Παγκόσμια οικονομία και κορονοϊός – Πόσο θα επηρεαστεί η εφοδιαστική αλυσίδα
04/03/2020
Γράφει ο Αβί Ζάλτσμαν –
Οι δασμοί έχουν προκαλέσει καθυστερήσεις στις διεθνείς εμπορικές διαδρομές τα τελευταία δύο χρόνια. Τώρα, ο κορονοϊός τις παγώνει. Τούτο μπορεί να προκαλέσει ένα οικονομικό σοκ, διαφορετικό από αυτό που προκάλεσε την οικονομική επιβράδυνση του πρόσφατου παρελθόντος: την κατακόρυφη αύξηση στις τιμές του πετρελαίου το 1991, που έπληξε την τσέπη των καταναλωτών, ή την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, που χτύπησε τις αγορές δανεισμού.
Ο κορονοϊός έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό σχεδόν κάθε κρίκο της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, από τις πρώτες ύλες και τα εξαρτήματα ως τα μεταποιημένα προϊόντα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε άμεση μείωση της παραγωγής, ελλείψεις προϊόντων και οικονομικά προβλήματα σε μια σειρά βιομηχανικών κλάδων. Ωστόσο, δεν είναι ξεκάθαρο με ποιο τρόπο οι καθυστερήσεις στον τομέα των κατασκευών επηρεάζουν σωρευτικά την οικονομία.
Οι εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, οι βιομηχανίες ενδυμάτων και οι κατασκευαστές βιομηχανικού εξοπλισμού είναι πιθανότερο να υποστούν το μεγαλύτερο πλήγμα, δεδομένου ότι εξαρτώνται περισσότερο σε προμήθειες από την Κίνα και τη νοτιοανατολική Ασία.
Μια παρατεταμένη καθυστέρηση στην προμήθεια υλικών και εξαρτημάτων δεν θα απειλούσε μόνο την κερδοφορία των επιχειρήσεων αλλά και τη δυνατότητά τους να πληρώνουν τα χρέη τους.
Μεταξύ αυτών, η Apple και η Microsoft προειδοποίησαν τους επενδυτές το Φεβρουάριο ότι δεν θα πετύχαιναν τους στόχους πωλήσεων λόγω προβλημάτων στην αλυσίδα εφοδιασμού, χωρίς να δώσουν συγκεκριμένα νούμερα. Θα πρέπει να περιμένουμε κι άλλα τέτοια μηνύματα τις επόμενες εβδομάδες.
Ο κορονοϊός επηρεάζει όλους τους τομείς της οικονομίας
«Τις δύο τελευταίες δεκαετίες, η Κίνα έγινε το εργοστάσιο του κόσμου», αναφέρει ο Γκίρις Ρίσι, διευθύνων σύμβουλος της Blue Wonder, εταιρείας λογισμικού και συμβουλευτικής. «Τυποποιημένα καταναλωτικά προϊόντα, ένδυση, είδη τεχνολογίας… Δεν μπορώ να βρω έναν τομέα που δεν επηρεάζεται».
Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία τώρα που ο ιός έχει εξαπλωθεί σε άλλα μεγάλα κατασκευαστικά κέντρα, όπως στη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία, και προχωρά στην Ευρώπη. Η Κίνα, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία δίνουν πάνω από το ένα τέταρτο των εισαγωγών των ΗΠΑ –και πάνω από τις μισές αμερικανικές εισαγωγές σε υπολογιστές και ηλεκτρονικά είδη.
Έπεσαν έξω οι αναλύσεις που εκτιμούσαν ζημιά μόνο στην Κίνα
Ήδη, η Goldman Sachs αναθεώρησε τις εκτιμήσεις για την αύξηση εταιρικών κερδών της σε μηδενικά επίπεδα, κυρίως λόγω της ανησυχίας που υπάρχει για την εφοδιαστική αλυσίδα. Τα στοιχεία του Φεβρουαρίου δείχνουν ότι οι μεταφορές από την Ιαπωνία και την Ευρώπη «αυξάνονται σημαντικά», σημείωσε η Goldman.
Οι αναλυτές αρχικά εκτίμησαν την άμεση επίδραση του κορονοϊού στην οικονομία, προσδοκώντας ότι θα επηρέαζε σχεδόν αποκλειστικά την Κίνα, χωρίς να επηρεάσει ιδιαίτερα άλλα κράτη. Σε αυτήν την περίπτωση ήταν σχετικά εύκολο να προσδιορίσουν την οικονομική κάμψη. Η τελευταία κυμαινόταν από 150 δισ. δολ. σε 400 δισ. δολ, ήτοι, λιγότερο από το 0,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Υπό αυτό το σενάριο, οι βιομηχανίες που θα επηρεάζονταν περισσότερο θα ήταν επιχειρήσεις τουρισμού και εταιρείες καταναλωτικών προϊόντων που πωλούν κυρίως στην Κίνα. Οι μετοχές των δύο αμερικανικών εταιρειών με τη μεγαλύτερη άμεση έκθεση στην Κίνα, ως ποσοστό πωλήσεων –η Yum China Holdings και η Wynn Resorts– έπεσαν σαφώς περισσότερο από την υπόλοιπη αγορά.
Οι πετρελαϊκές επίσης αντιμετωπίζουν πρόβλημα, καθώς η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο. Το αργό έπεσε πάνω από 20% από την αρχή του έτους.
Οι καταναλωτές στις ΗΠΑ, που αποδίδουν το 70% της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας, ίσως να μην δουν αμέσως την επίδραση στην εφοδιαστική αλυσίδα. Αντίθετα, οι ελλείψεις αποθεμάτων θα αρχίσουν να φαίνονται πρώτα στις πωλήσεις. «Αν οι πωλήσεις σου μειώνονται, θα είσαι πιο διστακτικός να κάνεις προσλήψεις», αναφέρει η οικονομολόγος της Wells Fargo, Σάρα Χάουζ.
Μείωση στην κερδοφορία μπορεί επίσης να πλήξει τους ισολογισμούς. «Έχουμε δει την οικονομική θέση του εταιρικού τομέα να φθίνει τα τελευταία δύο χρόνια», εξηγεί. «Η κάλυψη των τοκοχρεωλυσίων φθίνει. Ένα πιθανό χτύπημα στην κερδοφορία πιθανότατα θα επηρεάσει τη δυνατότητα κάλυψης των δαπανών αυτών».
Επηρεάζονται όλες οι επιχειρήσεις που προμηθεύονται από την Κίνα
Δεκάδες επιχειρήσεις σε πολλούς κλάδους –από την τεχνολογία στην παρασκευή οδοντόπαστας και τη γεωργία ως τα παιχνίδια– δίνουν το μήνυμα ότι ο κορονοϊός δημιουργεί πρόβλημα στην εφοδιαστική αλυσίδα τους. Ορισμένες αναφέρουν ότι περιμένουν πλήγμα στην κερδοφορία χωρίς να το προσδιορίζουν. «Είναι πολύ δύσκολο να ποσοτικοποιήσουμε ακριβώς την επίδραση του κορονοϊού», σημειώνει η Κόρι Μπάρι, διευθύνουσα σύμβουλος της Best Buy.
Το αποτύπωμα στα κέρδη θα ποικίλλει ανά τομέα. «Όπου οι βιομηχανίες έχουν πιο ισορροπημένη δομή προμηθευτών και κατασκευών, έχουν επιλογές», τονίζει ο Ρίσι.
Η αυτοκινητοβιομηχανία, για παράδειγμα, είναι σχετικά προστατευμένη σε ό,τι αφορά τον εφοδιασμό, επειδή πολλές εταιρείες έχουν δημιουργήσει περιφερειακά εργοστάσια για να εξυπηρετήσουν τις τοπικές αγορές. «Η ανησυχία αυτή τη στιγμή είναι για τις εταιρείες τυποποιημένων προϊόντων και τις επιχειρήσεις λιανικής με υψηλή συγκέντρωση ειδών που έρχονται από την Κίνα», καταλήγει.
Η ένδυση και η υπόδηση έχουν σοβαρό πρόβλημα, αναφέρει ο αναλυτής Τζον Κέρναν, της Cowen. Το 30% των προϊόντων τους έχει προέλευση την Κίνα και άλλες χώρες της εφοδιαστικής τους αλυσίδας, επίσης προμηθεύονται πρώτες ύλες από εκεί. «Η αλυσίδα ξεκινά από τη νοτιοανατολική Ασία και ιδίως την Κίνα. Δεν είναι μόνο τα εργοστάσια. Πολλά υλικά στο Μπαγκλαντές, το Βιετνάμ και άλλες περιοχές, έχουν προέλευση την Κίνα. Είναι ένας χαμός».
Δεν αποκλείονται ελλείψεις στα ράφια και στην Αμερική
Μέχρι στιγμής, τα ράφια των εμπορικών λιανικής δεν έχουν αδειάσει, αλλά δεν είμαστε και τόσο μακριά από κει, προειδοποιεί. «Κάποια στιγμή, θα έχουμε καθυστερήσεις στην άφιξη προϊόντων στις ΗΠΑ». Οι μετοχές των εταιρειών ένδυσης κινούνταν σε υψηλές αποτιμήσεις προς την αρχή του χρόνου, ανεβάζοντας το ρίσκο. «Πολλές εταιρείες στον χώρο θα πρέπει να δώσουν καθοδήγηση για μειώσεις».
Οι εταιρείες καταναλωτικών προϊόντων ήδη εξετάζουν να καθυστερήσουν το λανσάρισμα νέων. Κανονικά, αρχίζουν να τα ρίχνουν στην αγορά τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με τον Σουκέτου Γκάντι, επικεφαλής για τον ψηφιακό κλάδο, στην εταιρεία συμβούλων Kearney: «Είμαστε μέσα τουλάχιστον τέσσερις μήνες».
Επίσης θα επηρεαστούν και οι κατασκευαστικές. Ο παραγωγός μηχανών Cummins, η Lincoln Electric Holdings και η εταιρεία βιομηχανικού εξοπλισμού Terex ανέφεραν, σε πρόσφατο συνέδριο, ότι ο ιός θα επηρεάσει την κερδοφορία του α’ εξαμήνου και «μίλησαν για διευρυμένο πρόβλημα, αν δεν υπάρξει περιορισμός της εξάπλωσης του ιού τις επόμενες εβδομάδες, πόσο μάλλον για μήνες», αναφέρει ο αναλυτής της Barclays Άνταμ Σέιντεν. «Ο ιός μετέτρεψε τα θετικά πρόσημα σε μάλλον αρνητικά, πράγμα που ακόμα δεν αποτυπώνεται στις εκτιμήσεις».
Στις εταιρείες τεχνολογίας, δεν απειλούνται μόνο μεγάλοι παίκτες όπως η Apple και η Microsoft. Κατασκευαστές όπως η Jabil, σημαντικός κρίκος στην αλυσίδα εταιρειών όπως η Amazon, απέσυρε τη χρηματοπιστωτική της καθοδήγηση, αναφέροντας ότι τα εργοστάσιά της που επηρεάστηκαν, λειτουργούσαν μέχρι το 65-70% της δυναμικότητάς τους.
Οι διακοπές στην αλυσίδα θα ήταν μάλιστα χειρότερες αν οι επιχειρήσεις δεν είχαν λάβει κάποια μέτρα, λόγω της εμπορικής διένεξης ΗΠΑ-Κίνας, το προηγούμενο διάστημα. Οι πολυεθνικές φρόντισαν, σε έναν βαθμό, να έχουν εναλλακτικές επιλογές, όταν εφαρμόστηκαν οι αμερικανικοί δασμοί.
«Τουλάχιστον, σε σχέση με προηγούμενες περιόδους, οι επιχειρήσεις είναι μάλλον πιο προετοιμασμένες ως προς τα αποθέματά τους», εξηγεί η Χάουζ. «Αυτό μας δείχνει ότι υπάρχει ένα μικρό περιθώριο χρόνου να ληφθούν μέτρα τόσο για τις ναυτιλιακές μεταφορές όσο και την παραγωγή, να ανακάμψουν πριν αρχίσει το πρόβλημα να καταγράφεται».
