβανίας!
Υπουργός Πολιτισμού του Νάνο
Το 1998 δέχεται την πρόταση του τότε πρωθυπουργού Φατός Νάνο να γίνει υπουργός Πολιτισμού. Μέσα στα δύο αυτά χρόνια γίνεται εξαιρετικά δημοφιλής και γνωστός για την εκκεντρικότητα του, αλλά και για την μοντέρνα διάθεσή του. Τον Οκτώβριο του 2000, θέτει υποψηφιότητα και κερδίζει το χρίσμα του δημάρχου Τιράνων ως υποψήφιος του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ενάντια στον Μπεσνίκ Μουσταφάι. Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως δήμαρχος καλλιέργησε τη φήμη του δυτικότροπου μεταρρυθμιστή.
Το 2003 κατηγορείται από την εξεταστική επιτροπή του Κοινοβουλίου για κατάχρηση κονδυλίων στο Δήμο. Κατά τη συνεδρίαση χρησιμοποιεί ένα μεγάφωνο ως ένδειξη διαμαρτυρίας. Η επιτροπή τελικά διαλύθηκε και ο Ράμα αθωώθηκε. Κερδίζει δεύτερη θητεία, κατά τη διάρκεια της οποίας, δημοσιεύονται φωτογραφίες με τον ίδιο και την τότε σύντροφό του γυμνούς σε παραλία γυμνιστών στη νότια Γαλλία. Κάπου εκεί κυκλοφορεί και μία φωτογραφία, στην οποία εμφανίζεται να κάνει χρήση κοκαΐνης. Ο ίδιος την χαρακτηρίζει προϊόν μοντάζ. Και όμως! Χρόνια αργότερα, στη Βουλή, οι πολιτικοί του αντίπαλοι, του το θυμίζουν, φτάνοντας στο σημείο να τον… αλευρώσουν! Ήθελαν να κάνουν ευθεία παραπομπή στην άσπρη σκόνη, αποκαλώντας τον “ναρκέμπορο”!
Μετά την παραίτηση του Φατός Νάνο, ανακηρύσσεται ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος Αλβανίας. Πέντε χρόνια μετά, ενώπιον της αφρόκρεμας της αλβανικής κοινωνίας παντρεύεται τη Λιντίτα Μπάσα (γνωστή και ως Λιντίτα Τζιλάρι), ακτιβίστρια και παιδαγωγό. Γνωρίστηκαν λόγω της στενής φιλίας των παιδιών τους που ήταν συμμαθητές. Μετά τον γάμο τους η σύζυγος Ράμα παράτησε τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, στα οποία δίδασκε και το έριξε στις μπίζνες. Μπήκε στο Διοικητικό Συμβούλιο του αλβανικού παραρτήματος της Αμερικανικής Τράπεζας Επενδύσεων (ABI), η οποία και αγόρασε τη θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας στην Αλβανία. Αλβανικά ΜΜΕ έχουν κατηγορήσει την ABI ως την τράπεζα που ξεπλένει το άφθονο αλβανικό μαύρο χρήμα.
Στενές σχέσεις έχει και με τον μικρότερο αδελφό του, τον Όλσι Ράμα. Αυτός είχε αναλάβει επικεφαλής στο αλβανικό παράρτημα του ιδρύματος “Ανοικτή Κοινωνία”, που ως γνωστόν χρηματοδοτείται και ουσιαστικά είναι παραφυάδα του Soros Foundation. Στη θέση αυτή ο Όλσι Ράμα παρέμεινε μέχρι τον Απρίλιο του 1997 για να βρεθεί στη συνέχεια στις ΗΠΑ. Πρόκειται για τον άνθρωπο που η αντιπολίτευση και ΜΜΕ της Αλβανίας εμπλέκουν σε υποθέσεις ναρκωτικών και άλλες εγκληματικές δραστηριότητες…