Ο Τσίπρας άνοιξε τα χαρτιά του, πιο καθαρό το πολιτικό τοπίο

Σε αχαρτογράφητα νερά εισέρχεται η πολιτική ζωή της χώρας, μετά την προαναγγελθείσα απομάκρυνση του Πάνου Καμμένου και την απόσυρση των βουλευτών του -όσων του μείνουν- από την κυβερνητική πλειοψηφία, αν και στη συνέντευξή του ο κ. Τσίπρας άνοιξε τα χαρτιά του όσον αφορά τις δικές του κινήσεις. Το ραντεβού Τσίπρα-Καμμένου που ήταν προγραμματισμένο για σήμερα, προκειμένου να ακολουθήσει η επίσημη ανακοίνωση του διαζυγίου και οι παράλληλες συνεντεύξεις το βράδυ, αναβλήθηκε μετά από τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ανδρών.

Παρομοίως, αναβλήθηκε και η συνέντευξη του Πάνου Καμμένου στο Star. Ενώ από την πλευρά του, το Μέγαρο Μαξίμου δεν ήθελε να επισκιαστεί η επίσκεψη Μέρκελ από την κυβερνητική κρίση, λέγεται ότι για τον Πάνο Καμμένο μέτρησε το ότι εκκρεμούσε στη Βουλή η συζήτηση για τα αντισταθμιστικά οφέλη της συμφωνίας του 2005 για τα F-16, συνολικού ύψους 230 εκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων περίπου 70 εκατομμύρια θα πάνε σε ιδιώτες.

Την Παρασκευή σε κοινή σύσκεψη της Επιτροπής Εξοπλισμών και Εξωτερικών και Άμυνας της Βουλής, θα κληθεί να δώσει απαντήσεις στις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης, ενώ τη Δευτέρα θα γίνει ονομαστική ψηφοφορία. Το να μείνει χωρίς τη στήριξη του εταίρου του ενώ βάλλεται από την αντιπολίτευση, δεν είναι η καλύτερη προοπτική.

Στριμωγμένος ο Πάνος Καμμένος

Η αναβολή, όμως, είτε για την Παρασκευή είτε για την επόμενη εβδομάδα, δεν αλλάζει ουσιαστικά τα πράγματα. Εν όψει της κύρωσης της Συμφωνίας των Πρεσπών από την ελληνική Βουλή, η αποχώρηση των ΑΝΕΛ (όχι όλων) από την κυβέρνηση είναι δεδομένη Μένει να αποδειχθεί εάν θα άρει και την εμπιστοσύνη προς την κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την πεποίθησή του (στη συνέντευξή του στο OPEN TV) ότι αυτό δεν θα συμβεί, δηλώνοντας ότι στην περίπτωση που οι ΑΝΕΛ την άρουν, θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης.

Ο κ. Καμμένος ζητά από τα στελέχη του κόμματός του, αν επιλέξουν να παραμείνουν στην κυβέρνηση, να παραδώσουν τις κοινοβουλευτικές τους έδρες. Αυτό αφορά την κ. Κουντουρά και τον κ. Κόκκαλη, αφού η κ. Κόλλια-Τσαρουχά έχει δηλώσει ότι θα αποχωρήσει από την κυβέρνηση και θα καταψηφίσει τη Συμφωνία των Πρεσπών. Ο κ. Κουίκ και η κ. Χρυσοβελώνη δεν είναι βουλευτές. Ο κ. Παπαχριστόπουλος έχει δηλώσει ότι θα ψηφίσει τη Συμφωνία των Πρεσπών και θα στηρίξει την κυβέρνηση σε κάθε περίπτωση.

Ο κ. Ζουράρις θα καταψηφίσει μεν τη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά δεν ρίχνει την κυβέρνηση. Εντέλει, ο κ. Καμμένος μένει με δύο βουλευτές, την κ. Τσαρουχά και τον κ. Κατσίκη, και χάνει και το δικαίωμα να ηγείται κοινοβουλευτικής ομάδας. Όσοι βουλευτές των ΑΝΕΛ παραμείνουν στην κυβέρνηση και ψηφίσουν τη Συμφωνία των Πρεσπών, πιθανότατα θα είναι υποψήφιοι με τον ΣΥΡΙΖΑ στις επικείμενες εκλογές ή ευρωεκλογές (η κ. Κουντουρά).

Επιπλέον, σύμφωνα με πληροφορίες ο κ. Τσίπρας δεν θα κάνει δεκτό το αίτημα του κ. Καμμένου να απομακρύνει τους υπουργούς των ΑΝΕΛ. Μικρός ή μεγαλύτερος ανασχηματισμός θα γίνει για να καλυφθεί η θέση του κ. Καμμένου στο υπουργείο Άμυνας και τα κενά από την μετακίνηση των κ.κ. Νοτοπούλου και Ηλιόπουλος για τις δημοτικές εκλογές και, όπως λέγεται, και στο υπουργείο Εξωτερικών.

Κυβέρνηση ανοχής;

Η αποχώρηση του κ. Καμμένου όμως από την κυβέρνηση δημιουργεί ασάφεια περί της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Ήδη, η αξιωματική αντιπολίτευση διατείνεται ότι η αποχώρηση αφήνει την κυβέρνηση χωρίς τη δεδηλωμένη εμπιστοσύνη της Βουλής που τυπικά απαιτεί 151 ψήφους. Φυσικά, η αντιπολίτευση υπερβάλλει, καθώς η κυβέρνηση δεν πέφτει σε καμία περίπτωση.

Το Σύνταγμα προβλέπει σαφώς ότι η κυβέρνηση πέφτει μόνο στην περίπτωση που η αντιπολίτευση, με πρόταση 50 βουλευτών, καταθέσει πρόταση δυσπιστίας και η πρόταση συγκεντρώσει 151 βουλευτές. Ή εάν ο πρωθυπουργός ζητήσει την εμπιστοσύνη της Βουλής, που απαιτεί την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων -κατ’ ελάχιστον 120- και δεν την πάρει. Όπως προαναφέραμε αυτό θα πράξει ο κ. Τσίπρας εάν οι ΑΝΕΛ άρουν την εμπιστοσύνη τους. Η κυβέρνηση, λοιπόν, εάν πάρει τη σχετική πλειοψηφία παραμένει έστω και σαν κυβέρνηση ανοχής. Τα νομοσχέδια μπορούν να περνούν με ad hoc πλειοψηφίες με πρώτη την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Η αντιπολίτευση υποστηρίζει ότι θα είναι η πρώτη φορά στη Μεταπολίτευση που θα υπάρχει κυβέρνηση ανοχής (στην περίπτωση που οι ΑΝΕΛ άρουν την εμπιστοσύνη τους κάτι που θα φανεί τις επόμενες ημέρες). Άρα, καίτοι δεν υπάρχει θέμα συνταγματικής νομιμότητας, εγείρεται εκ των πραγμάτων ζήτημα πολιτικής νομιμοποίησης της κυβέρνησης. Κι αυτό για το διάστημα που θα μεσολαβήσει μέχρι ο πρωθυπουργός να προκηρύξει εκλογές. Ο κ. Τσίπρας δεν το είπε, αλλά άφησε να εννοηθεί πως σε μία τέτοια περίπτωση θα στήσει εθνικές κάλπες τον Μάιο.

Η απόφαση αυτή συναρτάται και με τον χρόνο διεξαγωγής των εκλογών. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον αποχωρήσουν ο κ. Καμμένος με την κ. Τσαρουχά και τον κ. Κατσίκη, ο κ. Τσίπρας θα χρειάζεται τρεις βουλευτές. Στα βουλευτικά γραφεία λέγεται ότι υπάρχουν συνεννοήσεις με τους κ. Σαρίδη της Ένωσης Κεντρώων, τους κ. Λυκούδη και Δανέλλη από το Ποτάμι.

Προβληματισμός στη ΝΔ για πρόταση μομφής

Προβληματισμός, όμως, υπήρχε και στη ΝΔ. Εάν ήθελε να είναι συνεπής μέχρι τέλους στη σκληρή γραμμή της αποτροπής της “εθνικά επιζήμιας Συμφωνίας των Πρεσπών”, ήταν υποχρεωμένη να υποβάλλει πρόταση μομφής, αμέσως μετά την αποχώρηση των ΑΝΕΛ. “Η ΝΔ έχει όλα τα πολιτικά και θεσμικά όπλα στο τραπέζι, θα πράξει ό,τι πρέπει, όταν πρέπει” δήλωσε η Μαρία Σπυράκη στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, αφήνοντας ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα, ή όπως έλεγε συνεργάτης του προέδρου “βλέποντας και κάνοντας”.

Φυσικά, από τη στιγμή που το ΚΚΕ έχει δηλώσει ότι θα αποχωρήσει από τη σχετική ψηφοφορία, δεν τίθεται θέμα για την κυβέρνηση. Προς τι λοιπόν η πρόταση μομφής; Στελέχη, όπως η Ντόρα Μπακογιάννη, έλεγαν ότι δεν έχει νόημα. Η άλλη άποψη ενέτασσε τη μομφή στον πόλεμο φθοράς της κυβέρνησης. Οι εισηγητές της άποψης αυτής έλεγαν ότι εφόσον υποβληθεί πρόταση μομφής, θα συνέβαινε ένα εκ των δύο: ή φαινόταν ότι η κυβέρνηση πλέον είναι κυβέρνηση ανοχής και θα δεχόταν επικρίσεις ότι με μειωμένη νομιμοποίηση περνούσε τη μείζονος σημασίας Συμφωνία των Πρεσπών, με ευκαιριακή πλειοψηφία. Εναλλακτικά, θα αναγκαζόταν ο κ. Τσίπρας να εμφανίζει τους “πρόθυμους”, όπως ήδη τους αποκαλεί, βουλευτές της αντιπολίτευσης που θα μετακινηθούν στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Στη δεύτερη περίπτωση, τα φιλικά ΜΜΕ θα σήκωναν θόρυβο για αποστασία, ενώ ήδη η ΝΔ ρωτούσε τον πρωθυπουργό τι ανταλλάγματα έχουν πάρει οι πρόθυμοι να τον στηρίξουν βουλευτές της αντιπολίτευσης. Στην περίπτωση που υπέβαλε την πρόταση μομφής πριν έλθει στη Βουλή η Συμφωνία των Πρεσπών, θα έφερνε σε πολιτικά δύσκολη θέση και τον κ. Σταύρο Θεοδωράκη, ο οποίος θα έπρεπε, όπως έχει δηλώσει να καταψηφίσει την κυβέρνηση και σε μερικές ημέρες να υπερψηφίσει τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Παρά τα όσα διακηρύσσει, η ηγεσία του κόμματος θα νιώσει ανακουφισμένη, όταν ψηφιστεί η Συμφωνία των Πρεσπών. Το να πέσει η κυβέρνηση και να κληρονομήσει την εκκρεμότητα, με τις πιέσεις που συνεπάγεται από όλους τους συμμάχους, αποτελεί εφιάλτη για την Πειραιώς. Μέχρι τώρα, η ΝΔ θεωρεί ότι πετυχαίνει το μάξιμουμ των στόχων της: η Συμφωνία περνά χωρίς τη δική της ψήφο και εκείνη πιστώνεται το πολιτικό όφελος από τη φθορά του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ περιχαρακώνει τους ψηφοφόρους της έναντι των υπερδεξιών μνηστήρων στα σύνορά της. Το μέγεθος των πιέσεων θα το διαπιστώσει για μία ακόμη φορά ο κ. Μητσοτάκης στη συνάντηση που θα έχει την Παρασκευή με την κ. Μέρκελ που επιθυμεί να κλείσει απρόσκοπτα το θέμα των Σκοπίων.

Η δήλωση του πρωθυπουργού ότι εάν οι ΑΝΕΛ άρουν την εμπιστοσύνη του θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης βγάζει τη ΝΔ από το δίλημμα του εάν πρέπει ή όχι να καταθέσει πρόταση μομφής, αλλά ταυτόχρονα δείχνει και την αυτοπεποίθηση που επικρατεί στο Μέγαρο Μαξίμου όσον αφορά την τελική στάση του κ. Καμμένου, αλλά και την ύπαρξη κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.