Ο Τσαβούσογλου έβγαλε από την πρίζα τον Ακιντζί

Όταν, δια του βοηθού του σουλτάνου Ερντογάν, υποδεικνύεται ότι ο Μουσταφά Ακιντζί εκφράζει (στο Κυπριακό) «προσωπικές απόψεις», μπορεί ο καθένας να αντιληφθεί ποια διαπραγμάτευση θα διεξαχθεί και ποιες οι προοπτικές, όταν και όποτε αυτή αρχίσει. Πώς θα συζητά με τον πρόεδρο Αναστασιάδη ο Ακιντζί, όταν θα βρίσκεται εκεί υπό την «προσωπική του ιδιότητα»; Βεβαίως θα συζητά και θα εκφράζει την επίσημη τουρκική πολιτική, όπως και στο παρελθόν. Όμως, η τοποθέτηση αυτή του Μεβλούτ Τσαβούσογλου ήταν χαριστική βολή για τον Ακιντζί (συνέντευξη στον «Πολίτη», 25.11.2018).

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών επιβεβαίωσε μεν το προφανές, αλλά έχει σημασία και η χρονική συγκυρία κατά την οποία γίνεται η παραδοχή αυτή. Όταν, δηλαδή, καταβάλλονται προσπάθειες για επανάληψη των διαπραγματεύσεων. Ο Τσαβούσογλου είπε αυτό που ήταν γνωστό, αλλά στην ελληνοκυπριακή πλευρά κάποιοι αρνούνται να αποδεχθούν ότι ο Ακιντζί, οι εκάστοτε εγκάθετοι της Τουρκίας στα κατεχόμενα είναι μόνο εκφραστές της πολιτικής της Άγκυρας. Διαφορετικά, μπαίνουν στο περιθώριο. Δεν έχουν σημασία οι προθέσεις (στην προκειμένη περίπτωση του Ακιντζί), αλλά το γεγονός ότι δεν μπορεί να επηρεάσει, να εκφράσει και να υλοποιήσει πολιτικές χωρίς τη συγκατάθεση της Άγκυρας.

Υπενθυμίζεται ότι η πρώτη βολή από Ερντογάν προς τον κατοχικό ηγέτη ήταν μόλις ο τελευταίος ανέλαβε. «Τα αφτιά του ακούνε αυτά που λέγει», είπε ο Ερντογάν, σχολιάζοντας τη δήλωση Ακιντζί (27.4.2015), ότι το καθεστώς των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και “Τουρκική Δημοκρατία Βορείας Κύπρου” πρέπει να αλλάξει. Και έκτοτε –για να είμαστε ακριβείς– ήπιε το αμίλητο νερό. Τα όσα είπε ο Τσαβούσογλου σβήνουν και την τελευταία ψευδαίσθηση όσων επένδυαν και επενδύουν στον Ακιντζί. Το θέμα δεν είναι να ζει κανείς στις ψευδαισθήσεις του, ως κλασικός αιθεροβάμων, αλλά να μην μετατρέπονται σε επίσημη πολιτική.

Η Λευκωσία, ενίοτε, έπεφτε στις παγίδες της Άγκυρας, που πρόβαλλε ένα σκηνικό «του καλού, του κακού και του άσχημου». Από τον καιρό του Ραούφ Ντενκτάς, αυτό το παιχνίδι ήταν επαναλαμβανόμενο και πολλές φορές η ελληνοκυπριακή πλευρά παρασυρόταν από τα επικοινωνιακά τερτίπια της Τουρκίας και επένδυε στο ανύπαρκτο. Την ίδια ώρα που η κατοχή εδραιωνόταν και στις διαπραγματεύσεις προσφέρονταν μονομερώς δώρα προς την Άγκυρα.

Το πλαίσιο της Άγκυρας

Ο Τσαβούσογλου έθεσε το πλαίσιο μέσα στο οποίο θέλει η Άγκυρα να κινηθεί στο Κυπριακό. Ουσιαστικά, αυτό που επιδιώκεται από τουρκικής πλευράς είναι να υπάρξει συμφωνία για τη μορφή της λύσης, την οποία περιγράφει ως εξής: «Οι δύο πλευρές πρέπει να ζήσουν ειρηνικά η μια δίπλα στην άλλη. Και δεύτερον, αυτό να γίνει μέσα από μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και μέσω μιας διαρκούς και δίκαιης λύσης».

Είναι σαφές από τα όσα έχει αναφέρει για τα διάφορα εναλλακτικά σενάρια, για άλλες μορφές λύσεις. Συζητήθηκαν στο Κραν Μοντάνα, στη συνάντηση με τον Αναστασιάδη και τους εκπροσώπους των εγγυητριών δυνάμεων τον Σεπτέμβριο στην έδρα του ΟΗΕ. Δεν περίμενε κανείς να «κάψει» τους συνομιλητές του, αλλά είναι πρόδηλο ότι οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται πλέον σε συναντήσεις «εκτός κουτιού» και μακριά από μία βιώσιμη και λειτουργική συμφωνία.

Γιατί η διαβίωση «δίπλα-δίπλα» προβάλλει μια διευθέτηση διαχωριστική, σε μια λογική συνομοσπονδίας δυο κρατών, που εσχάτως συζητείται στις «εκτός κουτιού» συναντήσεις. Σενάριο με διαχωριστικά χαρακτηριστικά είναι και η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, αλλά φαίνεται πως τα όσα συζητά η Άγκυρα είναι κάτι διαφορετικό, αν και κοντινό. Τα περί εγγυήσεων και μόνιμης παρουσίας στρατευμάτων είναι γνωστά και δεν έχουν εκφραστεί και στο Κραν Μοντάνα, γι’ αυτό και κατέρρευσε και η Πενταμερής.