Και άλλοι “καμμένοι” από τις αποκαλύψεις των Pandora Papers

Άρχισαν τα όργανα! Άνοιξε το κουτί της Πανδώρας ή για την ακρίβεια διέρρευσαν τα αρχεία του Pandora Papers και ο σώζων εαυτόν σωθήτω… Ούτε ένα 24ωρο δεν πέρασε από τις αποκαλύψεις και ήδη εννιά χώρες ξεκινούν έρευνα: η Ινδία, το Πακιστάν, η Βραζιλία, η Σρι Λάνκα, η Αυστραλία, ο Παναμάς, η Τσεχία, το Μεξικό και η Ισπανία.

Άλλοι… σφυρίζουν αδιάφορα, ενώ κάποιοι, όπως ο Βλαντιμίρ Πούτιν, περνούν στην αντεπίθεση. Είναι και περιπτώσεις όπως αυτή του Μπόρις Τζόνσον. Θα έλεγε κανείς ότι μιας και το όνομά του δεν φιγουράρει στη λίστα, θα απολάμβανε την πτώση του προκατόχου του. Αντιθέτως, δέχεται τεράστιες πιέσεις, μετά την εμπλοκή του δικηγόρου Μοχάμεντ Αμέρσι στο νέο οικονομικό σκάνδαλο.

Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους χρηματοδότες του κόμματος των Συντηρητικών. Σύμφωνα με τη νέα εκτενή δημοσιογραφική έρευνα, το 2010 ο Αμέρσι εκπροσώπησε τη σουηδική εταιρεία τηλεπικοινωνιών ‘Telia’. Τότε, διαπραγματεύτηκε μια συναλλαγή ύψους 220 εκατομμυρίων δολαρίων προς μια σκιώδη offshore εταιρεία με έδρα το Γιβραλτάρ. Η εταιρεία αυτή ανήκε στην κόρη του προέδρου του Ουζμπεκιστάν Γκουλνάρα Καρίμοβα.

Μετά τις αποκαλύψεις, η βρετανική κοινή γνώμη, αλλά και κυβερνητικά στελέχη πιέζουν τον Βρετανό πρωθυπουργό να επιστρέψει τα χρήματα, που δόθηκαν στο κόμμα. Σαν να μην έφτανε αυτό μία ρωσικής καταγωγής, επίσης χρηματοδότις του βρετανικού κόμματος η Λούμποβ Τσέρνουκιν, η οποία μόνο το 2012 είχε δώσει στους Τόρις 2,1 εκατομμύρια λίρες βρίσκεται μπλεγμένη στα Pandora Papers. Η Αγγλία, όμως, δεν είναι η μόνη χώρα που βρίσκεται υπ’ατμόν. Όσο περνάνε οι ώρες, αποκαλύπτονται περισσότερα ονόματα, πολλά από τα οποία συνδέονται με διάφορους πολιτικούς και κόμματα ανά την υφήλιο.

Ρωσικό άρωμα στα Pandora Papers

Στη Ρωσία τα ονόματα που εμφανίζονται στη νέα έρευνα είναι εκατοντάδες. Επιχειρηματίες, ολιγάρχες, συνεργάτες του Πούτιν, φίλοι του, ο Κόνσταντιν Έρνστ που είχε αναλάβει την οικοδόμηση του προφίλ του και άλλοι. Παρόλα αυτά, το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ότι δεν αντιμετωπίζει με σοβαρότητα τη διεθνή δημοσιογραφική κοινοπραξία. Για την ακρίβεια, ανακοίνωσε ότι «η έρευνα δεν προσφέρει αποδεικτικά στοιχεία».

Πιθανότατα για τυπικούς λόγους, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος άφησε και ένα ενδεχόμενο να ανοίξει έρευνα, «μόνο αν αυτό κριθεί αναγκαίο». Προς το παρόν, οι αποκαλύψεις μπαίνουν κάτω από το χαλί, ειδικά από τη στιγμή που ακουμπάνε και τον ίδιο το Ρώσο πρόεδρο και τη μητέρα του παιδιού του, η οποία εν μία νυκτί βρέθηκε με ένα πανάκριβο διαμέρισμα στο Μονακό μέσω μίας υπεράκτιας εταιρείας. Ο λόγος για τη Σβετλάνα Κριβονόγκιχ.

Εντύπωση προκαλούν οι διάφοροι ρωσικής καταγωγής επιχειρηματίες που έχουν χρηματοδοτήσει κόμματα του εξωτερικού, μεταξύ αυτών ο ολιγάρχης Βίκτορ Φεντότοβ. Ο τελευταίος συνδέεται με πολλούς υπουργούς -πρώην και νυν- και κορυφαία πολιτικά στελέχη, καθιστώντας έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους πολιτικής αναταραχής στην πολιτική σκηνή του Ηνωμένου Βασιλείου.

Στην Ισπανία, οι Κάρλο Αντσελότι και Πεπ Γκουαρντιόλα βρίσκονται, σύμφωνα με αναφορές του εγχώριου τύπου στη λίστα των “Pandora Papers”. Ο πρώτος κατηγορείται ότι δεν κατέβαλε «περισσότερο από ένα εκατομμύριο ευρώ φόρους το 2014». Μεταξύ άλλων, στη λίστα βρίσκεται ο 50χρονος πρώην πρωταθλητής της Φόρμουλα Ένα Ζακ Βιλνέβ, ο 49χρονος τρεις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής του καλλιτεχνικού πατινάζ Ελβις Στόικο, ο 48χρονος πρώην αρχηγός της εθνικής ομάδας κρίκετ της Ινδίας Σατσίν Τεντουλκάρ, αλλά και η τραγουδίστρια και σύζυγος του Ζεράρ Πικέ Σακίρα, ενώ δεν λείπει και το χρυσό μοντέλο των 90ς Κλόντια Σίφερ.

Μία νέα αποκάλυψη είναι και η εμπλοκή του πρωθυπουργού του Λίβανου Νατζίπ Μικάτι. Το Ισραήλ επίσης πλήττεται, καθώς στη λίστα είναι και ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης της χώρας. Ακόμα 565 άτομα από τη χώρα εμπλέκονται, μεταξύ των οποίων επιχειρηματίες, σελέμπριτις και άλλοι. Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, η μεσοδυτική πολιτεία των ΗΠΑ Νότια Ντακότα αναδεικνύεται μέσω της έρευνας ως φορολογικός παράδεισος. Κατέχει δισεκατομμύρια δολάρια σε πλούτο (367 δις δολάρια), ορισμένα από τα οποία συνδέονται με άτομα και εταιρείες που κατηγορούνται για οικονομικά εγκλήματα ή σοβαρά αδικήματα.

“Πιάνουν” και την Ελλάδα;

Η Ελλάδα πάντως δεν αναμένεται να παραμείνει αμέτοχος παρατηρητής, καθώς φημολογείται ότι στη λίστα περιλαμβάνονται και Έλληνες. Η Κύπρος επίσης εμπλέκεται. Εκτός από το πρώην δικηγορικό γραφείο του Νίκου Αναστασιάδη, ο οποίος διέψευσε την εμπλοκή του, στην έρευνα αναφέρονται αρκετές κυπριακές υπεράκτιες εταιρείες που έχουν λειτουργήσει ως καταφύγιο σε ξένους ολιγάρχες.

Σύμφωνα με τα τωρινά δεδομένα δεν αφορά σε πολιτικά πρόσωπα. Αυτό τουλάχιστον υπονοεί το δημοσιογραφικού δικτύου ICIJ. Εκεί υπάρχει ένας χάρτης που κατανέμει με γεωγραφικά κριτήρια τις χώρες στις οποίες εμπλέκονται πολιτικά πρόσωπα. Τρία τέτοια είναι στη Γαλλία, πέντε στην Ισπανία και πάει λέγοντας. Στην Ελλάδα δεν καταγράφεται κανείς νύν ή πρώην πολιτικός. Ωστόσο, μεταξύ των 27.000 ιδιοκτητών offhsore εταιρειών που έχουν εντοπισθεί συμπεριλαμβάνονται και 283 Έλληνες. Είναι τέτοιος ο όγκος των δεδομένων, σχεδόν τρία terabyte και 12 εκατομμύρια αρχεία. Δεν είναι τυχαίο ότι για την έρευνα χρειάστηκαν δύο χρόνια, 600 δημοσιογράφοι και εκατοντάδες Μίντια από 117 χώρες.

Σε αντίθεση με τα paradise papers και τα panama papers, εδώ πρόκειται για στοιχεία που προέρχονται από 14 δικηγορικές και άλλες εταιρείες. Από εκεί προήλθαν τα στοιχεία, τα οποία ακόμα αποκωδικοποιούνται από τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και δια μέσου επιλεγμένων συνεργατών σε μεγάλα ΜΜΕ.

Αυτός είναι και ο λόγος που πολλά από τα ονόματα βγαίνουν στη δημοσιότητα σταδιακά, ενώ πολλά ενδέχεται να μην γίνουν γνωστά ακόμα και τις επόμενες ημέρες. Πρόκειται για μία δαιδαλώδη διαδρομή του μαύρου χρήματος, κάτι σαν οικονομικό λαβύρινθο. Αυτός είναι και ο αυτοσκοπός των offshore. Είναι τόσο μπερδεμένες, η μία κρύβεται πίσω από την άλλη σαν μπάμπουσκα, που δύσκολα εντοπίζει κανείς την αφετηρία ή για την ακρίβεια τα πρόσωπα που κρύβονται στην αφετηρία αυτή!