Η δικτατορία των αλγορίθμων από τον θεωρητικό της Silicon Valley
04/11/2025
Η “τεχνομοναρχία” αποτελεί ένα σύγχρονο όρο, ο οποίος αναφέρεται σε ένα προτεινόμενο πολιτικό σύστημα, το οποίο θα συνδυάζει έναν κυρίαρχο ηγέτη (μονάρχη) και μια τεχνοκρατική διακυβέρνηση, όπου οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από ειδικούς, οι οποίοι θα χρησιμοποιούν τη σύγχρονη τεχνολογία, στηριζόμενοι στα δεδομένα και στους αλγόριθμους.
Αυτή η μορφή κυβερνησιμότητας υποστηρίζεται από το νέο-αντιδραστικό κίνημα (NRx) και από τον πολιτικό θεωρητικό Κέρτις Γιάρβιν. Ο Γιάρβιν, αλλά και το κίνημα (NRx), υποστηρίζουν σθεναρά και με σπάταλο θράσος την αντικατάσταση της φιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας από μια απόλυτη μοναρχία, η οποία θα διοικείται από μια μεταμοντέρνα τεχνολογική ελίτ, που θα επιτηρεί με τεχνητή νοημοσύνη τον κρατικό έλεγχο.
Ο Κέρτις Γιάρβιν (γεννημένος το 1973) είναι Αμερικανός πολιτικός θεωρητικός, που ζητάει την αντικατάσταση της δημοκρατίας από τη μοναρχία, η οποία θα έχει επικεφαλής ένα διευθύνοντα σύμβουλο ή δικτάτορα. Ξεκινώντας αρχικά ως περιθωριακή φιγούρα με διαδικτυακούς οπαδούς, αναφέρεται πλέον ως στοχαστής της Νέας Δεξιάς. Ο Κέρτις Γιάρβιν έχει αναφερθεί αρκετές φορές από τον Τζέι Ντι Βανς, πριν ο Βανς γίνει αντιπρόεδρος των ΗΠΑ.
Από παιδί θεωρήθηκε αυθεντία, έγραφε ποίηση και διέπρεψε στα μαθηματικά και τους υπολογιστές, κάτι που τον βοήθησε να παραλείψει τρεις τάξεις από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Στην ηλικία των 12 ετών ήταν ήδη δευτεροετής φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια του Μέριλαντ και στα 15 του εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς. Στη συνέχεια μεταγράφηκε στο Πανεπιστήμιο Μπράουν και αφού απέκτησε το πτυχίο του εκεί, ξεκίνησε ένα διδακτορικό στους υπολογιστές στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϋ, αλλά τα παράτησε για να εργαστεί ως προγραμματιστής.
Ο Γιάρβιν ξεκίνησε ως blogger το 2007 με το ψευδώνυμο Μένσιους Μόλντμπαγκ και σύντομα αναγνωρίστηκε για την υποστήριξη του νέο-αντιδραστικού κινήματος, (NRx). Το (NRx) αποτελεί ένα (υπόγειο) κίνημα που αντιμάχεται τη δημοκρατία γνωστό και ως “Σκοτεινός Διαφωτισμός”. Το συγκεκριμένο κίνημα πιστεύει ότι η δημοκρατία είναι ένα λάθος και ότι η ισότητα δεν είναι ένας επιθυμητός στόχος. Το συγκεκριμένο κίνημα εκτιμά ότι το κράτος πρέπει να κυβερνάται σαν εταιρεία, διαθέτοντας έναν αυτοκρατορικό και τεχνο-αυταρχικό πρόεδρο. Οικονομικά το (NRx) στηρίζεται από τη Σίλικον Βάλεϊ. Αυτό βέβαια λέει πολλά…
Η δημοκρατία και τα λάθη της
Ένα από τα κύρια επιχειρήματά του Γιάρβιν είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν δημοκρατία με την ουσιαστική έννοια. Υποστηρίζει ότι υπάρχει μια ομάδα που διοικεί και ελέγχει την κυβέρνηση, την οποία περιέγραψε σε μια ανάρτηση του 2021 ότι είναι μια ομάδα που αποτελείται από «δημοσιογράφους και ακαδημαϊκούς» αποκαλώντας τη συγκεκριμένη ομάδα “Καθεδρικό Ναό“. Με άλλα λόγια, αναφέρεται σε ένα κέντρο εξουσίας, όπως εκείνα που υπήρχαν στη μεσαιωνική κοινωνία από τους ανώτερους κληρικούς (oratores) και τους ευγενείς (bellatores).
Σε μια ομιλία του 2012 με τίτλο “Πώς θα επανακκινηθεί η κυβέρνηση των ΗΠΑ” αναφέρθηκε σε μια ιδιότυπη ερμηνεία των κοινωνικών τάξεις των ΗΠΑ. Σύμφωνα λοιπόν με τον Γιάρβιν, οι Αμερικανοί αποτελούνται από τα “Ξωτικά”, που είναι μέλη της άρχουσας τάξης με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και από τους Χόμπιτς (Hobbits) (πρόκειται για μια φυλή που δημιούργησε ο Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, γνωστή από τα βιβλία του “Το Χόμπιτ” και “Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών”), που είναι οι Αμερικανοί της μεσαίας τάξης.
Και ουσιαστικά πρόκειται για ζόμπι, όπως τα αποκαλεί, που αποτελούν τις εργατικές και κατώτερες τάξεις. Μάλιστα μέσα στην απίστευτη φαντασία του οραματίζεται ότι κάποια στιγμή τα Χόμπιτς θα συμμαχήσουν με τα Εξωτικά και από εκεί θα προέλθει ένα σκοτεινό Εξωτικό στην εξουσία. Επίσης, κάτι άλλο που προτείνει για να σταματήσει, σύμφωνα με εκείνον, η μιζέρια της σχέσης μεταξύ εξουσίας και υπαλληλίας είναι η “συνταξιοδότηση όλων των κυβερνητικών υπαλλήλων”, τους οποίους ο Γιάρβιν τους έχει συντομεύσει στο ακρωνύμιο RAGE.
Σε μια μακροσκελή συνέντευξή του, το 2025, στους New York Times, ο Γιάρβιν αναφέρθηκε στον Πρόεδρο Φραγκλίνο Ρούσβελτ ως κάποιον που κυβέρνησε με τρόπο, που θα μπορούσε να θεωρηθεί ο Ρούσβελτ δικτάτορας, και αυτό γιατί κυβέρνησε με μια ακαταγώνιστη και αποτελεσματική ικανότητα του καταναγκασμού. Ταυτόχρονα ανέλυσε τα ελαττώματα της δημοκρατίας δηλώνοντας: «Δεν είναι ότι η δημοκρατία είναι κακή. Είναι απλώς ότι είναι πολύ αδύναμη. Και το γεγονός βέβαια ότι είναι πολύ αδύναμη φαίνεται εύκολα από το ότι ασκεί πολύ αντιδημοφιλείς πολιτικές όπως για παράδειγμα η μαζική μετανάστευση παρά το γεγονός ότι οι ισχυρές πλειοψηφίες είναι εναντίον αυτής της πολιτικής.
»Έτσι, στο ερώτημα αν η δημοκρατία είναι καλή ή κακή, είναι, νομίζω, –θα πει ο Γιάρβιν – ένα δευτερεύον ερώτημα σε σχέση με το αν είναι αυτό που έχουμε Δημοκρατία». Εδώ, χωρίς να γίνονται συγκρίσεις, αντιπαραθέτουμε απόψεις, θα θυμηθούμε τον Ζιλιέν Μπαντά όταν έλεγε στο “La Jeunesse d’ un clerc”, ότι «δεν χρειάζεται τόσο να αγαπάει κανείς τη δημοκρατία όσο να μισεί αυτούς που την αντιπροσωπεύουν, γιατί πολύ συχνά λειτουργούν στο όνομα της ανισότητας και της αδικίας».
Οι θαυμαστές του Γιάρβιν
Σε μια εμφάνιση του ο Βανς, σε podcast το 2021, αναφέρθηκε ονομαστικά στον Γιάρβιν όταν είπε ότι σε μια δεύτερη θητεία ο Ντόναλτ Τραμπ θα πρέπει να «απολύσει κάθε γραφειοκράτη μεσαίου επιπέδου» και να «τους αντικαταστήσει με τους δικούς μας ανθρώπους». Αμέσως μετά την ορκωμοσία του Τραμπ, τον Ιανουάριο του 2025, το νεοσύστατο Υπουργείο Αποδοτικότητας της Κυβέρνησης (DOGE), που αρχικά λειτουργούσε υπό την επίβλεψη του Ελον Μασκ, άρχισε να εφαρμόζει αυτό το όραμα μέσω μαζικών απολύσεων κυβερνητικών αξιωματούχων.
Ο Γιάρβιν έχει και άλλους εξέχοντες θαυμαστές. Ο Πίτερ Τιλ επιχειρηματίας, συνιδρυτής της διαδικτυακής υπηρεσίας πληρωμών PayPal και της Palantir Technologies, αν και ταυτόχρονα εξωτερικός επενδυτής στο Facebook, επένδυσε σε μια start-up (νεοφυή) επιχείρηση του Γιάρβιν μιλώντας για εκείνον με πολύ κολακευτικά λόγια, υποστηρίζοντας ότι είναι ο οραματιστής του μέλλοντος.
Ο Γιάρβιν αρχικά είχε απορρίψει το πολιτικό κίνημα του Τραμπ. Το 2016 περιέγραφε τον Τραμπ ως «μια αναδρομή του παρελθόντος όχι έναν οιωνό του μέλλοντος». Αλλά λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Τραμπ το 2025, ο Γιάρβιν δήλωσε στο Politico ότι είδε το νέο πρόεδρο πολύ διαφορετικά. Ο Γιάρβιν «κάποτε περιορίζονταν σ’ ένα περιθωριακό διαδικτυακό κοινό, αλλά τώρα και συγκεκριμένα μετά την επανεκλογή του Τραμπ, βρίσκει ένα νέο ισχυρό κοινό στην Ουάσινγκτον».
Πριν όμως αναφερθεί κανείς στο τέλος της αστικής δημοκρατίας και στην αντικατάστασή της από την αλγοριθμική δημοκρατία είτε του Κέρτις Γιάρβιν, είτε των Ρεϊ Κεζουέλ και του Αλεξάντερ Κινταλίνα, εμείς εδώ στην Ελλάδα βιώνουμε ένα μείγμα από τις παραδοσιακές απολυταρχίες των Λουδοβίκων ΙΕ’ και ΙΣΤ’ και της παραδοσιακής μοναρχίας του Λουδοβίκου Φιλίππου της Ορλεάνης.





