Στα ύψη το θερμόμετρο για την Ουκρανία – Το Έγγραφο της Βιέννης

Σε ρεπορτάζ της, η ρωσική κρατική τηλεόραση υποστήριξε ότι εθνικιστές του Κιέβου σχεδιάζουν να σφαγιάσουν Ρώσους στα ανατολικά της χώρας. Ο στενός συνεργάτης του Ρώσου προέδρου, υπεύθυνος για την επικοινωνία και γνωστός στενός και πιστός συνεργάτης του, Ντμίτρι Κισέλιοφ, δήλωσε σε τηλεοπτική εκπομπή ότι ο ουκρανικός στρατός «βασάνισε και σκότωσε άγρια» χιλιάδες αμάχους στην περιοχή του Ντονμπάς.  Από την πλευρά του, το Κίεβο επιστρατεύει ως διπλωματικό όπλο το Έγγραφο της Βιέννης του ΟΑΣΕ.

Προ λίγου, σε έκτακτο τηλεοπτικό του διάγγελμα, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μίλησε για επικείμενη ρωσική εισβολή την Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου, την οποία ανακήρυξε ως “Ημέρα Ενότητας” στην Ουκρανία. Προηγουμένως ο Ζελένσκι μέμφονταν τους Αμερικανούς για τις δηλώσεις τους περί ρωσικής εισβολής, κατηγορώντας τους πως προκαλούν “πανικό” στην ουκρανική οικονομία. Η Μόσχα συνεχίζει να αρνείται πως προγραμματίζει επίθεση.

Προηγουμένως, σε έναν διάλογο ενώπιoν κάμερας, ο Σεργκέι Λαβρόφ και ο Βλαντίμιρ Πούτιν φάνηκε να διαμηνύουν προς τη Δύση ότι προτίθενται να δώσουν λίγο ακόμα χρόνο. Ο Ρώσος πρόεδρος ρώτησε τον υπουργό του εάν «υπάρχει πιθανότητα να επιτευχθεί συμφωνία για την αντιμετώπιση των ανησυχιών της Ρωσίας για την ασφάλεια, ή αν απλώς παρασύρεται σε βασανιστικές διαπραγματεύσεις». O Ρώσος υπουργός Εξωτερικών απάντησε: «Έχουμε προειδοποιήσει επανειλημμένα ότι δεν θα επιτρέψουμε επ’ αόριστον διαπραγματεύσεις για ζητήματα που απαιτούν λύση σήμερα. Αλλά ως υπουργός Εξωτερικών πρέπει να πω ότι πάντα υπάρχουν πιθανότητες να επιλυθούν τα προβλήματα».

Η ουκρανική κρίση έχει και μία μικρή ελληνική διάσταση μετά την αναίτια δολοφονία των δύο ομογενών από Ουκρανούς στρατιώτες. Σύμφωνα με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, το περιστατικό έγινε «για ασήμαντη αφορμή», ενώ ο Νίκος Δένδιας θα επικοινωνήσει με τον Oυκρανό ομόλογό του, προκειμένου να τονιστεί, εκ νέου, «η ανάγκη προστασίας της Ελληνικής Κοινότητας στην Ουκρανία».

Η Βρετανία, συνεχίζοντας την παράδοση της απόλυτης ευθυγράμμισης με τις ΗΠΑ, λόγω της παραδοσιακής ειδικής σχέσης, δήλωσε ότι λαμβάνει «πολύ σοβαρά υπόψη» τις εκτιμήσεις των Αμερικανών περί πιθανής εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, ακόμα και την Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου. Ο υφυπουργός Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου Τζέιμς Χίπι σχολίασε: «φοβάμαι πως είμαστε πιο κοντά σε έναν πόλεμο, από όσο ήμασταν σε αυτή την ήπειρο εδώ και 70 χρόνια». Επανέλαβε δε την έκκληση της κυβέρνησης να «αποχωρήσουν άμεσα όλοι οι Βρετανοί πολίτες από την Ουκρανία».

Ο Βρετανός πρωθυπουργός κάλεσε τον Βλαντίμιρ Πούτιν να κάνει ένα βήμα πίσω από τον “γκρεμό” στην Ουκρανία, εκτιμώντας πως η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή. Πρόσθεσε κι αυτός ότι μια ρωσική εισβολή είναι πιθανή «τις επόμενες 48 ώρες». Ο Μπόρις Τζόνσον αναμένεται να επισκεφτεί εντός της εβδομάδας χώρες της ΕΕ, για συνομιλίες σχετικά με την ουκρανική κρίση.

Το Έγγραφο της Βιέννης

Σε έκτακτη τηλεδιάσκεψη οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν υπό τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί. Συμφώνησαν στην ανάγκη μεγαλύτερου συντονισμού των κρατών-μελών, αλλά και στην προετοιμασία σε περίπτωση κλιμάκωσης της κρίσης. Πάντως ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος –μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας– αποκάλυψε ότι η ΕΕ ετοιμάζει διάφορες απαντήσεις για ενδεχόμενες περαιτέρω ρωσικές κινήσεις εναντίον της Ουκρανίας. Κατέληξε, επισημαίνοντας πως η ΕΕ δεν γνωρίζει ακριβώς τί σχεδιάζει να κάνει η Μόσχα.

Από την πλευρά του, ο καγκελάριος της Γερμανίας ζήτησε από τη Μόσχα «άμεσες κινήσεις αποκλιμάκωσης». Η παρέμβασή του αυτή προηγήθηκε της επίσκεψής του στο Κίεβο. Στο δε επίμαχο ζήτημα της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ο Όλαφ Σολτς σημείωσε πως «δεν είναι θέμα που βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη», αν και σημείωσε πως η ελευθερία επιλογής συμμαχιών, «οι θεμελιώδεις αρχές του Ελσίνκι» δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης.

Από την πλευρά της η ουκρανική κυβέρνηση θεωρητικά συνεχίζει να επιδιώκει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ. Οι πολιτικές αυτές στοχεύσεις «περιλαμβάνονται στο Σύνταγμα της χώρας και παραμένουν απόλυτη προτεραιότητα για το Κίεβο», τόνισε ο εκπρόσωπος του Ουκρανού προέδρου. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μάλιστα, υποχρέωσε τον Ουκρανό πρεσβευτή στη Βρετανία να ανακαλέσει την δήλωσή του στο BBC. Ο πρεσβευτής Βαντίμ Πριστάικο είχε δηλώσει ότι η Ουκρανία θέλει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, αλλά οι συνθήκες δεν το επιτρέπουν. Στη συνέχεια, διευκρίνισε ότι είναι διατεθειμένη να είναι «ευέλικτη» σε ό,τι αφορά τον στόχο της.

Επιπλέον, o Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα ζήτησε συνάντηση των μελών που έχουν υπογράψει το Έγγραφο της Βιέννης του 2011. Το Έγγραφο της Βιέννης του ΟΑΣΕ (Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη) στοχεύει στην οικοδόμηση ασφάλειας και εμπιστοσύνης μεταξύ των χωρών. Με βάση την εν λόγω συμφωνία, τα κράτη ανταλλάσσουν ετησίως πληροφορίες για στρατιωτικές δυνάμεις και μεγάλα οπλικά συστήματα, για αμυντικό σχεδιασμό και στρατιωτικούς προϋπολογισμούς. Το συγκεκριμένο έγγραφο προβλέπει, επίσης, διαβουλεύσεις σε σχέση με «ασυνήθιστες στρατιωτικές δραστηριότητες» και επικίνδυνα περιστατικά.