Ο κορονοϊός συναντά έναν εξίσου επικίνδυνο γεωπολιτικό ιό

Ο κορονοϊός αναδεικνύει τη χρησιμότητα των ειδικών, των επιστημόνων αλλά και την ανεπάρκεια πολιτικών προσώπων και δράσεων. Μπορεί τις μέρες αυτές να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας –και ορθώς– οι επιστήμονες. Ωστόσο πριν επανέλθουμε στην “κανονικότητα” –όποιο χαρακτήρα αυτή θα έχει– οι γεωπολιτικοί σχεδιασμοί, που υποτίθεται αναστάλθηκαν λόγω της πανδημίας, προωθούνται. Σιγά και σταθερά. Ενδεχομένως μερικώς διαφοροποιημένοι με την κρίση που βιώνουμε.

Η νέα κατάσταση πραγμάτων που προκύπτει από τις επιπτώσεις της πανδημίας, επισπεύδει στον διεθνή χώρο εξελίξεις που είχαν διαμορφωθεί στην προ του κορονοϊού εποχή, αλλά προχωρούσαν με άλλους ρυθμούς. Τα τελευταία χρόνια, επιχειρείται μια ανακατανομή ισχύος σε διάφορες περιοχές του πλανήτη, περιλαμβανομένης και της δικής μας. Αυτό δεν θα σταματήσει, θα συνεχιστεί.

Ενδεχομένως κάποιοι από τους εν δυνάμει πρωταγωνιστές δεν θα αντέξουν λόγω κορονοϊού. Είναι σαφές πως αυτή η ανακατανομή ισχύος συνδέεται και με το γεγονός ότι η παγκοσμιοποίηση, όπως τη βιώσαμε, έχει ολοκληρώσει τον κύκλο της. Αν και η παγκοσμιοποίηση δεν εξουδετέρωσε τον ανταγωνισμό (πολιτικό, στρατηγικό, οικονομικών) μεταξύ μεγάλων διεθνών παικτών, τώρα είναι προφανές πως οι ρόλοι θα είναι διαφορετικοί.

Το γεωπολιτικό παιχνίδι

Εισερχόμαστε βαθμηδόν στην περίοδο της γεωπολιτικής. Η παγκοσμιοποίηση είχε σε μεγάλο βαθμό συρρικνώσει εθνικές οικονομίες και έστειλε στα αζήτητα παραδοσιακά μοντέλα ανάπτυξης. Αυτό προφανώς και δεν θα αλλάξει, όμως θα γίνεται με διαφορετικούς όρους. Εκτός κι εάν υπάρξουν ανατροπές.

Ήδη, έχει διαφανεί πως οι ΗΠΑ συντηρούν και τώρα το παιχνίδι του ανταγωνισμού με την Κίνα, αλλά και με τη Ρωσία και την ΕΕ. Το θέμα της επικράτησης είναι και γεωπολιτικό και οικονομικό. Ένας συνδυασμός που προσφέρει τον έλεγχο του παιχνιδιού διεθνώς. Η Κίνα επιβεβαιώνει τις δυνατότητες που έχει και εν μέσω πανδημίας, προβαίνει σε ανοίγματα, με στόχο να δημιουργήσει γέφυρες συνεργασίας.

Η αποστολή ιατρικού εξοπλισμού σε διάφορες χώρες, την ώρα που οι Αμερικανοί απαγορεύουν τις εξαγωγές προστατευτικών μασκών, είναι μια εξέλιξη, που δεν θα πρέπει να θεωρηθεί τυχαία για τη συνέχεια. Η Κίνα, χωρίς τις υπερβολές και τις ακρότητες του Τραμπ, οικοδομεί την εικόνα της και εδραιώνει σχέσεις με χώρες μακριά από την περιοχή της.

Ασφυκτικός εναγκαλισμός

Ο ανταγωνισμός και η αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας θα συνεχιστεί και θα κορυφωθεί. Δημιουργείται ένα νέο δίπολο; Και οι υπόλοιποι; Η Ρωσία, η Βρετανία; Η ΕΕ χαρακτηρίζεται από φυγόκεντρες τάσεις και είναι προφανές πως επιχειρείται μέσα από την κρίση να επιβληθεί η γερμανική κυριαρχία. Ο ασφυκτικός γερμανικός εναγκαλισμός μπορεί να αποβεί μοιραίος για την Ευρώπη. Το δόγμα Σόιμπλε δεν έχει εγκαταλειφθεί και φάνηκε και από τις συζητήσεις στο πρόσφατο Eurogroup, το οποίο ασχολήθηκε με την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Ο συμβιβασμός ικανοποιεί όλους, αλλά αφήνει τη Γερμανία… χαρούμενη. Άλλωστε από τον καιρό των μνημονίων το γερμανικό δόγμα είναι “μνημόνια και λιτότητα”. Όποιο περιτύλιγμα και να φέρουν τα νέα μέτρα, στο δια ταύτα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, η πατέντα θα είναι κοντά στη γερμανική φιλοσοφία της χρηματοκρατίας. Να γεμίσει η Ευρώπη αποικίες χρέους. Η πανδημία ενισχύει και τη δομική κρίση του συστήματος.

Είναι σαφές πως οι αναταράξεις που προκαλούσε το υφιστάμενο παραγωγικό μοντέλο έχουν ενταθεί με τον κορονοϊό και ενδεχομένως να διαμορφωθούν νέα δεδομένα στη μετά την αντιμετώπιση της πανδημίας εποχή. Τα όσα διαδραματίζονται στο πεδίο της πολιτικής, έστω και υπό την πίεση του κορονοϊού, θα τα βρούμε μπροστά μας προσεχώς. Και θα είναι πολύ δύσκολα. Όσο επιθετικός είναι ο ιός, τόσο θα είναι και οι διάφοροι παίκτες/διαχειριστές, που θα βρεθούν και πάλι στην πρώτη γραμμή με στόχο να αποκτήσουν στρατηγικό και πολιτικό πλεονέκτημα ελέγχου.