Ο Θάνατος του Εμποράκου – Στατιστικά επιβίωσης των μικρομεσαίων

Από την πρώτη έξαρση της πανδημίας, οι κυβερνήσεις ανά την υφήλιο σπεύδουν να εφαρμόσουν μέτρα απομόνωσης και εγκλεισμού του γενικού πληθυσμού, με τίμημα όμως την καταστροφή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Έως τις αρχές Ιουνίου του 2020 τουλάχιστον 100.000 επιχειρήσεις οδηγούνται σε οριστική παύση λειτουργίας στις ΗΠΑ και κατά την διάρκεια του Αυγούστου διακόπτουν την λειτουργία τους άλλες 163.735, μέγεθος αυξημένο κατά 23% έναντι του αντίστοιχου του Ιουλίου.

Επιπλέον στα μέσα Σεπτεμβρίου, το 60% των αναστολών έχει πλέον μόνιμο χαρακτήρα, δηλαδή οι επιχειρήσεις δεν πρόκειται να επανέλθουν, λόγω πτώχευσης σε λειτουργία. Το θέμα των μικρομεσαίων αποτελεί ίσως το σοβαρότερο που αντιμετωπίζει η νέα αμερικανική κυβέρνηση, κυρίως λόγω του ότι το 99,9% των επιχειρήσεων στην χώρα χαρακτηρίζονται μικρομεσαίες και απασχολούν το 47,3% των εργαζόμενων στον ιδιωτικό τομέα.

Αλλά και στην Ευρώπη, όπου οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις απασχολούν το 67% των εργαζόμενων στον ιδιωτικό τομέα, επικρατεί κλίμα μεγάλης απαισιοδοξίας, από την στιγμή που η μία στις δύο αντιμετωπίζει δεινά προβλήματα επιβίωσης για το επόμενο δωδεκάμηνο. Μία έρευνα από το γνωστό McKinsey Global Institute, ενός από τους μεγαλύτερους οίκους συμβούλων, στα μέσα Οκτωβρίου του 2020 σε δείγμα 22.000 επιχειρήσεων στην Γαλλία, στην Γερμανία, στην Ιταλία, στην Ισπανία και στην Βρετανία στοιχειοθετεί πως το 55% πρόκειται να πτωχεύσει έως τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2021, εάν η ροή εσόδων παραμείνει στα ίδια επίπεδα.

Δοκιμασίες μικρομεσαίων

Με δεδομένο ότι μετά την έρευνα η νέα έξαρση της πανδημίας οδηγεί εκ νέου σε μέτρα απομόνωσης και εγκλεισμού του γενικού πληθυσμού, που δεν αναστέλλονται πλήρως, δεν αναμένεται κάποια δραστική ανάκαμψη κατά την θερινή περίοδο. Επιπλέον έρευνα του γνωστού φορέα ΙΑΤΑ για τις αερομεταφορές στοιχειοθετεί πως το 40% των ερωτηθέντων σε Ευρώπη και ΗΠΑ απαντά πως δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την χώρα του κατά την θερινή περίοδο, όπως κατά το 2019, οπότε οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις του τουριστικού κλάδου, θα αντιμετωπίσουν πρόσθετα προβλήματα.

Παρά την ομολογουμένως οικτρή κατάσταση που επικρατεί στον τομέα, η γενική εικόνα των οικονομικών δραστηριοτήτων κυριαρχείται από των νέα των μεγάλων ομίλων, τις μακροοικονομικές αναλύσεις, την είσοδο σε νέο επιχειρηματικό κύκλο και τις κυβερνητικές αποφάσεις. Δυστυχώς όμως ο τομέας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που έχει δεχθεί και τα χειρότερα πλήγματα, παραμένει περιθωριοποιημένος και παρά τις επιχορηγήσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων, εμφανίζει σοβαρές αδυναμίες.

Τα πρώτα θλιβερά δείγματα έρχονται από τα αποτελέσματα για την περίοδο από την 1η Μαρτίου έως τις 15 Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ που αποδεικνύονται απογοητευτικά παρά την λήξη των μέτρων απομόνωσης, με το τρίμηνο της θερινής περιόδου να εκπλήσσει αρνητικά με τα στοιχεία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Στο περιβάλλον αυτό η νεοφυής επιχείρηση YELP (ήδη εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης), παρουσιάζει μία μεγάλη έρευνα για τις μικρομεσαίες αμερικανικές επιχειρήσεις με δυστυχώς καταθλιπτικά δυσάρεστα δεδομένα.

Σημειούμενες μεταβολές

Στο τελευταίο τρίμηνο του 2019 η επιχείρηση συγκεντρώνει ποιοτικά στοιχεία από 141 εκατομμύρια χρήστες της γενικής εφαρμογής αξιολόγησης και 145 εκατομμύρια αναφορές επιχειρηματιών και συνεργατών που εκθέτουν στοιχεία εξέλιξης των δραστηριοτήτων τους. Όμως με την έκρηξη της πανδημίας, η κατάσταση μεταβάλλεται άρδην και με την λήξη των εορτασμών του Πάσχα τον Απρίλιο του 2021, πιστοποιείται πως σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2020, το 34% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων έχει οδηγηθεί σε οριστική παύση λειτουργίας.

Σε παράλληλη τροχιά μία μεγάλη κοινή έρευνα του ομίλου Facebook με τον φορέα των μικρομεσαίων Small Business Roundtable (SBR), συνδυάζει απαντήσεις ιδιοκτητών, διευθυντών, εργαζόμενων (είτε απασχολούμενων, είτε σε καθεστώς ανεργίας) και καταναλωτών. Η έρευνα διαπιστώνει πως έως τον Δεκέμβριο του 2020 το 25% των μικρομεσαίων είχε τεθεί σε οριστική παύση λειτουργίας σε σχέση με τον Απρίλιο που φθάνει το 31%, για να καταλήξει στο 34% τον αντίστοιχο μήνα του 2021. Το ποσοστό της μείωσης των εσόδων έως και τον Απρίλιο του 2021 φθάνει το 50%, ενώ και σχεδόν το ένα τρίτο αναφέρει τον Δεκέμβριο του 2020 ανησυχητική μείωση του διαθέσιμου εργατικού δυναμικού.

Οι μικρομεσαίοι θεωρούνται οι πλέον ευέλικτοι σε περιόδους κρίσεων, πλην όμως η απότομη μείωσή τους κατά 34% από τον Ιανουάριο του 2020 δημιουργεί σειρά επικίνδυνων προβλημάτων. Ένα σοβαρότατο πλήγμα έρχεται με τον νόμο περί Αντιμετώπισης του Ιού με Προτεραιότητα τις Οικογένειες (Families First Coronavirus Response Act-FFCRA) που ψηφίζεται τον Μάρτιο.

Πρόβλημα των μικρομεσαίων

Ο νέος νόμος επιβάλλει άδεια δύο εβδομάδων με πλήρεις αποδοχές για εργαζόμενους που εμφανίζουν συμπτώματα της νόσου και οφείλουν να απομονωθούν. Επίσης προβλέπει αποδοχές της τάξης των δύο τρίτων των κανονικών για όσους αποχωρούν αναγκαστικά για δύο εβδομάδες από την εργασία τους για να φροντίσουν πάσχοντες συγγενείς τους. Από την πλευρά τους οι εργοδότες υποχρεούνται να παραχωρήσουν και άδεια 10 εβδομάδων με τα δύο τρίτα των κανονικών αποδοχών για όσους φροντίζουν ανήλικα τέκνα, λόγω των κλειστών σχολείων.

Όμως ο νόμος εφαρμόζεται για τις επιχειρήσεις με προσωπικό μικρότερο των 500 ατόμων, με συνέπεια να πλήττει οικονομικά τους μικρομεσαίους και όχι τα μεγάλα εταιρικά σχήματα. Ουσιαστικά μεταφέρει το κόστος, απαλλάσσοντας από την ανάλογη υποχρέωση μεγάλους ομίλους, με συνέπεια να επιτείνει τον ρυθμό των πτωχεύσεων.

Τα πλήγματα που εκδηλώνονται στις ΗΠΑ αποκαλύπτουν το τι πρόκειται να συμβεί σε κάθε άλλη χώρα που έχει υιοθετήσει μέτρα εγκλεισμού και απομόνωσης του πληθυσμού της. Η αστική περιοχή του San Francisco εμφανίζει την χειρότερη επίδοση με ρυθμό οριστικών παύσεων λειτουργίας της τάξης του 48%, ακολουθούμενη κατά πόδας από την Βοστώνη (47%), την πρωτεύουσα Washington (47%), to San Hose (44%) και την Νέα Υόρκη (42%). Ειδικά για την Νέα Υόρκη η απότομη επιδείνωση έρχεται μετά τον Σεπτέμβριο, ενώ στον αντίποδα η Χονολουλού έχει μία άνοδο του αριθμού των μικρομεσαίων κατά 16%, κυρίως λόγω της τουριστικής της περιόδου.

Πάντως στα τέλη του Απριλίου του 2021, το 42% των Αμερικανών έχει λάβει τουλάχιστον μία δόση από τα εμβόλια δύο δόσεων, αλλά παρά την ταχύτατη εξέλιξη του προγράμματος των εμβολιασμών, διάφοροι τομείς της οικονομία δεν ανακάμπτουν με τον ίδιο ρυθμό. Η κατάσταση αυτή ανακλάται στην κάλυψη θέσεων εργασίας, όπου τον Απρίλιο καλύπτονται μόνον 266.000 έναντι αναμενόμενων 900.000 (χαμηλό) και 2.000.000 (υψηλό).

Σύμφωνα με την Αμερικανική Στατιστική Υπηρεσία Εργασίας (Bureau of Labor Statistics), 9,8 εκατομμύρια Αμερικανοί παραμένουν άνεργοι έναντι των 5,7 εκατομμυρίων του Φεβρουαρίου του 2020. Ένα βασικό πρόβλημα που απομακρύνει προς το παρόν για τους πολίτες το ενδεχόμενο να εργασθούν, πηγάζει από τα επιδόματα του Μαρτίου ($1.200 ανά άτομο) και του Απριλίου ($1.400 ανά άτομο) που τραυματίζουν την αγορά εργασίας, με την ψευδαίσθηση της προσωρινής ασφάλειας.