Συγκρούσεις στην Ανατολική Ουκρανία – Στο Κίεβο ελπίζουν στον αντιρωσισμό του Μπάιντεν

Ως μία «έκφραση ποιμαντικού ενδιαφέροντος για πνευματική δικαιοσύνη και ελευθερία» χαρακτήρισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος την παραχώρηση Αυτοκεφαλίας στην ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, υποδεχόμενος στο Φανάρι ομάδα Ουκρανών βουλευτών, σημειώνοντας ταυτόχρονα πως «η ενότητα της Ορθοδοξίας δεν δοκιμάζεται».

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης εμφανίζεται να υποτιμά τις αντιδράσεις των Ρώσων για την παραχώρηση της Αυτοκεφαλίας στην ουκρανική Oρθόδοξη Eκκλησία. Οι αντιδράσεις έχουν λάβει διαστάσεις θρησκευτικής κρίσης, με τον Βαρθολομαίο να έχει καταστεί σχεδόν ανεπιθύμητο πρόσωπο για την ρωσική κυβέρνηση και το Πατριαρχείο Μόσχας.

Για τους Ρώσους, οι οποίοι δίνουν βαρύτητα στην θρησκευτική διπλωματία, το Φανάρι έχει μετατραπεί σε ένα “εργαλείο” της νεοψυχροπολεμικής πολιτικής των Αμερικανών και ουδόλως πείθονται από τις διαβεβαιώσεις του Οικουμενικού Πατριάρχη πως η παραχώρηση Αυτοκεφαλίας στην ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είναι «υπαγορευμένη από εξωτερικές δυνάμεις ή γεωπολιτικά συμφέροντα».

Πριν την συνάντηση του Πατριάρχη με τους Ουκρανούς βουλευτές είχαν προηγηθεί μία σειρά από πολεμικά επεισόδια στο de facto διχοτομημένο ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας, με το Κίεβο να τα αποδίδει στην δράση των Ρώσων αυτονομιστών, εκτοξεύοντας ταυτόχρονα κατηγορίες εναντίον της Μόσχας πως τους εξοπλίζει και τους στηρίζει.

Από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντιμίτρι Πεσκόφ για μία ακόμα φορά αρνήθηκε ότι η Ρωσία υποστηρίζει τους Ρώσους αυτονομιστές της ανατολικής Ουκρανίας (ισχυρισμός που είναι ελάχιστα πιστευτός) και αναφέρθηκε σε ενδεχόμενη επανάληψη ενός «ολοκληρωτικού πολέμου». Ο Πεσκόφ κατηγόρησε το Κίεβο πως επιδιώκει την σύγκρουση, με συνεχείς βομβαρδισμούς θέσεων των αυτονομιστών, για τους οποίους βομβαρδισμούς είπε πως «συμβαίνουν όλο και πιο συχνά».

Η Μόσχα παρακολουθεί

Στο ενδεχόμενο ενός νέου πολέμου στην ανατολική Ουκρανία (Ντονμπάς) αναφέρονται όλο και περισσότερο τελευταία τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης (τα οποία η Δύση “ενοχοποιεί” για τον ρόλο τους στον προηγούμενο πόλεμο του 2014, μιλώντας για «διασπορά fake news» που είχαν ξεσηκώσει τον εκεί ρωσικό πληθυσμό), σημειώνοντας πως διαδραματίζονται οι πιο σοβαρές πολεμικές εντάσεις, από την εκεχειρία του 2020.

Η Μόσχα είχε χαιρετίσει την εκλογή του πρώην κωμικού Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην προεδρία της Ουκρανίας (Απρίλιος του 2019) και τον εκλογικό καταποντισμό του προκατόχου του Πέτρο Ποροσένκο, επί της θητείας του οποίου ο Οικουμενικός Πατριάρχης είχε παραχωρήσει το Αυτοκέφαλο στην ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, μία ενέργεια που εξόργισε τη Μόσχα, χωρίς να φέρει τελικώς εκλογικά οφέλη στον Ποροσένκο. Ο αμφιλεγόμενος φιλοδυτικός ολιγάρχης γενικότερα “πόνταρε” στην συγκρουσιακή στάση που υιοθετούσε έναντι της Μόσχας, με τον Ζελένσκι αντιθέτως να υπόσχεται «τερματισμό του πολέμου».

Ο Ζελένσκι αρχικά είχε προχωρήσει σε κάποια ανοίγματα προς την πλευρά της Ρωσίας, με την οποία κατέληξε σε συμφωνίες για ανταλλαγή αιχμαλώτων και απόσυρσης μέρους των ουκρανικών στρατευμάτων από τα σύνορα με το Ντονμπάς, αν και η ρωσική κυβέρνηση αρχίζει να δυσπιστεί για τις προθέσεις του, ειδικά μετά την εκλογή του Τζο Μπάιντεν στην προεδρία των ΗΠΑ.

Ο Μπάιντεν, ο οποίος υιοθετεί πιο επιθετικούς τόνους κατά της Ρωσίας σε αντίθεση με τον προκάτοχο του, έχει ως προτεραιότητα της εξωτερικής του πολιτικής το Ουκρανικό, όπως δείχνει η επιστροφή στην αμερικανική κυβέρνηση των αμφιλεγόμενων πρωταγωνιστών της κρίσης του 2014, με κορυφαίο παράδειγμα την διπλωμάτη Βικτόρια Νούλαντ. Η Μόσχα παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις στην περιοχή, η οποία μπορεί ανά πάσα στιγμή να πάρει “φωτιά”, όπως συνέβη με την παγωμένη σύγκρουση του Ναγκόρνο Καραμπάχ, αν και βέβαια ο τελευταίος πόλεμος είχε άλλους υποκινητές και όχι φυσικά τους Αμερικανούς.