Ισραήλ και Συρία πιο κοντά σε συμφωνία

Δεν έχει ακόμη «κλειδώσει» και δεν θα ισοδυναμεί με πλήρη εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων, όπως οι Συμφωνίες του Αβραάμ που υπέγραψε το Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν το 2020. Ακόμα κι έτσι, η εν λόγω συμφωνία θεωρείται πιο σημαντική, καθώς οι Συμφωνίες του Αβραάμ αφορούσαν χώρες που δεν βρίσκονταν σε πόλεμο με το Ισραήλ ούτε μοιράζονταν σύνορα μαζί του.

Αντίθετα, η Συρία και το Ισραήλ παραμένουν τεχνικά σε εμπόλεμη κατάσταση, ενώ τα κοινά τους σύνορα είναι στρατιωτικοποιημένα και εκρηκτικά. Μια αποκλιμάκωση θα αποτελούσε ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη εξέλιξη, ένα βήμα προς μια πιο σταθερή Μέση Ανατολή, ακόμη και εν μέσω του πολέμου στη Γάζα.
Η συμφωνία ενδέχεται να περιλάβει αργότερα και τον Λίβανο, όπου η στρατιωτική πτέρυγα της Χεζμπολάχ εξουδετερώθηκε πέρσι από το Ισραήλ, ανατρέποντας την πολιτική ισορροπία της χώρας.

Από τον Άσαντ στον Σαράα

Η Χεζμπολάχ μαζί με τις ρωσικές δυνάμεις είχαν βοηθήσει τον πρώην δικτάτορα Μπασάρ αλ-Άσαντ να επιβιώσει κατά τη διάρκεια του 13ετούς εμφυλίου πολέμου, που ξεκίνησε το 2011 με την Αραβική Άνοιξη. Όμως, η συντριβή της Χεζμπολάχ το 2024 αποδυνάμωσε τον Άσαντ, αφήνοντας τον αποδεκατισμένο στρατό του ανίκανο απέναντι στους αντάρτες, οι οποίοι τελικά ανέτρεψαν το καθεστώς.

Η ηγεσία πέρασε στον μεταβατικό πρόεδρο Αχμέντ αλ-Σαράα, που έχει δεσμευτεί να οικοδομήσει μια «συμπεριληπτική» Συρία – ακόμη και με τη συμμετοχή των εξόριστων Εβραίων της Συρίας. Κατά την επίσκεψή του στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, συναντήθηκε με μέλη της συριακής εβραϊκής κοινότητας και η συνάντηση χαρακτηρίστηκε «συγκινητική και ελπιδοφόρα».

Μάλιστα, πρόσφατα ο εκδότης των Times of Israel επισκέφθηκε τη Δαμασκό μαζί με αμερικανοεβραϊκή αντιπροσωπεία, χωρίς να αντιμετωπίσει εχθρικότητα, γεγονός που ερμηνεύεται ως ένδειξη αλλαγής κλίματος.

Οι διαπραγματεύσεις

Παρά τις εντάσεις, ήδη από τον Μάιο του 2025 είχαν ξεκινήσει έμμεσες συνομιλίες. Τον Ιούνιο, ο Ισραηλινός ΥΠΕΞ Γκιόν Σαάρ δήλωσε ότι η χώρα του ενδιαφέρεται να εγκαθιδρύσει επίσημες διπλωματικές σχέσεις με Συρία και Λίβανο.

Σύμφωνα με διαρροές, το Ισραήλ έχει προτείνει μια συμφωνία ασφαλείας με αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη μεταξύ νοτιοδυτικής Δαμασκού και των συνόρων. Ωστόσο, ζητήματα-κλειδιά, όπως το καθεστώς των Υψιπέδων του Γκολάν, δεν θίγονται. Το Ισραήλ τα θεωρεί στρατηγικά αναντικατάστατα και τα έχει προσαρτήσει μονομερώς από το 1981, με μοναδική αναγνώριση από τις ΗΠΑ.
Ο Σαράα ξεκαθαρίζει ότι δεν προχωρά σε πλήρη εξομάλυνση, ζητά όμως την αποχώρηση του Ισραήλ από τα εδάφη που κατέλαβε μετά τον Δεκέμβριο και σεβασμό της συριακής κυριαρχίας.
Ο Νετανιάχου από την πλευρά του επιβεβαίωσε πρόοδο και με Συρία και με Λίβανο, μιλώντας για «ειρήνη με τους βόρειους γείτονες» ως πιθανότητα του μέλλοντος.

Όσα κάποτε αποκαλούνταν αραβοϊσραηλινή σύγκρουση φαίνεται να περιορίζονται πλέον σε παλαιστινιοϊσραηλινή διένεξη, σκληρή και αιματηρή. Παράλληλα, για πρώτη φορά από το 1948, διαφαίνεται μια – όχι μακρινή- προοπτική ειρήνης του Ισραήλ με όλες τις γειτονικές χώρες του.