Δεν θα λάβει ασυλία τελικά ο Νετανιάχου;

Ο πρόεδρος της Κνέσετ, της ισραηλινής Βουλής, δεν μπορεί να σταματήσει ή να αναβάλει τον σχηματισμό επιτροπής που αναμένεται να απορρίψει το αίτημα του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου να του προσφερθεί ασυλία από την ποινική δίωξη που αντιμετωπίζει για τρεις υποθέσεις διαφθοράς, δήλωσε σύμβουλος του ισραηλινού κοινοβουλίου για νομικά θέματα χθες Κυριακή.

Ο Εγιάλ Γινόν επισήμανε ότι το αίτημα του υπηρεσιακού πρωθυπουργού πρέπει να διευθετηθεί το συντομότερο δυνατόν. Αυτό σημαίνει ότι η αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή θα μπορούσε να σχηματιστεί πριν διεξαχθούν οι νέες πρόωρες εκλογές (2 Μαρτίου) και ότι η ψηφοφορία για την έγκριση ή την απόρριψη του αιτήματος του Νετανιάχου να του χορηγηθεί ασυλία μπορεί να διεξαχθεί στην Κνέσετ με την τρέχουσα σύνθεσή της — η πλειοψηφία της οποίας τάσσεται εναντίον του αιτήματος του αρχηγού του δεξιού κόμματος Λικούντ.

«Δεν θα καθυστερήσω τις συνομιλίες, αλλά δεν θα συνεργαστώ με αυτή τη μολυσμένη κίνηση», δήλωσε ο πρόεδρος της Κνέσετ, ο Γιούλι Εντελστάιν (Λικούντ), κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε. Σύμφωνα με τον Εντελστάιν, ο σχηματισμός της επιτροπής αυτής λίγο πριν τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών θα αποτελούσε «σοβαρό σφάλμα». Ο σχηματισμός της επιτροπής «αυτή τη στιγμή» δεν θα υπηρετούσε τη δικαιοσύνη, αλλά θα δημιουργούσε μια «ζούγκλα», ένα «ριάλιτι σόου», επιχειρηματολόγησε.

Όμως το πόρισμα του νομικού συμβούλου της Κνέσετ σημαίνει ότι ο Έντελσταϊν δεν έχει άλλη επιλογή παρά να ικανοποιήσει την πρόταση 65 μελών της Βουλής (120 έδρες) για να συγκροτηθεί η επιτροπή, που τυπικά δημιουργείται μόνο αφού ορκιστεί νέα κυβέρνηση. «Η απόφαση επαφίεται στα μέλη της Κνέσετ και μπορούν, εάν το θεωρούν ορθό, να σχηματίσουν» την επιτροπή θεσμών και διαφάνειας, ανέφερε ο Γινόν.

Ο γενικός εισαγγελέας του Ισραήλ, ο Αβιχάι Μάντελμπλιτ, ανήγγειλε στο κοινοβούλιο στα τέλη του 2019 την απαγγελία κατηγοριών σε βάρος του Νετανιάχου για δωροληψία, απάτη και κατάχρηση εμπιστοσύνης σε τρεις υποθέσεις. Ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός σε επιστολή του προς τον Εντελστάιν ζήτησε να του χορηγηθεί ασυλία στις τρεις υποθέσεις. Ο Νετανιάχου ερίζει ότι είναι θύμα «κυνηγιού μαγισσών» και εξισώνει την απαγγελία κατηγοριών σε βάρος του με απόπειρα «πραξικοπήματος».

Θεωρείτο βέβαιο ότι η ψηφοφορία για τη χορήγηση ασυλίας ή μη στον υπηρεσιακό πρωθυπουργό θα καθυστερούσε την έναρξη της δίκης του Νετανιάχου, κατά συνέπεια αυτή δεν θα ξεκινούσε πριν από τις πρόωρες εκλογές στις αρχές του Μαρτίου, την τρίτη τέτοια αναμέτρηση μέσα σε χρονικό διάστημα μικρότερο του ενός έτους. Εάν το αίτημα του Νετανιάχου να του προσφερθεί ασυλία απορριφθεί το κατηγορητήριο σε βάρος του μπορεί να υποβληθεί και επίσημα σε δικαστήριο της Ιερουσαλήμ και η δίκη του να αρχίσει πριν από την εκλογική αναμέτρηση.

Δεν είναι σαφές το πώς ο διάλογος για την ασυλία του υπηρεσιακού πρωθυπουργού, ή η πιθανολογούμενη απόρριψη του αιτήματός του, θα μπορούσε να επηρεάσει το αποτέλεσμα των προσεχών εκλογών. Είναι ως εκ τούτου ασαφές εάν η υπόθεση μπορεί να τερματίσει ή όχι το πολιτικό αδιέξοδο στο Ισραήλ. Σύμφωνα με τον Αμίρ Φουξ, αναλυτή του Ινστιτούτου για τη Δημοκρατία του Ισραήλ, ακόμη και εάν ο Νετανιάχου εξασφάλιζε ασυλία, αυτή θα είχε ισχύ μόνο για μία θητεία του κοινοβουλίου. Αυτό σημαίνει πως ο πρωθυπουργός θα ήταν αναγκασμένος να ζητήσει ασυλία και από την επόμενη Κνέσετ αν την λάμβανε τώρα.

Αντιθέτως, εάν το αίτημα απορριφθεί, η απόφαση είναι οριστική. «Αν [τα μέλη της Κνέσετ] αποφασίσουν να του αρνηθούν την ασυλία, αυτό ήταν», εξήγησε ο Φουξ. Ο ισχυρότερος αντίπαλος του Νετανιάχου, ο άλλοτε αρχηγός του ισραηλινού γενικού επιτελείου εθνικής άμυνας Μπένι Γκαντς, ιδρυτής του κόμματος του Μπλε και του Λευκού, προσβλέπει στην ολοκλήρωση της διαδικασίας και στην απόρριψη του αιτήματος του Νετανιάχου για ασυλία πριν από τις εκλογές του Μαρτίου.

Παρά την απαγγελία κατηγοριών σε βάρος του ο Μπενιαμίν Νετανιάχου κέρδισε με χαρακτηριστική άνεση την εσωκομματική αναμέτρηση για την ηγεσία του Λικούντ στην οποία είχε μόνο έναν αντίπαλο, τον πρώην υπουργό Παιδείας Γκίντεον Σάαρ. Η έκβαση της εσωκομματικής μάχης ερμηνεύθηκε από τους περισσότερους πολιτικούς αναλυτές ως ασφαλής ένδειξη πως η υποστήριξη των μελών του Λικούντ προς τον πολιτικό που έχει παραμείνει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον στο αξίωμα του πρωθυπουργού του Ισραήλ είναι δεδομένη.

Ο Νετανιάχου απέτυχε δύο φορές στην προσπάθειά του να σχηματίσει κυβέρνηση μετά τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές του Απριλίου και του Σεπτεμβρίου του 2019. Ο Γκαντς επίσης απέτυχε τη μία φορά που του ανατέθηκε η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Ο συνασπισμός του Λικούντ του Νετανιάχου με ακροδεξιά και υπερορθόδοξα κόμματα και η συμμαχία της κεντροαριστεράς και αραβικών κομμάτων υπό τον Γκαντς έφεραν πρακτικά ισοπαλία στις δύο περυσινές εκλογικές αναμετρήσεις.