Στην προκρούστεια κλίνη των εθνομηδενιστών η εκπαίδευση

της Νεφέλης Λυγερού – 

«Όσο πιο πολύ κοιτάζουμε στο παρελθόν τόσο πιο ικανοί γινόμαστε να κοιτάξουμε στο μέλλον», είχε πει κάποτε ένας από τους πιο γνωστούς καθηγητές αρχαίων ελληνικών και λατινικών της Βρετανίας. Δεν φαίνεται να συμφωνούν μαζί του, όμως, οι τρεις διαδοχικοί υπουργοί Παιδείας της κυβέρνησης Τσίπρα.

Ο Νίκος Φίλης είχε χαρακτηρίσει «παρά φύσιν» την τρίωρη διδασκαλία αρχαίων ελληνικών σε σχέση με τη δίωρη των νέων ελληνικών. Η ανάγκη ενίσχυσης της διδασκαλίας των νέων ελληνικών, ωστόσο, δεν είναι δικαιολογία για την κατάργηση της διδασκαλίας των αρχαίων.

Αν και δηλώνει αρχαιολάτρης, ο πρώην υπουργός Παιδείας έχει αρνηθεί την ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού. Σε εγκύκλιό του για την επέτειο της 25ης Μαρτίου, μάλιστα, είχε γράψει το 2016 στους εκπαιδευτικούς και στους μαθητές ότι με την επανάσταση του 1821 γεννήθηκε ένα νέο έθνος.

Σε άλλες χώρες η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών και των λατινικών θεωρείται απαραίτητη για την πνευματική συγκρότηση των μαθητών. Όχι, όμως, εδώ! Τον υπουργό είχαν σπεύσει να στηρίξουν εμμέσως 45 φιλόλογοι καθηγητές που με δημόσια επιστολή τους είχαν ζητήσει την ολική κατάργηση της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών!

Βασικό επιχείρημά τους είναι ότι «η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών πλήττει ακόμη περισσότερο τους πολλούς αλλόγλωσσους μαθητές που φοιτούν στο ελληνικό σχολείο και δεν έχουν γλωσσικό αίσθημα όσον αφορά τη νεοελληνική»!

Ούτε λίγο ούτε πολύ ζητούν όχι οι αλλόγλωσσοι μαθητές να προσαρμοσθούν στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα να προσαρμοσθεί για να μη δυσκολεύονται! Αν τραβήξουμε την ιδεοληψία τους στα άκρα θα έπρεπε στο σχολείο να διδάσκονται μόνο αγγλικά για να εκκινούν όλοι οι μαθητές από την ίδια αφετηρία.

Οι εθνομηδενιστές στο τιμόνι

Σ’ αυτό το μήκος κύματος είχε κινηθεί και η Επιτροπή Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου, τα μέλη της οποίας είχαν ορισθεί από τον Φίλη, αλλά συνεχίζουν να παίζουν καθοριστικό ρόλο στα εκπαιδευτικά πράγματα και σήμερα από διάφορες θέσεις. Υπενθυμίζουμε ότι εκείνη η επιτροπή, είχε ως αποστολή να επεξεργασθεί προτάσεις για τη μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος.

Κανονικά, μία τέτοια επιτροπή θα έπρεπε να είναι αντιπροσωπευτική των σχολών σκέψης και των τάσεων που υπάρχουν γύρω από αυτά τα ζητήματα. Αυτό υπαγορευόταν όχι μόνο από στοιχειώδη δημοκρατική ευαισθησία, αλλά και από την ανάγκη να προκύψει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα μέσα από την αντιπαράθεση αντιλήψεων και επιχειρημάτων.

«Αν βάζαμε μόνο όσους συμφωνούμε, δεν θα κάναμε επιτροπή διαλόγου, θα κάναμε καθοδηγητική επιτροπή», είχε δηλώσει ο ίδιος ο Φίλης. Οι επιλογές του, όμως, τον διέψευσαν. Μια προσεχτική εξέταση δείχνει ότι η μεγάλη πλειονότητα των μελών εκείνης της επιτροπής είναι στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ή φίλα προσκείμενοι σ’ αυτόν. Μεταξύ αυτών ήταν 11 βουλευτές και υποψήφιοι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, γενικοί γραμματείς και συνεργάτες υπουργών.

Τα γεγονότα απέδειξαν πως ο πλουραλισμός είναι εμπόδιο για την παρέα των εθνομηδενιστών. Γι’ αυτό και η επιτροπή ήταν ιδεολογικά ομοιογενής και ως εκ τούτου μονομερής. Μπορεί τα μέλη της να υπηρετούν διαφορετικά γνωστικά πεδία, αλλά -με λίγες εξαιρέσεις- κοινός παρονομαστής τους είναι ο εθνομηδενισμός. Οτιδήποτε έχει να κάνει με την πατρίδα και το έθνος είναι γι’ αυτούς «εθνικολαϊκιστικά γαβγίσματα».

Οι ιδεολογικές ορίζουσές τους είναι γνωστές: Παθαίνουν αλλεργία με ό,τι εθνικό, ισοπεδώνουν  τη συμβολή της Ορθοδοξίας στη διαμόρφωση του Νέου Ελληνισμού, θεωρούν το ελληνικό έθνος δημιούργημα του Δυτικού Διαφωτισμού και κατασκεύασμα των νεωτέρων χρόνων και βέβαια αμφισβητούν την ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού. Απορρίπτουν όχι μόνο τον Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο, αλλά ακόμα και τον κορυφαίο αριστερό ιστορικό Νίκο Σβορώνο.

Νομότυπο πραξικόπημα

Η ιδεοληπτική μανία της επιτροπής δεν άφησε περιθώριο για μία νηφάλια συζήτηση, η οποία να λάμβανε υπόψη τις ευαισθησίες της κοινής γνώμης. Οι εθνομηδενιστές εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι βρίσκονται στην εξουσία για να επιβάλλουν τις απόψεις τους, οι οποίες είναι απολύτως μειονοτικές στους κόλπους της ελληνικής κοινωνίας.

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα νομότυπο πραξικόπημα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε το 2015 πρώτο κόμμα όχι επειδή οι ψηφοφόροι επικρότησαν αυτού του είδους τις αντιλήψεις του, αλλά επειδή επαγγέλθηκε την κατάργηση του μνημονίου και την προστασία όσων δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα.

Η επιτροπής εκείνη έχει από το 2016 παραδώσει το πόρισμά της, γνωστό ως “πόρισμα Λιάκου”. Ο πρόεδρος της επιτροπής Αντώνης Λιάκος δεν είναι απλώς ένας καθηγητής ιστορίας. Λόγω των αμφιλεγόμενων δημόσιων τοποθετήσεών του, έχει όχι αδίκως χαρακτηριστεί πρύτανης και πνευματικός πατέρας των εθνομηδενιστών.

Γιατί θυμηθήκαμε τώρα περσινά γεγονότα; Για τον απλό λόγο ότι όσα συμβαίνουν σήμερα στον εκπαιδευτικό χώρο είναι η προέκταση εκείνων των πρωτοβουλιών και επιλογών. Εάν επρόκειτο μόνο για έναν υπουργό το πρόβλημα θα ήταν μικρό. Μπορεί ο Φίλης να είναι θεσμικά παρελθόν, αλλά το πνεύμα του είναι όχι μόνο παρόν, αλλά ηγεμονεύει στα ρετιρέ του υπουργείου Παιδείας.

Στη γραμμή Φίλη και ο Γαβρόγλου

Ο διάδοχός του Κώστας Γαβρόγλου μπορεί να μην έχει το εκρηκτικό ταμπεραμέντο του προκατόχους του, αλλά κινείται με συνέπεια στην ίδια γραμμή. Τα παραδείγματα είναι πολλά, με πιο χαρακτηριστικό το ζήτημα της αριστείας. Στην πραγματικότητα, άλλωστε, κουμάντο συνεχίζει να κάνει η ίδια ομάδα, κοινός παρονομαστής της οποίας είναι εκτός από τον ιδεοληπτικό εξισωτισμό, η αποδομητική αναθεώρηση, ή πιο απλά ο εθνομηδενισμός.

Η συγκεκριμένη σχολή ιστορικών υποστηρίζει απόψεις που για τη μεγάλη πλειονότητα των Ελλήνων συνιστούν πρόκληση. Εάν περιοριζόταν στο επίπεδο της ιστορικής έρευνας δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα. Οι απόψεις τους θα δοκιμαστούν στην πορεία του χρόνου και θα πάρουν τη θέση που τους αξίζει.

Οι εθνομηδενιστές ιστορικοί, όμως, δεν κάνουν επιστήμη. Δίνουν ιδεολογικό αγώνα και με αυτή την έννοια κάνουν εμμέσως πλην σαφώς πολιτική. Από τις θέσεις που συνεχίζουν να κατέχουν έχουν βαλθεί να ισοπεδώσουν ό,τι δεν τους αρέσει. Ακόμα και το έπος του 1940, την επέτειο του οποίου εορτάζουμε, προσπαθούν στα σχολικά βιβλία να το αφυδατώσουν από κάθε έννοια ηρωισμού και θυσίας για την πατρίδα. Όραμά τους, άλλωστε, είναι να μετατρέψουν την Ελλάδα σε πολυπολιτισμική, πολυεθνική και πολυθρησκευτική χώρα.