Μια πρώτη αποτίμηση της ημερίδας για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις
28/08/2025
Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της διημερίδας που διοργάνωσε το συνέδριο για «Το υπαρξιακό πρόβλημα στην χώρα στην τροχιά του 21ου αιώνα», στο τμήμα Γεωγραφίας του Παν. Αιγαίου στη Μυτιλήνη. Η διημερίδα κατέδειξε ότι ο τουρκικός επεκτατισμός αποτελεί σημαντική πτυχή του υπαρξιακού προβλήματος της χώρας, η οποία δεν περιορίζεται μόνο στη στρατιωτική απειλή, αλλά εκτείνεται και σε οικονομικές, κοινωνικές και δημογραφικές διαστάσεις.
Με την επιλογή του νησιού της Λέσβου, ως τόπο διεξαγωγής, ενός νησιού του ΒΑ Αιγαίου, που δέχεται πρώτο τις πιέσεις του τουρκικού επεκτατισμού, θελήσαμε να τονίσουμε την ανάγκη ενίσχυσης της περιφέρειας και επικέντρωσης στα ειδικά προβλήματα που την απασχολούν.
Στην θεματική της πρώτης μέρας με τίτλο “Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις σε έναν ταραγμένο κόσμο“, με συντονίστρια την Γιάννα Γιαννουλοπούλου (καθηγήτρια γλωσσολογίας ΕΚΠΑ, μέλος της επιτροπής οργάνωσης του συνεδρίου) και εισηγητές τους Ρούντι Ρινάλντι (εκδότη της εφημερίδας Δρόμος), Χρύσανθο Τάσση (Πολιτικό Επιστήμονα & Επίκουρο καθηγητή στο Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του ΔΠΘ) και Βασίλη Φούσκα (Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων Παν.Ανατολικού Λονδίνου) αναλύθηκε ο αναθεωρητισμός της Τουρκίας και οι επιθετικές της διεκδικήσεις στο Αιγαίο, την Ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο. Οι εισηγητές επέμειναν στην ανάγκη για εθνική στρατηγική αποτροπής πέρα από τον κατευνασμό και τις εξαρτήσεις από «συμμάχους», αναδεικνύοντας ειδικά τον επικίνδυνο για την χώρα τυχοδιωκτισμό της συμμαχίας Ελλάδας-Κύπρου με το Ισραήλ. Τονίστηκαν ακόμη η κεντρική σημασία του Κυπριακού, ο ρόλος του διεθνούς δικαίου αλλά και τα δημογραφικά και οικονομικά ελλείμματα που υπονομεύουν την εθνική ισχύ. Κοινός τόπος όλων: η Ελλάδα χρειάζεται συνεκτική στρατηγική, ισχυρή αποτροπή και κοινωνική συσπείρωση.
Στην θεματική της δεύτερης μέρας με τίτλο “Η τουρκική διείσδυση και η ανάγκη ενίσχυσης της Ελληνικής περιφέρειας“, που συντόνισε ο Βύρωνας Λάμπρου (μέλος της επιτροπής οργάνωσης του Συνεδρίου), με ομιλητές τους: Δημήτρη Γκάζη (αρθρογράφο της εφημερίδας Δρόμος), Δημήτρη Μάντζαρη (Μεταδιδακτορικό ερευνητή Τμ.Πολιτικών Επιστημών Παν.Κρήτης) και Γιώργο Σύκα (υπ. Διδάκτορα του Τμ.Γεωγραφίας του Παν.Αιγαίου), η συζήτηση επικεντρώθηκε, στην οικονομική διείσδυση της Τουρκίας μέσω εμπορίου, επενδύσεων, ακινήτων και τουρισμού, στις περιφερειακές ανισότητες και την ανάγκη ενός μοντέλου ανάπτυξης που θα εστιάζει στην βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα. Επισημάνθηκε ο κίνδυνος δορυφοροποίησης εάν δεν υπάρξει εθνική πολιτική οικονομικής ανθεκτικότητας, ενώ ειδική αναφορά έγινε στην τουριστικοποίηση της χώρας που δημιουργεί εξάρτηση και κοινωνικές ανισότητες. Τέλος εξετάστηκαν πιο συγκεκριμένα τα προβλήματα της Λέσβου: δημογραφική συρρίκνωση, εγκατάλειψη υποδομών, τάση ενίσχυσης της μονοκαλλιέργειας του τουρισμού, υπερσυγκέντρωση στην πόλη της Μυτιλήνης κ.α.. Κοινός τόπος της συζήτησης η ανάγκη για περιορισμό και έλεγχο της “επενδυτικής ασυδοσίας” και για κινήσεις ενίσχυσης της περιφέρειας ως όρο συνοχής και ανθεκτικότητας.
Συμπέρασμα
Ο σύνθετος χαρακτήρας των απειλών που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, από τον τουρκικο επεκτατισμό, ειδικά σε μια περίοδο μεγάλου γεωπολιτικού αναδασμού, που εμπλέκει μεγάλες δυνάμεις και περιφερειακούς παίκτες, απαιτεί για την αντιμετώπιση του μια ολοκληρωμένη στρατηγική που να συνδυάζει άμυνα, παραγωγική ανασυγκρότηση, περιφερειακή ανάπτυξη, κοινωνική συνοχή και ενεργοποίηση.
Η συμμετοχή και ο γόνιμος διάλογος στις εργασίες της διημερίδας αποδεικνύουν ότι υπάρχει έδαφος για τη διαμόρφωση ενός νέου συλλογικού οράματος για τη χώρα που θα διερευνά τους όρους και τις προϋποθέσεις απαντήσεων για τα κεντρικά προβλήματα.
Θα θέλαμε τέλος να ευχαριστήσουμε ιδιαίτερα τους ομιλητές, τους δια ζώσης συμμετέχοντες, όσους και όσες παρακολούθησαν διαδικτυακά αλλά και όσους και όσες συνέβαλαν για την επιτυχία της διημερίδας.
Τα βίντεο των δύο θεματικών: