Το παράπονο του Πεσκόφ, η Ζαχάροβα και o Κοσανένκοφ

Τον έπνιξε το παράπονο τον Ντμίτρι Πεσκόφ, γιατί λέει στην Ουάσιγκτον «δεν καταλαβαίνουν τι γίνεται στο Κρεμλίνο, δεν καταλαβαίνουν τον πρόεδρο Πούτιν, δεν καταλαβαίνουν τον μηχανισμό λήψης αποφάσεων και δεν καταλαβαίνουν τον τρόπο που εργαζόμαστε». Βολικό για τον Πεσκόφ να οικτίρει την Ουάσινγκτον, τον Λευκό Οίκο, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο. Έξω από εκεί όλοι οι άλλοι, εξ αντιδιαστολής, θα καταλαβαίνουν.

Αμ δε! Ό,τι και αν λέει ο κατά τα λοιπά συγκρατημένος Πεσκόφ, ακόμα και τις αλήθειες που είναι γραμμένες στην πέτρα να επικαλεστεί, κανείς δεν πρόκειται να πειστεί ως προς την ειλικρίνεια του λόγου του. Δέκα μέρες πριν από την επίθεση της Ρωσίας εξανίστατο για τις καταγγελίες του Κιέβου και της Δύσης για την επαπειλούμενη ρωσική εισβολή και δήλωνε χωρίς συστολή ότι οι ρωσικές μονάδες που επί μήνες συγκεντρώνονταν στα σύνορα θα επέστρεφαν πίσω: «Οι στρατιωτικές μας δυνάμεις επιστρέφουν στις βάσεις τους μετά το πέρας των ασκήσεων. Το ίδιο συμβαίνει και αυτή τη φορά», υπογράμμιζε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου ως εάν να ολοκληρώνονταν η επιστροφή.

Η δε εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα την επομένη ζητούσε με χάρη: «Τα μέσα μαζικής παραπληροφόρησης των ΗΠΑ και της Βρετανίας: Bloomberg, The New York Times και The Sun, να δημοσιεύσουν το πρόγραμμα για τις επερχόμενες εισβολές για το τρέχον έτος. Θα ήθελα να προγραμματίσω τις διακοπές μου». Είχαν προηγηθεί οι δηλώσεις Μπάιντεν περί ρωσικής εισβολής στις 16 Φεβρουαρίου, που προκάλεσαν τον χονδροειδή σαρκασμό της εκπροσώπου, η οποία παρεμπιπτόντως θα μπορεί να κάνει πλέον διακοπές μόνον στην Ρωσία, άντε και στην Αττάλεια εφόσον η Τουρκία συνεχίσει τις προσφορές προς τη Μόσχα.

Έλλειμμα επικοινωνίας

Το πως λειτουργεί, λοιπόν, το Κρεμλίνο ή το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας, το καταλαβαίνουν όλοι όσοι έχουν μία στάλα ενσυναίσθησης. Όπως καταλαβαίνουν ότι ο κύκλος εξουσίας του Πούτιν είναι υπό πίεση κι αυτή η πίεση, όσο περνούν οι μέρες, ανεβαίνει και κάνει τους εκπροσώπους του πιο επιθετικούς. Μίντια δεν έχουν να αντιπαρατεθούν με κανέναν. Τα μέσα ενημέρωσης που ήταν επικριτικά προς την ρωσική ηγεσία, έκλεισαν δια νόμου ή ακόμα χειρότερα δια της πλαγίας. Μή εξαιρουμένης της εφημερίδας Novaya Gazeta του νομπελίστα Ντμίτρι Μουράτοφ.

Η κυβέρνηση Πούτιν δεν έχει επιβάλει συσκότιση μόνον στο εσωτερικό της Ρωσίας. Με ανάλογο τρόπο έχει συμπεριφερθεί και στα ξένα Μέσα, με εξαίρεση εκείνα των φιλικών χωρών, που μπορούν να μετρηθούν πλέον με τα δάκτυλα του ενός χεριού. Όλα σχεδόν τα ευρωπαϊκά δίκτυα θεωρούνται εχθρικά όργανα, από τη DW και το BBC μέχρι και τα μικρά ανεξάρτητα δίκτυα. Όσα πρακτορεία έμειναν στη Μόσχα, μεταδίδουν ειδήσεις, παραπέμποντας πάντα σε ένα ρωσικό πρακτορείο, ή άλλο ελεγχόμενο μέσο, ενώ οι συνεντεύξεις κυβερνητικών αξιωματούχων δίνονται απευθείας έξω και όχι σε ανταποκριτές.

Οι εκπρόσωποι του καθεστώτος είναι υπόλογοι για την καταστολή κάθε έκφρασης στο εσωτερικό και υπαίτιοι για την φοβερή δυσφήμιση της Ρωσίας στο εξωτερικό. Ο τελευταίος που μπορεί να διαμαρτύρεται για ρωσοφοβία είναι ο πρόεδρος Πούτιν. Ο ίδιος την προκάλεσε και συνεχίζει να την υποδαυλίζει. Το Κρεμλίνο κάνει σαν να μην ενδιαφέρεται για την εικόνα της Ρωσίας στο εξωτερικό. Αυτό όμως δεν ευσταθεί. Απλώς, χάνοντας τα διεθνή ερείσματα που είχε (όποια ερείσματα), δεν διαθέτει άλλη επιλογή από την περιχαράκωση.

Στενότητα ελιγμών

Ουσιαστικά ο μηχανισμός του Κρεμλίνου, για τον οποίο μιλάει ο Πεσκόφ, δείχνει σαν ένα αυτοαναφορικό σύστημα, που μπορεί πράγματι και να εκπλήσσεται με την διεθνή κατακραυγή, την ώρα που οι δημοσκοπήσεις στο εσωτερικό της χώρας φέρουν τον Πούτιν να έχει μεγαλύτερη δημοφιλία και από εκείνη του τσάρου Πέτρου του Μέγα. Όπως και αν έχει η κατάσταση στο εσωτερικό του Κρεμλίνου, η εικόνα που εκπέμπει προκαλεί προβληματισμό αλλά και εύλογη ανησυχία.

Δεν γίνεται οι άνθρωποι που διαχειρίζονται τον λόγο του μηχανισμού εξουσίας της Ρωσίας να είναι καθημερινά ψευδόμενοι κι αυτό να περνάει χωρίς να αφήσει αρνητικό αποτύπωμα ακόμη και στον απλό κόσμο. Ναι μεν στον πόλεμο το πρώτο θύμα είναι κατά κανόνα η αλήθεια, αλλά και ο τρόπος εκτέλεσης της αλήθειας έχει τη σημασία του. Εάν οι εκφραστές της Μόσχας έδειχναν στοιχειώδη σεβασμό προς το ακροατήριό τους, δεν θα σκότωναν την αλήθεια με τον τρόπο που το κάνουν καθημερινά στο γόνατο. Ενδεχομένως, θα μπορούσαν να σταθούν απέναντι στα επικοινωνιακά τέρατα των δυτικών μηχανισμών.

Όμως, όλοι τους, από τον Πεσκόφ και τη Ζαχάροβα μέχρι τον στρατηγό Ιγκόρ Κονασένκοφ, (που ενώ οι ρωσικές δυνάμεις εισέβαλαν από τρεις μεριές στην Ουκρανία, έλεγε ότι δεν χτυπούν πόλεις αλλά κυνηγούν ναζί…) εκφεύγουν των ορίων ολοένα και χειρότερα κι αυτό είναι ενδεικτικό του στόχου που υπηρετούν. Και η ένδειξη δεν είναι καθόλου μα καθόλου καλή για τα περαιτέρω.