Νέα χρονιά με πόλεμο, πανδημία, πληθωρισμό και ελλείψεις…

Μπαίνουμε στο 2023. Τίποτα δεν είναι βέβαιο και κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι οι κυβερνήσεις, ειδικά της Ευρώπης, έχουν μέσα, ικανότητα και διάθεση να αντιμετωπίσουν νέες πρωτόγνωρες δυσκολίες, ως συνδυασμό του πολέμου, της ύφεσης και της απειλητικής ακόμα πανδημίας. Ο κόσμος κινείται προς υπερπληθωρισμό τη νέα χρονιά και θα μπορούσε να οδεύει προς τη χειρότερη χρηματοπιστωτική του κρίση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά την Elliott Management, ένα από τα μεγαλύτερα και με την ισχυρότερη επιρροή hedge funds στον κόσμο.

Η εταιρεία έχει προειδοποιήσει τους πελάτες της για μια «εξαιρετικά προκλητική κατάσταση» για την παγκόσμια οικονομία και τις χρηματοπιστωτικές αγορές, όπου οι επενδυτές θα δυσκολεύονται να βγάλουν χρήματα. Ένα σπάνιο σύνολο οικονομικών ακροτήτων που έρχεται, καθώς η εποχή του φθηνού χρήματος πλησιάζει στο τέλος της «έχει κάνει δυνατή μια σειρά αποτελεσμάτων που μπορεί να είναι εντός ή πέρα από τα όρια ολόκληρης της μεταπολεμικής περιόδου».

Η προειδοποίηση έρχεται κατά τη διάρκεια μιας θλιβερής χρονιάς για τις αγορές, κατά την διάρκεια της οποίας οι παγκόσμιες μετοχές έχουν χάσει αξία 28 τρισ. δολαρίων, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg. Αλλά και τα ομόλογα έχουν επίσης υποχωρήσει, αφήνοντας τους επενδυτές με λίγα μέρη για να αναζητήσουν καταφύγιο. Ειδικά για την Ευρώπη και περισσότερο, για τις υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ελλάδα, η κατάσταση είναι επικίνδυνη.

Η ελληνική οικονομία είναι παραγωγικά ρηχή, εξαρτημένη υπέρμετρα από τις εισαγωγές, άναρχη, χωρίς κανόνες και ρυθμιστικές αρχές, Επίσης, στηρίζεται σε υπερβολικό βαθμό στον τουρισμό, εξελίσσεται σε μεγάλο πλυντήριο “μαύρου χρήματος” με μια κυβέρνηση, που σα να μην συμβαίνει τίποτα, προστατεύει την κερδοσκοπία των καρτέλ, ειδικά αυτών στην ενέργεια. Πώς μπορεί κανείς να αγνοήσει τους κινδύνους για τα δάνεια νοικοκυριών και επιχειρήσεων, με ασήκωτα πλέον τα βάρη των επιτοκίων, σε συνθήκες δραματικής μείωσης της ζήτησης;

Η ευρωπαϊκή Βαβέλ

Όπως σημείωσε σε άρθρο του ο πρώην υπουργός Ανάπτυξης Γιώργος Σταθάκης «Το ενεργειακό ζήτημα κατέδειξε τρία κρίσιμα θέματα: Πρώτον ο ενεργειακός σχεδιασμός της Ευρώπης και πρωτίστως της Γερμανίας κατέρρευσε. Η ιδέα δηλαδή ότι η πράσινη μετάβαση θα γινόταν με το φυσικό αέριο και μάλιστα το ρωσικό φυσικό αέριο, να αποτελεί το καύσιμο γέφυρα. Δεύτερον ακυρώθηκε η ιδέα ότι οι αγορές ενέργειας από κοινού (τα χρηματιστήρια ενέργειας, η αγορά ρύπων και το τάργκετ μόντελ) θα διασφάλιζαν τη ροή των ιδιωτικών επενδύσεων, την επάρκεια και την προσφορά ενέργειας σε λογικές τιμές. Τρίτον, απομακρύνθηκε η ιδέα ότι η ενεργειακή πολιτική αποτελεί ευρωπαϊκή πολιτική που μπορεί να συντονίσει και να καθοδηγεί την ενεργειακή μετάβαση. Η κρίση ανέδειξε τις υπολανθάνουσες εθνικές επιλογές, τη σύγκρουση συμφερόντων και την αδυναμία λήψης αποφάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Με βάση τον ευρωπαϊκό χάρτη τιμών για το ηλεκτρικό ρεύμα στις ευρωπαϊκές Αγορές Επόμενης Ημέρας που παρουσίασε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) στις 29 Δεκεμβρίου 2022, η Ελλάδα είχε το πιο ακριβό ρεύμα στην Ευρώπη(!)  με 248,24 ευρώ ανά MWh (μεγαβατώρα). Ακολουθούσαν η Ιταλία και η Μάλτα με 205,41 ευρώ. Το φτηνότερο ρεύμα στην ΕΕ το έχει η Γερμανία και το Λουξεμβούργο (13,58 ευρώ ανά MWh) με επόμενους τη Δανία (15,14 ευρώ ανά MWh), η Ισπανία και η Πορτογαλία (16,19 ευρώ ανά MWh). Οι χαμηλές τιμές έγιναν δυνατές, λόγω των μηχανισμών μείωσης τους κόστους που έχουν εφαρμόσει μετά από αίτημα προς την Κομισιόν. Τι είδους οικονομικός ανταγωνισμός μπορεί να προκύψει με τέτοιες διαφορές στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος;

Και όλα αυτά χωρίς κανείς να μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια τις εξελίξεις στα μέτωπα του πολέμου, της πανδημίας, ειδικά με το νέο κύμα μολύνσεων στην Κίνα, της επάρκειας πρώτων υλών, της μεταφορά παραγωγικών εργασιών σε χώρες με ασφαλέστερο ενεργειακό περιβάλλον και φθηνότερο κόστος εργασίας. Και οι λύσεις ανάγκης στις οποίες σύρθηκε η Ευρώπη, είναι φανερό πως δεν οδηγούν σε ομαλοποίηση και οικονομική σταθερότητα.

Διαβάζουμε καθημερινά τις ανακοινώσεις των χωρών της Δύσης για αποστολές οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία και θεωρούμε ότι αυτές είναι δωρεάν. Σχεδόν κανείς δεν συνοδεύει τις συγκεκριμένες ειδήσεις με την αναφορά του κόστους που καταβάλουν οι φορολογούμενοι των δυτικών χωρών στις πολεμικές βιομηχανίες, οι οποίες στην αναμπουμπούλα θησαυρίζουν και φυσικά έχουν κάθε λόγο να “εύχονται” τη συνέχεια του πολέμου και των επί γης συγκρούσεων. Σε μια τόσο ρευστή κατάσταση, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί για ψηφοθηρικούς λόγους, σηκώνουν τα λάβαρα των εξοπλισμών δια της ρωσοφοβίας που πήρε τη θέση του αντικομμουνισμού και του εθνικισμού.

Απειλητική η κρίση στην Υγεία

Ελάχιστα Μίντια ασχολούνται με τη νέα κατάσταση στον κρίσιμο τομέα της υγείας στην Ελλάδα. Μάθαμε όμως, ότι ο υπουργός Υγείας ζήτησε να επιβληθεί πρόστιμο στον ηθοποιό Βασίλη Μπισμπίκη, διότι σε μια φωτογραφία κρατούσε τσιγάρο στο κέντρο που τραγουδούσε η φίλη του Δέσποινα Βανδή. Δεν μάθαμε και δεν είδαμε ότι τα ελληνικά νοσοκομεία είναι πάλι γεμάτα με ράντζα στους διαδρόμους και πολύωρες αναμονές στα Επείγοντα. “Ασφυξία” επικρατεί στις εφημερίες των παιδιατρικών μονάδων και οι αναμονές στα χειρουργεία θα οδηγήσουν χιλιάδες ανθρώπους σε αναπηρία έως και σε θάνατο.

Παρά την έγκαιρη προειδοποίηση των ειδικών για επέλαση ιώσεων και για την επικίνδυνη κατάσταση που δημιουργεί το μίγμα ιώσεων, γρίπης και κορονοϊού, η οποία ξεκίνησε το Νοέμβριο και θα κορυφωθεί τους επόμενους μήνες, ο αυστηρός με το κάπνισμα υπουργός δεν έχει κάνει τίποτα για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Κι αυτά στην Ελλάδα με την μεγαλύτερη υπερβάλλουσα θνητότητα στην Ευρώπη.

Την ώρα που όλα τα κράτη προετοιμάζουν τις αγορές φαρμάκων και την εφοδιαστική αλυσίδα για λαίλαπα ελλείψεων που προκάλεσε η πανδημία και η μείωση της παραγωγής σε χώρες, όπως η Ινδία και η Κίνα, στην Ελλάδα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, δεν δίνει τη δέουσα σημασία στις επαναλαμβανόμενες προειδοποιήσεις του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου. Πως λοιπόν να ευχηθείς χρόνια πολλά, καλή χρονιά με υγεία και ειρήνη;