Όταν η δημόσια διπλωματία ξεπέφτει σε πελατειακό αλισβερίσι…

Είχαν εδώ και χρόνια να πραγματοποιηθούν τοποθετήσεις και μεταθέσεις Ακολούθων Τύπου στις κατά τόπους ελληνικές πρεσβείες. Και τώρα που πραγματοποιήθηκαν, μου λένε ότι ο υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για τη Δημόσια Διπλωματία Κώστας Βλάσης, μαζί με τον γενικό γραμματέα του Γιάννη Χρυσουλάκη, προσπάθησαν να κρατήσουν κάποιες ισορροπίες και να τηρήσουν κάποιο ελάχιστο αξιοκρατίας. Ρωτούσαν για γλώσσες, ζητούσαν να μάθουν για πραγματικά προσόντα, αλλά εις μάτην.

Τη λίστα των μεταθέσεων την περιέλαβαν στο και πέντε “αυτοκράτορες” και “αυτοκράτειρες” και της άλλαξαν τα φώτα. Προφανώς εκεί στο υπουργείο Εξωτερικών έχουν συμφιλιωθεί με το έλλειμα δημόσιας διπλωματίας, ή διπλωματίας εν γένει, και δεν ενδιαφέρονται να σώσουν ούτε τα προσχήματα. Γιατί το πρόβλημα δεν είναι μόνο οι πολλές γκέλες της τελευταίας στιγμής.

Το πρόβλημα είναι ότι τοποθετούνται επικεφαλής σε μεγάλα Γραφεία Τύπου υπάλληλοι που δεν γνωρίζουν τη γλώσσα της χώρας διαπίστευσης. Για να μιλάμε συγκεκριμένα, στο Βερολίνο τοποθετήθηκε επικεφαλής που δεν γνωρίζει γερμανικά, στο Παρίσι τοποθετήθηκε επικεφαλής που δεν γνωρίζει γαλλικά, στη Γενεύη επικεφαλής που –από ό,τι μου λένε– δεν γνωρίζει ούτε γαλλικά, ούτε γερμανικά. Ξέχασα να ρωτήσω εάν ο επικεφαλής του Γραφείου στη Ρώμη μιλάει ή όχι ιταλικά.

Όπως βλέπετε, δεν αναφερόμαστε σε χώρες με γλώσσες περιορισμένης χρήσης. Δεν θα είχα απαίτηση να βρεθεί κατάλληλος υπάλληλος π.χ. για το Γραφείο Τύπου στη Λισαβόνα που να μιλάει πορτογαλικά, ή αντίστοιχα για το Γραφείο Τύπου στην Πράγα που να μιλάει τσέχικα. Μιλάμε, όμως, για μεγάλες χώρες, τις γλώσσες των οποίων ομιλούν υπάλληλοι της εν λόγω Υπηρεσίας, οι οποίοι δεν εστάλησαν, επειδή δεν έχουν “μπάρμπα” στο Μαξίμου. Περιττό να τονίσω ότι για έναν Ακόλουθο Τύπου η γνώση της τοπικής γλώσσας είναι κρίσιμο εργαλείο στην επαφή του με τα τοπικά Μέσα Ενημέρωσης και την τοπική κοινωνία.

Κι αν θέλετε αυτό είναι που πληγώνει ακόμα περισσότερο από μία λάθος τοποθέτηση. Οι αποφάσεις για τις μετακινήσεις στα Γραφεία Τύπου παραπέμπει στις χειρότερες πρακτικές των πελατειακών σχέσεων. Και μιλάμε για τοποθετήσεις στελεχών ενός κομβικού υπουργείου, που λόγω των ανοικτών εθνικών θεμάτων έχει ζωτική ανάγκη μία αποτελεσματική δημόσια διπλωματία, ειδικά στα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ.

Οι “συνήθεις ύποπτοι” που έχουν τα “κονέ” τους στα ψηλά της κυβέρνησης τοποθετήθηκαν εκεί που ήθελαν. Οι βιρτουόζοι στη διαρροή παραπολιτικών θριάμβευσαν, τα δε “προτεζέ χρυσοζεύγαρα” θα συνεχίζουν τον βίο ανέφελα. Επειδή μπορεί να απορείτε, δεν τηρήθηκαν ούτε τα προσχήματα. Η μάχη δόθηκε όχι για το ποιος είναι ο καταλληλότερος, αλλά για το ποιος από τους παράγοντες εξουσίας θα περάσει τον “δικό του”.

Η δημόσια διπλωματία, όπως και η διπλωματία, όμως δεν είναι προσωπική υπόθεση κανενός και ούτε ένας τρόπος για ρουσφέτια. Τόσα χρόνια στο πολιτικό και διπλωματικό κουρμπέτι δεν έχουν μάθει ότι οι τοίχοι δεν έχουν μόνο αυτιά, αλλά και μάτια; Μάλλον αισθάνονται ότι είναι ασφαλείς στο απυρόβλητο. Αυτά κάνουν αυτοί σήμερα, τα αντίστοιχα θα κάνουν οι άλλοι αύριο και πάλι από την αρχή. Βαθιά μέσα τους πιστεύουν ότι η Ελλάδα υπάρχει για να κάνουν τα δικά τους!