DIYANET: Ο δούρειος ίππος του Ερντογάν στην Ευρώπη

Οι επανειλημμένες ανοίκειες επιθέσεις του Ερντογάν εναντίον του Μακρόν υποχρέωσαν την ΕΕ και αρκετές (όχι όλες) ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να υιοθετήσουν επικριτικούς τόνους κατά της Τουρκίας που μέχρι τώρα απέφευγαν επιμελώς. Πρώτο και καλύτερο το Βερολίνο, αν και κατά τα άλλα η λαλίστατη καγκελάριος Μέρκελ έχει αποφύγει μέχρι τώρα να μιλήσει η ίδια. Μην μπορώντας να πράξει αλλιώς, άφησε τον εκπρόσωπό της και τον σοσιαλδημοκράτη υπουργό Εξωτερικών Μάας να εκφράσουν τη γερμανική συμπαράσταση στη Γαλλία.

Με τις ευρωτουρκικές σχέσεις, λοιπόν, να είναι πλέον στο όριο του εκτροχιασμού, οι Ευρωπαίοι εταίροι μόλις αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι η Τουρκία δεν είναι πρόβλημα μόνο για την Κυπριακή Δημοκρατία και την Ελλάδα, όπως αφελώς πίστευαν, αλλά συνιστά πρόβλημα για την ίδια την Ευρώπη. Η επιλογή του Ερντογάν να “πουλήσει” προστασία και έτσι να ηγηθεί των απανταχού μουσουλμάνων και πρωτίστως των μουσουλμάνων που διαβιούν στη Γηραιά Ήπειρο, τον μετατρέπει σε δυνάμει απειλή.

Ο Τούρκος πρόεδρος, εξάλλου, μπορεί επίσημα να μην υιοθετεί τον τζιχαντισμό, αλλά ολοένα και περισσότερο εκφράζει το φονταμενταλιστικό Ισλάμ. Δεν είναι τυχαίο ότι απέφυγε, έστω και για προσχηματικούς λόγους, να καταδικάσει τον αποκεφαλισμό του Γάλλου καθηγητή. Όπως δεν είναι και τυχαίο ότι μετά την ανάρτηση των σκίτσων του Charlie Hebdo, έσπευσε να ηγηθεί των αντιδράσεων στον μουσουλμανικό κόσμο και να κηρύξει μποϊκοτάζ των γαλλικών προϊόντων.

Η Άγκυρα διαθέτει ήδη έναν μηχανισμό, μέσω του οποίου ασκεί επιρροή ειδικά στους μουσουλμάνους της Ευρώπης. Πρόκειται για την DIYANET. Επισήμως, είναι η κρατική Υπηρεσία Θρησκευτικών Υποθέσεων. Ιδρύθηκε το 1924 και σ’ αυτήν υπάγονται όλα τα τζαμιά και οι ιμάμηδες. Ο ρόλος της, όμως, άλλαζε ανά εποχή. Εδώ και πολλά χρόνια, μάλιστα, η DIYANET έχει μετατραπεί σε παρακλάδι των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών.

Κατασκοπεία σε Γερμανία

Το τουρκικό κράτος την χρησιμοποιούσε παραδοσιακά για να παρακολουθεί τους Τούρκους μετανάστες στην Ευρώπη. Μετά τη ρήξη Ερντογάν-Γκιουλέν η Άγκυρα έχει υπερβεί κάθε όριο, χρησιμοποιώντας κατά κόρον ιμάμηδες-χαφιέδες για να εντοπίζει και να τρομοκρατεί, εκτός από Κούρδους, και εξόριστους γκιουλενιστές. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, η ΜΙΤ πραγματοποίησε και επιχειρήσεις απαγωγής γκιουλενιστών.

Στη Γερμανία ο αρχηγός της ομοσπονδιακής υπηρεσίας αντικατασκοπείας (BfV) Χανς-Γκέοργκ Μάασεν είχε υποχρεωθεί το 2017 να ανακοινώσει ότι δεν θα επιτραπεί στις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες να κατασκοπεύουν εντός της γερμανικής επικράτειας. Η ανακοίνωση είχε γίνει με την έναρξη έρευνας, κατόπιν εντολής των εισαγγελικών αρχών, για πιθανές κατασκοπευτικές δραστηριότητες Τούρκων ιμάμηδων.

Μετά από ενδελεχή έρευνα, οι αρχές ασφαλείας είχαν επιβεβαιώσει πως Τούρκοι ιμάμηδες φακέλωναν Τούρκους και Κούρδους μετανάστες, ακόμα και όσους έχουν πολιτογραφηθεί Γερμανοί. «Δεν μπορούμε να δεχτούμε τουρκικές υπηρεσίες πληροφοριών να δρουν στη Γερμανία ενάντια στα γερμανικά συμφέροντα και γι’ αυτό το λόγο διαμαρτυρόμαστε», είχε δηλώσει ο Μάασεν σε δημοσιογράφους στο Βερολίνο.

Στις αρχές του Δεκεμβρίου 2016, μάλιστα, η γερμανική αστυνομία είχε συλλάβει έναν Τούρκο 31 ετών ως ύποπτο για παροχή πληροφοριών σε Τούρκους μυστικούς πράκτορες για Κούρδους που ζουν στη Γερμανία. Η σχετική ανακοίνωση ανέφερε: «Ο κατηγορούμενος βαρύνεται με σοβαρές υποψίες ότι δουλεύει για την τουρκική κατασκοπεία και παρέχει πληροφορίες για Κούρδους που διαβιούν στη Γερμανία, τις διευθύνσεις τους, τις επαφές τους και την πολιτική τους δραστηριότητα».

Δίκτυο πληροφοριών στην Ολλανδία 

Στην πραγματικότητα, η Τουρκία είχε πάντα την τάση να εξάγει τις εσωτερικές συγκρούσεις της στην Ευρώπη. Αυτό επιβεβαιώνεται και στην περίπτωση της Ολλανδίας. Οι ολλανδικές αρχές ασφαλείας έχουν εδώ και χρόνια καταγγείλει ιμάμηδες-πράκτορες που φακελώνουν άτομα τουρκικής και κουρδικής καταγωγής. Έχουν, μάλιστα, δηλώσει πως θα αντιμετωπίσουν αποφασιστικά κάθε παρέμβαση που επιχειρεί το “μακρύ χέρι” της Άγκυρας.

Τα όσα ακολούθησαν την απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου 2016 είχαν υποχρεώσει την ολλανδική κυβέρνηση να αντιδράσει σε πιέσεις που ασκούνταν σε άτομα που ήταν αντίθετα στο καθεστώς Ερντογάν. Είναι ενδεικτικό ότι ο πρεσβευτής της Τουρκίας στη Χάγη είχε κληθεί στο ολλανδικό υπουργείο Εξωτερικών, όταν Τούρκος αξιωματούχος είχε παραδεχτεί πως είχε συντάξει κατάλογο οπαδών του Γκιουλέν στην Ολλανδία!

Η Τουρκία έχει βάλει το πόδι της στην Ευρώπη, μέσω ακριβώς της DIYANET, η οποία προσφέρεται για κάλυψη, αφού ελέγχει όχι μόνο τα τζαμιά στην Τουρκία, αλλά επίσης στέλνει ιμάμηδες και στο εξωτερικό. Δεν είναι, άλλωστε, μυστικό ότι η Τουρκία έχει αναλάβει ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα κατασκευής τζαμιών και ισλαμικών κέντρων στην Ευρώπη, αλλά και στις ΗΠΑ.

Απευθείας στον Ερντογάν η DIYANET

Πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν εκφράσει ανοιχτά την ανησυχία τους ότι η DIYANET έχει εδώ και καιρό παρεκκλίνει από τα θρησκευτικά της καθήκοντα και έχει μετατραπεί σε άτυπο κατασκοπευτικό δίκτυο, ελεγχόμενο από τη ΜΙΤ. Τα περιστατικά είναι πολλά και μόνο λίγα εξ αυτών έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Το 2017, το Βέλγιο είχε απορρίψει τις αιτήσεις για παροχή βίζας σε 12 Τούρκους ιμάμηδες, επειδή τους είχε θεωρήσει υπόπτους για διεξαγωγή κατασκοπείας. Τον Μάρτιο εκείνου του έτους, η Βουλγαρία είχε διώξει ιμάμη τουρκικής καταγωγής, που διατηρούσε σχέσεις με τη DIYANET, με την αιτιολογία ότι αποτελούσε απειλή για την εθνική ασφάλεια της χώρας.

Σε ενημέρωση τουρκικής κοινοβουλευτικής επιτροπής, μάλιστα, η DIYANET είχε παραδεχτεί ότι συγκέντρωνε, μέσω ιμάμηδων, πληροφορίες από 38 χώρες για τις δραστηριότητες “υπόπτων”. Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε πως οι ιμάμηδες συγκέντρωναν πληροφορίες και έστελναν εκθέσεις από την Αμπχαζία, τη Γερμανία, την Αλβανία, την Αυστραλία, την Αυστρία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Λευκορωσία, το Βέλγιο, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, τη Βουλγαρία, τη Δανία, την Εσθονία, τη Φινλανδία, τη Γεωργία, την Ολλανδία, τη Βρετανία, τη Σουηδία, την Ελβετία, την Ιταλία, την Ιαπωνία, το  Μαυροβούνιο, το Καζακστάν, την Κένυα, το Κιργιστάν, το Κόσσοβο, τη Λιθουανία, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Μογγολία, τη Μαυριτανία, τη Νιγηρία, τη Νορβηγία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σαουδική Αραβία, το Τατζικιστάν, την Τανζανία, το Τουρκμενιστάν και την Ουκρανία.

Η DIYANET επέκτεινε τις δραστηριότητές της στο εξωτερικό από τη δεκαετία του 1980, αλλά επί κυβερνήσεων Ερντογάν η δράση της διευρύνθηκε. Ενδεικτικό της σημασίας που ο ίδιος της αποδίδει είναι ότι την έχει υπαγάγει στην προεδρία, ώστε να αποφύγει τα θεσμικά εμπόδια και ανεπιθύμητους ελέγχους. Στόχος δεν είναι μόνο να χρησιμοποιείται σαν εργαλείο ελέγχου των Τούρκων και Κούρδων αντιπολιτευομένων, όπως συνέβαινε παραδοσιακά.

Εργαλείο της πανισλαμικής στρατηγικής

Σύμφωνα με πληροφορίες, τον τελευταίο καιρό το δίκτυο της DIYANET έχει ενισχυθεί για να αναλάβει ευρύτερα καθήκοντα. Μετατρέπεται σε εργαλείο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, για την ακρίβεια σε μηχανισμό προσέλκυσης-στρατολόγησης σουνιτών, ανεξαρτήτως ιθαγένειας. Αποστολή της, λοιπόν, είναι να κάνει πράξη τη στρατηγική του Ερντογάν για μετατροπή της Τουρκίας σε “προστάτη” και ηγέτη των απανταχού μουσουλμάνων.

Ειδικά στην Ευρώπη, η Άγκυρα προσανατολίζεται να μετατρέψει τις μουσουλμανικές κοινότητες και ειδικά το φονταμενταλιστικό Ισλάμ σε εσωτερικό μοχλό πίεσης των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Η στρατηγική Ερντογάν για συσπείρωση γύρω του, των μουσουλμανικών κοινοτήτων της Γηραιάς Ηπείρου εξυπηρετείται από την πυροδότηση ενός θρησκευτικού-πολιτισμικού πολέμου, στο πλαίσιο του οποίου το Ισλάμ θα εμφανίζεται σαν διωκόμενο ή τουλάχιστον ότι υφίστανται διακρίσεις.

Ο Τούρκος πρόεδρος έχει ήδη υιοθετήσει τη σχετική ρητορική κι αυτόν τον σκοπό υπηρετούν και οι επιθέσεις του στον πρόεδρο Μακρόν. Σ’ αυτό το πλαίσιο, καλείται να δράσει το δίκτυο της DIYANET, εξ ου και ο ετήσιος προϋπολογισμός της αυξήθηκε, με αποτέλεσμα να είναι μεγαλύτερος από τον προϋπολογισμό αθροιστικά 10 τουρκικών υπουργείων!