Τι διδάσκει η ιστορία για τις εγγυήσεις ασφαλείας;
20/08/2025
Η ειρήνευση της Ουκρανίας εξαρτάται από δύο διευθετήσεις: Ανταλλαγής (κατεχομένων υπό των Ρώσσων) εδαφών, όπως για παράδειγμα της πλουσίας σε ορυκτά περιοχής του Ντονμπάς με άλλες και παροχής εγγυήσεων ασφαλείας στην Ουκρανία.
Η πρώτη έχει ήδη κριθεί καθώς τα Ρωσικά στρατεύματα κατέχουν το 67% του Ντονμπάς, με τις εγγυήσεις να εξαρτώνται από την αξία τους. Βεβαίως πολλοί γέλασαν με την πρόταση του «φίλου» του Κυριάκου Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν, να σταλούν οι Τούρκοι στην Ουκρανία (για να πάθει ό,τι η κατεχομένη Κύπρος) κι η ετέρα της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν, προσχωρήσεως της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή «διαίρεση», που μόνον «εγγύηση» δεν είναι αν κρίνουμε από την ουδετέρα στάση της στην καταπάτηση της Ελληνικής ΑΟΖ στο πολύνησο του Καστελόριζου – η οποία πρόταση προσέκρουσε στο βέτο του Ούγγρου προέδρου Βίκτωρ Ορμπάν.
Άλλοι, πιο «ευφυείς» Ευρωπαίοι ηγέτες πρότειναν την παροχή εγγυήσεων ανάλογων με το άρθρον 5 της συμμαχίας του ΝΑΤΟ. Δηλαδή τυχόν παραβίαση της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας θα συνεπήγετο «συλλογικό» πόλεμο των χωρών του ΝΑΤΟ. Αν μπορούσαν να τον αντέξουν. Αλλά προφανώς η εγγύηση αυτή απορρίπτεται υπό της Ρωσίας διότι αποτελεί ένταξη της Ουκρανίας από την πίσω πόρτα της Νατοϊκής συμμαχίας εξ αιτίας της οποίας έγινε ο Ουκρανικός πόλεμος προ τριετίας.
Εξάλλου, κατά μία έννοια η μικρά Ελλάς μέλος του ΝΑΤΟ εξ ανάγκης, θα κήρυττε τον πόλεμο στην πυρηνική Ρωσία, επειδή διάφοροι καλοθελητές θα αναζωπύρωναν μία ρεβάνς με τον Πούτιν; Οι ελληνορωσικές σχέσεις επιδεινώθηκαν από τον αγνωστικισμό του Μητσοτάκη που αγνοεί ότι η Ελλάς οφείλει την εθνική της ανεξαρτησία στον Τσάρο Αλέξανδρο και στην νίκη των Ρώσων του πολέμου κατά του σουλτάνου Μαχμούτ β’ το 1829, χωρίς την οποία οι Τούρκοι θα είχαν πιθανώς καταστείλει την Μεγάλη Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Ποτέ όμως δεν είναι αργά για μεταμέλειες. Μόλις οι επόμενες εκλογές απομακρύνουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη από την εξουσία, οι σχέσεις του Ελληνικού λαού με τον Ρωσικό θα γίνουν πάλι εγκάρδιες, όπως άλλωστε διαμήνυσε η εκπρόσωπος του προέδρου Πούτιν, που δεν είναι μνησίκακος.
Οι εγγυήσεις ασφαλείας στο παρελθόν
Κακά τα ψέματα, οι εγγυήσεις τηρούνται μόνον όταν οι άλλες παράμετροι εθνικής ασφαλείας το επιτρέπουν. Η Τουρκία το 1940, με την Ιταλική επίθεση κατά της Ελλάδος, έπρεπε να τηρήσει την συμμαχία που είχε συνάψει με το Βαλκανικό σύμφωνο και να συμπαρασταθεί στην Ελλάδα αλλά «ψάρευε από τότε στα θολά». Νόμιζε ότι ο Ελληνικός στρατός θα κατέρρεε στην ΄Ήπειρο κι η «ουδέτερη» Τουρκία θα άρπαζε τα Ελληνικά νησιά του βορείου Αιγαίου.
Δεν υπολόγισε καλά τον μπάρμπα-Γιάννη Μεταξά, που είχε αναδιοργανώσει τα «στρατά» μας και τον Ελληνικό λαό που ομοψύχως ανθίστατο στην ιταμή Ιταλική επίθεση, η οποία αδοκήτως άλλαξε τον ρούν της ιστορίας, με την καθυστέρηση της Γερμανικής επιθέσεως για έξι μήνες στην Ρωσία, τον Ιούνιο του 1941, με αποτέλεσμα να προλάβει την κατάληψη της Μόσχας από τη Βέρμαχτ ο «στρατηγός» Χειμώνας.
Η Τουρκία έγινε εγγυήτρια της Κυριακής Δημοκρατίας το 1960, με την συμφωνία στο μέγαρο Λάνγκαστερ του Λονδίνου ,όπως κι η Μεγάλη Βρετανία, για να καταπέσουν οι υπογραφές τους το θέρος του 1974: Η μεν Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο, ο δε Βρετανός ΥΠΕΞ Τζέημς Κάλαχαν «αγρόν ηγόρασε».
Αμφότεροι, ο εισβολεύς Ετσεβίτ και ο αναξιόπιστος Κάλαχαν ήταν μέλη του ΝΑΤΟ όπως και ο οπλισμός με τον οποίο κατέλυσαν την εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου, χώρας-μέλους των Ηνωμένων Εθνών. Το ίδιο όμως δεν συνέβη στον Ανατολικό Τιμόρ. Όταν οι Ινδονήσιοι το κατέλαβαν μετά την απόσυρση των Πορτογάλων αποικιοκρατών, οι Αμερικανοί ανάγκασαν τον Ινδονήσιο δικτάτορά Σουχάρτο να πάρει πίσω το στρατό του. Βέβαια η Κύπρος δεν είχε τότε πετρέλαιο…Σήμερα όμως;
Μάθημα: Εάν η ισορροπία αεροπορικών δυνάμεων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας διαταραχθεί με την πώληση 40 Αμερικανικών μαχητικών F-35 στον Ερντογάν, τι αξία έχει η εγγύηση του Αμερικανού ΥΠΕΞ Μάριο Πομπέο του 2015; Θα στείλει ο «θείος» Τράμπ τους πεζοναύτες να προστατεύσουν την Ρόδο και Χίο που κάηκαν πέρυσι κι εφέτος απ’ την απρονοησία του… “μπασκετμπωλίστα” υπουργού “προστασίας του πολίτη”;
Όχι βέβαια. Όπως στα Ελληνικά Ίμια το 1995 και στον Έβρο τον Ιανουάριο 2020, όταν ο Ερντογάν επεχείρησε να εισβάλει στην δυτική Θράκη. Ούτε ρηματική καταδίκη δεν ακουσθεί απ’ το Αμερικανικό Στέητ Ντιπάρτμαν για την παραβίαση των Ελληνικών συνόρων.
Τα Ίμια «γκριζαρίστηκαν» οριστικώς κι αν δεν ήταν ο φράκτης στον Έβρο του Φράγκου Φραγκούλη κι ο Ελληνικός στρατός με στρατηγό τον Αλκιβιάδη Στεφανή, οι φτωχοδιάβολοι της Τουρκικής ΜΙΤ θα είχαν καταλάβει την Κομοτηνή με την βοήθεια του Τουρκικού πρακτορείου, που εξακολουθεί να υφίσταται αυτόθι.
Τι δηλοί ο μύθος; Οι εγγυήσεις ισχύουν μόνον εάν ο συσχετισμός δυνάμεως το επιτρέπει. Η καλυτέρα διασφάλιση για την Ουκρανία είναι η αποκατάσταση της λαϊκής κυριαρχίας με τίμιες εκλογές και η ταχεία ανασυγκρότηση της οικονομίας με βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όλα τ’ άλλα περιττεύουν. Είν’ «έπεα πτερώεντα» ή λόγια του αέρος.