Τα τρία κουρδικά μέτωπα του Ερντογάν

Ο Ταγίπ Ερντογάν αντιμετωπίζει τους Κούρδους σε πολιτικό καθώς και σε στρατιωτικό επίπεδο. Οι  επιχειρήσεις εναντίον των μαχητών του PKK αποτελούν καθημερινό φαινόμενο και τελευταία διεξάγονται και επιθέσεις εναντίον των Σύριων Κούρδων. Ο Ερντογάν επιδιώκει την εξόντωση των Κούρδων και χρησιμοποιεί κάθε μέσο για να το πετύχει.

Η συμμαχία του Ερντογάν με τον εθνικιστή ηγέτη του Κινήματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) Ντεβλέτ Μπαχτσελί δεν του αφήνει και πολλά περιθώρια επιλογών στο Κουρδικό. Η πολιτική εξόντωση του φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP) δεν περιορίζεται μόνο σε πογκρόμ των μελών του, αλλά στην εξαφάνισή του από όλα τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το κλείσιμο του νέου τηλεοπτικού σταθμού Olay TV μόλις μετά από 26 ημέρες λειτουργίας, επειδή τόλμησε να μεταδώσει απευθείας την κοινοβουλευτική συνεδρίαση του HDP, όπως και έπραξε και με τα άλλα κοινοβουλευτικά κόμματα. Το τουρκικό Ανώτατο Συμβούλιο Τηλεόρασης και Ραδιοφώνου, το περίφημο RTÜK, αντέδρασε άμεσα και ο τηλεοπτικός σταθμός σταμάτησε να εκπέμπει.

Το RTUK ιδρύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’90 με στόχο να εμποδίσει τα τηλεοπτικά μέσα να διαδίδουν εξτρεμιστική θρησκευτική προπαγάνδα. Το RTÜK κατά τη διακυβέρνηση Ερντογάν άλλαξε απλά την ιδεολογία του, αλλά ποτέ δεν είχε διαδραματίσει το ρόλο ενός ανεξάρτητου ρυθμιστή.

Το RTÜK αποτελείται από εκπροσώπους όλων των πολιτικών κομμάτων. Κάθε κόμμα διορίζει έναν αριθμό εκπροσώπων ανάλογα με τις έδρες που κατέχει στο Κοινοβούλιο, δηλαδή έχει εκπροσώπους και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Ωστόσο, οι αποφάσεις λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία, στην οποία κυριαρχεί τον κυβερνών ισλαμιστικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚP) και το εθνικιστικό κόμμα του Μπαχτσελί.

Πολιτική εξόντωση

Επιπλέον, η φυλάκιση του συμπροέδρου του φιλοκουρδικού HDP Σελαχαντίν Ντεμιρτάς από το 2016, δείχνει ότι ο Ερντογάν δεν ανέχεται καμία πολιτική φωνή από την κουρδική μειονότητα. Η αποφυλάκιση του θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολη έως μη εφικτή, από τη στιγμή που αντιδρά και ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποφάνθηκε ότι η Τουρκία πρέπει να απελευθερώσει τον Ντεμιρτάς. Όμως, ο Μπαχτσελί στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του στο Twitter έκανε έμμεση αναφορά στο Ντεμιρτάς δηλώντας, ότι «εκείνοι που λένε ότι ένας τρομοκράτης πρέπει να απελευθερωθεί από τη φυλακή, έχουν χάσει στις καρδιές του έθνους».

Το δικαστικό σύστημα της Τουρκίας που ακολουθεί τις εντολές του Ερντογάν εφαρμόζει ακραία καταστολή των δικαιωμάτων της κουρδικής αντιπολίτευσης, χωρίς προηγούμενο. Τα πολιτικά στελέχη του HDP που κέρδισαν στις τοπικές εκλογές του 2019, έχουν αποδεκατιστεί. Παύθηκαν από τις θέσεις τους και αντικαταστάθηκαν από διορισμένους δημάρχους ή φυλακίστηκαν, με αποτέλεσμα να έχουν μείνει μόνο πέντε από όσους εκλέχθηκαν.

Εκτός από τις “δικαστικές αποφάσεις”  τα γραφεία του HDP, γίνονται και στόχοι επιθέσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη φωτιά που έβαλαν άγνωστοι στα γραφεία του HDP σε περιοχή της επαρχίας Προύσα, παρά την απαγόρευση κυκλοφορίας που υπήρχε εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων του κορονοϊού.

Οι αντάρτες του PKK

H εξόντωση των μαχητών του PKK αποτελεί ένα άλλο καυτό μέτωπο για τον Ερντογάν που δύσκολα θα επιλυθεί. Ο πόλεμος μεταξύ τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων και μαχητών του PKK διεξάγεται στις ορεινές περιοχές που εκτείνονται από τη νότια Τουρκία μέχρι και το Βόρειο Ιράκ. Οι συγκρούσεις είναι καθημερινές και οι τουρκικές δυνάμεις χρησιμοποιούν και drones, που προκαλούν σημαντικές απώλειες στους Κούρδους μαχητές.

Σύμφωνα με στοιχεία του Crisis Group, μεταξύ 20 Νοεμβρίου-20 Δεκεμβρίου 2020 μειώθηκε η ένταση των τουρκικών στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά των μαχητών του ΡΚΚ στη νοτιοανατολική Τουρκία. Οι δύσκολες χειμωνιάτικες συνθήκες που επικρατούν στις ορεινές περιοχές αποτελούν και τη βασική αιτία. Ωστόσο, συνεχίστηκαν οι τουρκικές επιχειρήσεις στο Βόρειο Ιράκ, συμπεριλαμβανομένων και των αεροπορικών επιδρομών.

Ο πόλεμος της Τουρκίας με το PKK από το 2015 μέχρι και τις 20 Δεκεμβρίου 2020, έχει κοστίσει τη ζωή σε 1,265 μέλη των τουρκικών δυνάμεων και αρχών ασφαλείας και σε 3,166 μαχητές του PKK. H Τουρκία στην μάχη του PKK, έχει βρει και σύμμαχο στο πρόσωπο των Μπαρζανί που διοικούν το Βόρειο Ιράκ. Οι μαχητές Πεσμεργκά των Μπαρζανί συγκρούονται και με τους αντάρτες του PKK. Οι εντάσεις ανάμεσα σε PKK και Πεσμεργκά έχουν κλιμακωθεί από το καλοκαίρι, όταν οι Πεσμεργκά μαχητές κατέλαβαν ένα στρατηγικό ορεινό πέρασμα ανάμεσα σε διαφορετικές βάσεις του PKK.

Μέτωπο της Συρίας

Η κυβέρνηση της Άγκυρας συνεχίζει να διατηρεί ανοιχτό μέτωπο και με τις συριακές Κουρδικές δυνάμεις. Ισλαμιστές εξτρεμιστές μαχητές που ελέγχονται από την Τουρκία, εδώ και εβδομάδες διεξάγουν επιθέσεις στην κουρδική πόλη Αίν Ισσα που βρίσκεται σε απόσταση άνω των 32 χιλιομέτρων από τα τουρκικά σύνορα, κοντά στον στρατηγικής σημασίας αυτοκινητόδρομο M-4.

Η Τουρκία επιδιώκει να αποκτήσει τον έλεγχο του αυτοκινητόδρομου, για να δημιουργήσει έναν “αντί-κουρδικό διάδρομο” κατά μήκος της τουρκό-συριακής μεθορίου. Μια ενδεχόμενη κατάληψη της Αίν Ίσσα, θα κόψει τη σύνδεση μεταξύ των καντονιών Κομπάνι και Τζαζίρα. Η Τουρκία εκμεταλλεύεται την στάση της Ρωσίας, που παραμένει μέχρι στιγμής ουδέτερη στις επιθέσεις εναντίων τους Κούρδων και τις χρησιμοποιεί για την προώθηση των δικών της συμφερόντων, με στόχο την ενίσχυση του καθεστώτος της Δαμασκού.

Ο Ερντογάν το μόνο που έχει πετύχει είναι η πολιτική εξόντωση του φιλοκουρδικού κόμματος, καθώς έχει την απόλυτη εξουσία μέσα στην Τουρκία. Η μάχη του Ερντογάν με το PKK, που έχει αποδείξει ότι έχει διάρκεια, δεν φαίνεται να μπορεί να τερματιστεί καθώς οι Κούρδοι μαχητές είναι εκπαιδευμένοι και στον ανταρτοπόλεμο. Οι επιχειρήσεις κατά των Σύριων Κούρδων μαχητών,από την άλλη πλευρά, επαφίενται στις διαθέσεις της Ρωσίας καθώς έχει τη δυνατότητα να τις διακόψει όταν το αποφασίσει. Ο Ερντογάν μπορεί να εκμεταλλευτεί τη ρωσική αδράνεια μέχρι ενός σημείου.