Μα τι θέλουν επί τέλους αυτοί οι ηθοποιοί!

Στα δεκαέξι μου χρόνια, ο γκαρδιακός φίλος μου, ο Γιώργος, συνομήλικός μου Κύπριος αγωνιστής που είχε μαστιγωθεί αλύπητα από τους Εγγλέζους για την συμμετοχή του στην ΕΟΚΑ Α’, με πλησίασε και μου είπε: «Είμαι απογοητευμένος από σένα: Δεν ήξερα ότι είσαι υποκριτής». Το αμάρτημά μου ήταν ότι μετείχα στο ανέβασμα του ωραίου έργου του Τζωρτζ Σιγκ “Οι καβαλάρηδες της θάλασσας” σε σκηνοθεσία του Τάσου Λιγνάδη.

Όταν απόρησα, ο Γιώργος ανέλαβε να μου εξηγήσει: «Μα δεν ξέρεις ότι αυτό που κάνεις το λένε υποκριτική, δηλαδή υποκρισία; Δηλαδή φίλο υποκριτή θα έχω εγώ τώρα»; Αγαπημένες εποχές. Ο φίλος μου, ο Γιώργος με ρώμη Διγενή Ακρίτα, αναμετριόταν μόνος του με τρεις μαζί από εμάς τους άλλους στην διελκυστίνδα και μονίμως μας νικούσε, τραβώντας μας από την μεριά του. Και στην παράσταση είχαμε για κριτικό τον γλυκύτατο Μπάμπη Κλάρα, τον αδελφό του Άρη. Την παρανόηση του φίλου μου, του Γιώργου, την αφηγούμουν αραιά και πού ως ανέκδοτο. Μέχρι που, εντελώς πρόσφατα, αντιλήφθηκα ότι μάλλον δεν είχε τόσο άδικο.

Εκ στόματος υπουργού Πολιτισμού, πληροφορηθήκαμε ότι εξαπατήθηκε από έναν άλλο Λιγνάδη, τον Δημήτρη, διευθυντή ακόμη τότε του Εθνικού μας Θεάτρου, διότι –αν κατάλαβα καλά– καθότι ηθοποιός, δηλαδή υποκριτής και άρα εξπέρ στην υποκρισία, την εξαπάτησε. Με την προσθήκη ότι ο συγκεκριμένος σκηνοθέτης και ηθοποιός είναι επικίνδυνος. Από τα χείλη του πρωθυπουργού η δήλωσή της –που σε νομικό επίπεδο λειτουργούσε ως προτροπή για τον υλοποιηθέντα πλέον εγκλεισμό του Λιγνάδη στην φυλακή– χαρακτηρίστηκε “επικοινωνιακό λάθος”. Δεν ξέρω αν το μικρό αυτό “λάθος” συνέβαλε στο δυσάρεστο ατύχημα που μας στέρησε –προσωρινά ελπίζω– από την κυρία Παναγιωταρέα από την θέση της υπευθύνου επικοινωνίας του υπουργείο Πολιτισμού.

Πάντως πολλοί ηθοποιοί, παρανοώντας ίσως τις αγαθές προθέσεις της υπουργού και επιμένοντας ότι υποκριτής και ηθοποιός είναι μάλλον άλλο πράγμα, ξεσηκώθηκαν. Όσο για τον σκηνοθέτη και ηθοποιό Θανάση Παπαγεωργίου, που είναι πρόσωπο μάλλον απροσάρμοστο στην απαραίτητη συμμόρφωση με τις επιθυμίες της κάθε εξουσίας, αυτός, έφτασε διαμαρτυρόμενος να παραιτηθεί από την επιχορήγηση του υπουργείου Πολιτισμού.

Ο δακτυλοδεικτούμενος κλάδος των ηθοποιών

Το σήριαλ των συνεπειών της δήλωσης της κυρίας υπουργού, των εναντίον της κριτικών για λόγους που δεν περιορίζονται στις απόψεις της για την υποκριτική και της σχετικής αναταραχής στο θέατρο συνεχίζεται. Ανάμεσα στα επεισόδια σημειώνουμε έναν τεκμηριωμένο καταπέλτη του ΣΕΗ που τελικά στοχεύει στο σύνολο της κυβέρνησης. Επίσης, ένα κείμενο που υπέγραψαν υπέρ της υπουργού –με αμφιλεγόμενες μάλλον διατυπώσεις– προσωπικότητες του θεάτρου και γενικώς του πολιτισμού, την κάθετη διαφοροποίηση σε αυτό των ηθοποιών που δουλεύουν στην Πειραματική Σκηνή της Λυρικής με σκηνοθέτη τον υπογράψαντα κύριο Μαρμαρινό και μια συνεχή ανταλλαγή πυρών στο διαδίκτυο.

Δεν θα επεκταθώ περισσότερο. Θα σημειώσω μόνον ότι ο –εύκολα και άκριτα– δακτυλοδεικτούμενος κλάδος των ηθοποιών δεν έχει πάντοτε διακριθεί για την προσαρμοστικότητά του σε όσα επιτάσσει ρητά, ή έστω “γνέφει”, η εκάστοτε εξουσία. Αυτό συνέβη και στην σκανδαλώδη περίπτωση της ανάθεσης του Φεστιβάλ στον ανεκδιήγητο κύριο Φαμπρ, απογοητεύοντας τους θιασώτες του μεταμοντερινισμού βελγικής κοπής και διαψεύδοντας τους απαισιόδοξους.

Σύσσωμο περίπου το περιφρονημένο από τον κύριο αυτόν ελληνικό θέατρο, ξεσηκώθηκε και πέτυχε την παταγώδη αποπομπή του, προδιαγράφοντας την αποχώρηση του τότε υπουργού κυρίου Μπαλτά από το υπουργείο Πολιτισμού. Περιθωριακοί, ανασφαλείς, συχνά διωκόμενοι και ενίοτε καταραμένοι, είναι οι άνθρωποι του θεάτρου από την εποχή του αρχαίου Φρυνίχου μέχρι αυτήν του Μάρλοου και του Γκαρθία Λόρκα και περαιτέρω. Δεν είναι όλοι ήρωες ούτε όλοι αγγελούδια. Και δεν μπορεί να διεκδικούν αυτομάτως, ούτε αυτοί ούτε οποιοιδήποτε άλλοι πολίτες, το ατιμώρητο. Αλλά όποιος τους λοιδορεί και τους περιφρονεί στο σύνολό τους ενίοτε το μετανιώνει.