Τί συμβαίνει στο Κόσοβο – Πυροσβεστική παρέμβαση από ΗΠΑ-ΕΕ (upd)

Αποκλιμακώνεται προσωρινά η ένταση ανάμεσα στο Κόσοβο και την Σερβία μετά την ανακοίνωση της κυβέρνησης στην Πρίστινα ότι αναστέλλει για έναν μήνα την εφαρμογή της απόφασης αντικατάστασης των σερβικών πινακίδων κυκλοφορίας. Η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου προχώρησε στην αναβολή έπειτα από παρέμβαση των ΗΠΑ και της ΕΕ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση η απόφαση για τις πινακίδες κυκλοφορίας δεν αποσύρεται, αλλά θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1η Σεπτεμβρίου, όχι από σήμερα 1η Αυγούστου όπως είχε αναγγελθεί.

Είχε προηγηθεί η έντονη αντίδραση των εκπροσώπων των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου αλλά και του προέδρου της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ο οποίος με δηλώσεις του προειδοποίησε ακόμη και με πόλεμο εάν οι Σέρβοι της περιοχής «γίνουν στόχος νέου πογκρόμ».

«Η ατμόσφαιρα έχει “θερμανθεί” και οι Σέρβοι δεν θα υποστούν άλλες φρικαλεότητες», δήλωσε ο Βούτσιτς στο Βελιγράδι την Κυριακή. «Η έκκλησή μου προς όλους είναι να προσπαθήσουν να διατηρήσουν την ειρήνη με σχεδόν οποιοδήποτε κόστος. Ζητώ από τους Αλβανούς να συνέλθουν, από τους Σέρβους να μην υποκύπτουν σε προκλήσεις, αλλά ζητώ επίσης από τους εκπροσώπους των ισχυρών και μεγάλων χωρών, που έχουν αναγνωρίσει τη λεγόμενη ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, να δώσουν λίγη προσοχή στο διεθνές δίκαιο και στην πραγματικότητα επί τόπου και να μην επιτρέψουν στους προστατευόμενούς τους να προκαλέσουν συγκρούσεις», σημείωσε ο Βούτσιτς.

Τα σχόλια του Βούτσιτς έγιναν καθώς το Κόσοβο ετοιμαζόταν να εφαρμόσει έναν αμφιλεγόμενο νόμο που απαιτεί από τους Σέρβους που ζουν στην περιοχή να αντικαταστήσουν τις σερβικές πινακίδες κυκλοφορίας των οχημάτων τους με πινακίδες του Κοσσυφοπεδίου, αρχής γενομένης από τη Δευτέρα. Εν τέλει το μέτρο πάγωσε μέχρι τον άλλο μήνα. Πως θα εξελιχθεί αυτή η αντιπαράθεση θα έχει συνέπειες και στο συνολικό θέμα που εκκρεμεί ως προς τις σχέσεις Βελιγραδίου-Πρίστινας.

Facts remain facts: 🇽🇰 agreed to a 🇺🇸 proposal. in line with the 🇪🇺. We agreed on a pause until Sep 1, 2022 – but only if blockades are being removed by Aug 1. Reciprocity will remain the reality. 🇽🇰 has not "postponed" anything, ID card regulation has been enacted by midnight. pic.twitter.com/hfVUZUFwfq

— Donika Gërvalla-Schwarz (@gervallaschwarz) July 31, 2022

Την κίνηση χαιρέτισε ο εκπρόσωπος Εξωτερικών της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ.

Welcome Kosovo decision to move measures to 1 September. Expect all roadblocks to be removed immediately.
Open issues should be addressed through EU-facilitated Dialogue&focus on comprehensive normalisation of relations btwn Kosovo&Serbia, essential for their EU integration paths

— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) July 31, 2022

Το Κόσοβο μπορεί επίσης να απαιτήσει την αντικατάσταση άλλων τύπων εγγράφων που έχουν εκδοθεί από τη Σερβία, όπως οι ταυτότητες, και θα κάνει μια νέα προσπάθεια να απαγορεύσει την είσοδο ή να εκδώσει προσωρινά έγγραφα σε ταξιδιώτες με έγγραφα ή πινακίδες κυκλοφορίας που έχουν εκδοθεί από τη Σερβία.

Συναγερμός στους Σέρβους

Οι καμπάνες των εκκλησιών σήμαναν συναγερμό στο βόρειο τμήμα της επαρχίας την Κυριακή, εν μέσω αναφορών ότι ένοπλοι Αλβανοί συγκεντρώνονταν για ένα ακόμη πογκρόμ κατά των εναπομεινάντων Σέρβων -όπως είχε συμβεί το 2004. Ο Σέρβος πρόεδρος ισχυρίστηκε τον περασμένο μήνα ότι η πολιτική εγγραφής ήταν μέρος μιας προσπάθειας να εκδιωχθούν οι εναπομείναντες Σέρβοι από το Κοσσυφοπέδιο. Αναφέρθηκε στην κίνηση αυτή ως «νέα καταιγίδα», αναφερόμενος στην κροατική στρατιωτική επιχείρηση του 1995 που ανάγκασε τους περισσότερους Σέρβους να εγκαταλείψουν την Κροατία, όπως μεταδίδει το Russia Today.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας, Νίκολα Σελάκοβιτς, δήλωσε στους δημοσιογράφους το Σάββατο ότι «η αλβανική πλευρά στο Κοσσυφοπέδιο και Μετόχι ετοιμάζεται κυριολεκτικά να κάνει φέρει κόλαση στους Σέρβους». Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Αλμπίν Κούρτι, αρνήθηκε ότι η μετάβαση σε μη σερβικά έγγραφα είναι κάτι περισσότερο από την εφαρμογή του «νόμου και της δικαιοσύνης» εξίσου σε όλους τους πολίτες.

Ο Βούτσιτς έχει υποστηρίξει ότι οι «προκλήσεις» κατά των Σέρβων που ζουν στο Κόσοβο έχουν αυξηθεί από τότε που ο Κούρτι, ένας εθνικιστής που υποστηρίζει την ιδέα της αλβανικής ενοποίησης, έγινε πρωθυπουργός. Ο αριθμός των περιστατικών, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων από Αλβανούς σε σερβικά νεκροταφεία και ορθόδοξες εκκλησίες, αυξήθηκε κατά 50%, δήλωσε στους δημοσιογράφους την Κυριακή.

«Δεν θέλουμε συγκρούσεις και δεν θέλουμε πόλεμο», είπε ο Βούτσιτς στην ομιλία του. «Θα προσευχηθούμε για την ειρήνη και θα επιδιώξουμε την ειρήνη, αλλά επιτρέψτε μου να σας πω αμέσως: Δεν θα υπάρξει καμία παράδοση και η Σερβία θα νικήσει. Αν τολμήσουν να αρχίσουν να διώκουν, να παρενοχλούν και να σκοτώνουν τους Σέρβους, η Σερβία θα νικήσει», επεσήμανε