Θα “φάει” η ταχύτητα τη διαφάνεια; – Τι είναι η Αρχή για τις δημόσιες συμβάσεις

Το νομοσχέδιο για την δημιουργία Ενιαίας Αρχής για τις δημόσιες συμβάσεις  παρουσίασε στο σημερινό υπουργικό συμβούλιο ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Παναγιώτης Πικραμμένος. Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που κρίθηκε εξαρχής σημαντικό και γίνεται προσπάθεια να τονιστεί επικοινωνιακά, παρότι στο ίδιο Συμβούλιο παρουσιάστηκαν, από τους αρμόδιους υπουργούς, τα επίσης σημαντικά νομοσχέδια για τον «Αναπτυξιακό νόμο: Ελλάδα 2.0» και την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας, που ήδη έχει προκαλέσει αντιδράσεις.

Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η κυβερνητική εκπρόσωπος, η δημιουργία της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων είναι επιβεβλημένη από τις ασφυκτικές προθεσμίες του Ταμείου Ανάκαμψης. Με απλά λόγια τα χρήματα πρέπει να δοθούν …γρήγορα και η κυβέρνηση επιλέγει αυτό να γίνει χωρίς την παρέμβαση μια δεύτερης Ανεξάρτητης Αρχής, αλλά με την ενοποίησή ους.

Κατά την κυβέρνηση, αυτό είναι και το «αντικείμενο του προτεινόμενου νομοσχεδίου». Η ενοποίηση των δύο ανεξάρτητων Αρχών με αρμοδιότητες στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, δηλαδή της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ) και της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ). Όπως μάλιστα ανέφερε η κυβερνητική εκπρόσωπος, ο φόρτος εργασίας της δεύτερης (ΑΕΠΠ) έχει αυξηθεί δυσανάλογα σε σχέση με την πρώτη (ΕΑΑΔΗΣΥ), η οποία, κατά την κα Πελώνη,  διαθέτει υψηλού επιπέδου προσωπικό και «τεχνογνωσία», τα οποία παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτα.

Δύο σε ένα στις δημόσιες συμβάσεις

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι στόχος του νομοσχεδίου είναι η δημιουργία ενός νέου σχήματος, το οποίο είναι πιο αποτελεσματικό και θα έχει μία περισσότερο ορθολογική δομή. Προτείνει λοιπόν, στην “λογική δύο σε ένα”, ένα οργανωτικό σχήμα που, όπως λέει, θα είναι το «πιο λιτό δημοσιονομικά» από τη μία και το «απολύτως απαραίτητο για την απρόσκοπτη συνέχιση της λειτουργίας και των δύο ενοποιούμενων αρχών» από την άλλη. Διατηρούνται άλλωστε όλες οι θέσεις εργασίας του «ειδικού επιστημονικού και λοιπού διοικητικού προσωπικού των ενοποιούμενων Αρχών, καθώς και το ήδη υπηρετούν προσωπικό».

Η Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ) έχει όμως αρμοδιότητα σε εκκρεμείς διαδικασίες δημοσίων συμβάσεων. Κανένα πρόβλημα λέει η κυβέρνηση, τονίζοντας ότι αυτή η «αρμοδιότητα» της ΑΕΠΠ ελήφθη υπόψη, παράλληλα με «την ανάγκη απρόσκοπτης προόδου των διαδικασιών αυτών και τήρησης συγκεκριμένων προθεσμιών», που είναι γνωστό ότι επιβάλλονται (οι προθεσμίες) από την ΕΕ. Έτσι, σύμφωνα με την κυβέρνηση, «επελέγη η διατήρηση του σχήματος λειτουργίας της νέας ενιαίας αρχής, εντός του πλαισίου του ν. 4412/2016, που είναι πλέον το ενιαίο κύριο νομοθέτημα για τις δημόσιες συμβάσεις».

Το νέο σχήμα επιταχύνει όντως τις διαδικασίες μέσα στις ασφυκτικές προθεσμίες που θέτουν οι Βρυξέλλες για την ενεργοποίηση των προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τι γίνεται όμως με τη διαφάνεια, από τη στιγμή που οι δύο εμπλεκόμενες Ανεξάρτητες Αρχές γίνονται ουσιαστικά μία; Κατά την κυβέρνηση διασφαλίζεται από το νέο νομοσχέδιο «απόλυτη διαφάνεια και τήρηση των κανόνων του εθνικού και ενωσιακού δικαίου, κατά την απορρόφηση των σχετικών κονδυλίων».

Επειδή όμως μια αναφορά στην διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είναι απαραίτητη, η κυβερνητική εκπρόσωπος ανέφερε ότι «κατά την σύσταση της ΕΑΑΔΗΣΥ (2011), στόχος ήταν να δημιουργηθεί μία ενιαία ανεξάρτητη Αρχή για όλα τα θέματα δημοσίων συμβάσεων, στην οποία επρόκειτο να ανατεθεί και η εξέταση των προδικαστικών προσφυγών». Άρα, όπως υποστήριξε, επανερχόμαστε στο αρχικό σχήμα, από το οποίο «απέκλινε η προηγούμενη Κυβέρνηση δημιουργώντας μία δεύτερη Αρχή, την ΑΕΠΠ». Πάμε δηλαδή, όπως ξεκάθαρα είπε, στην «ενιαία αντιμετώπιση όλων των ζητημάτων σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις από μία ανεξάρτητη Αρχή».