Το γεωπολιτικό αποτύπωμα του Ιουνίου 2025
18/06/2025
Οι κύριες γεωπολιτικές εξελίξεις του Ιουνίου έχουν να κάνουν αρχικά με το ουκρανικό πολεμικό μέτωπο, μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας: Συμβιβασμός εν όψει;
Υπάρχουν σημάδια κόπωσης στη Δύση ως προς τη στήριξη στην Ουκρανία, και ίσως προετοιμάζεται ένα “παγωμένο μέτωπο” τύπου Κορέας. Μια σιωπηρή κατανόηση μπορεί να αφήνει τη Ρωσία με κάποια εδαφικά κέρδη, έναντι γεωπολιτικής “ηρεμίας”. Είναι ρεαλιστικό; Ναι, ως συμβιβαστική έξοδος από έναν μακροχρόνιο πόλεμο φθοράς.
ΗΠΑ–Κίνα (Ταϊβάν): Σιωπηρός συμβιβασμός;
Οι ΗΠΑ ίσως έχουν εξασφαλίσει από την Κίνα ότι δεν θα εισβάλει στην Ταϊβάν άμεσα, με αντάλλαγμα οικονομικά ή τεχνολογικά ανταλλάγματα. Η σχετική ηρεμία στην περιοχή δείχνει μια τακτική “status quo”, που βολεύει όλους. Είναι ρεαλιστικό; Επί του παρόντος, ναι. Η Κίνα “παίζει μακροπρόθεσμα”.
Ρωσία-Κίνα “ποιούν τη νήσσαν” για το Ιράν
Η Μόσχα και το Πεκίνο κρατούν αποστάσεις από το Ιράν μετά τα χτυπήματα που έχει δεχτεί, φοβούμενοι περαιτέρω εμπλοκή και κυρώσεις. Προτιμούν να μείνουν “θεατές”, διατηρώντας τα δικά τους συμφέροντα αλώβητα. Είναι Ρεαλιστικό; Απόλυτα. Η σιωπή τους λέει πολλά.
Αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν;
Το Ιράν αντιμετωπίζει σοβαρές εσωτερικές πιέσεις. Σενάρια για “νέο Ιράν” με δυτικόστροφα στοιχεία και φιλοαμερικανικές ελίτ έχουν βάση, ειδικά αν ο Ιερατείο πέσει. Όχι άμεσα ρεαλιστικό, αλλά η φθορά του καθεστώτος είναι εμφανής και η Δύση προετοιμάζεται.
Ινδία-Πακιστάν-Ιράν
Η Ινδία έχει συμφέρον να μην επιτρέψει στο αντίπαλο Πακιστάν να ενισχύσει το Ιράν, ειδικά εάν αυτό επηρεάζει το εμπόριο ή τη διασύνδεση Ινδία–Μέση Ανατολή–Ευρώπη. Αν υπάρξει υπόγεια στήριξη του Πακιστάν στο Ιράν, μπορεί να υπάρξει αντίδραση. Υπό προϋποθέσεις ρεαλιστικό. Ειδικά αν μπλεχτεί το Κασμίρ ή η διαδρομή του λιμανιού Τσαμπαχάρ.
Ισραήλ-Παλαιστίνη: “Τελική λύση”;
Το σενάριο μιλά για πλήρη εκκαθάριση και αφομοίωση του παλαιστινιακού πληθυσμού, με απουσία ανεξάρτητου κράτους και παροχή ισραηλινού διαβατηρίου σε λίγους. Είναι αυτό που επιδιώκει η σκληροπυρηνική ισραηλινή δεξιά. Όμως θα είχε τεράστιες διεθνείς επιπτώσεις. Αν γίνει, θα γίνει σταδιακά, όχι άμεσα.
Υπερδιάδρομος Ινδίας-Ιράν-Ισραήλ-Ελλάδας–ΕΕ
Πρόκειται για τον “India-Middle East-Europe Economic Corridor” (IMEC) που υπογράφηκε το 2023 στη G20 και παρακάμπτει τα στενά του Ορμούζ και τη διώρυγα του Σουέζ. Αν πέσει το καθεστώς του Ιράν, τότε ο διάδρομος αυτός γίνεται εφικτός και στρατηγικά και ενεργειακά. Ρεαλιστικό;
Αν αλλάξει το καθεστώς στο Ιράν, αυτός ο άξονας είναι ο νέος Silk Road, όπως τον παρουσίασε ο Νετανιάχου στον ΟΗΕ, λίγες μέρες πριν το αψυχολόγητο χτύπημα της Χαμάς στο φεστιβάλ ειρήνης νέων τον Οκτώβριο του 2023. Η Ελλάδα θα είναι ο τελικός κόμβος, σε ένα τέτοιο σενάριο.
Bellum Informaticus και όχι θερμός πόλεμος:
Οι μάχες πλέον γίνονται με κυρώσεις, πληροφορίες, ψυχολογικές επιχειρήσεις και AI. Ο κυβερνοπόλεμος έχει αντικαταστήσει τον θερμό πόλεμο σε πολλά μέτωπα. Είναι Ρεαλιστικό; Το βλέπουμε ήδη να συμβαίνει. Χτυπήματα με drone, hacking, data leaks, όχι τάφοι.
Follow the money: Ερμηνευτικό κλειδί
Όποιος ακολουθεί τη μυρωδιά του χρήματος, καταλαβαίνει τα πάντα. Οι αγωγοί, τα logistics, οι ναυτιλιακές διαδρομές και οι αγορές ενέργειας και τεχνητής νοημοσύνης είναι το νέο πεδίο μάχης.
Και η Τουρκία;
Ετοιμασία για την μετα-Erdogan εποχή, όπως όταν έπεσε η Οθωμανική αυτοκρατορία, οι σύμμαχοι τα βρήκαν αμέσως με τον Κεμάλ (συμφωνία Άγκυρας 1921). Ποιος θα είναι ο επόμενος; Ο Imamoglu, όχι γιατί θα κερδίσει το CHP, αλλά γιατί το βαθύ κράτος/derin devlet, δηλαδή ακόμα και το σύστημα Erdogan, θα τον στηρίξει, υπό τον όρο της “αγιοποίησης” του νυν Προέδρου. Μην ξεχνάμε πως Erdogan – Imamoglu έχουν κοινό πολιτικό δάσκαλο τον Erbakan και όμοια πολιτική πορεία με Ποντιακή καταγωγή.
Συμπέρασμα: Αν όλα γίνουν όπως περιγράφονται παραπάνω, o κόσμος θα έχει χωριστεί σε οικονομικούς διαδρόμους, αντί για στρατόπεδα. Η Δύση θα επαναβεβαιώσει την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία της με “ήσυχες” νίκες. Η Μ. Ανατολή θα αλλάξει πρόσωπο και ο χάρτης θα ξανασχεδιαστεί, χωρίς τανκς, αλλά με δίκτυα και data centers. Ακούγεται σχεδόν συνωμοσιολογικό, αλλά… δεν είναι. Είναι ένα πολύ πιθανό μέλλον.