Στον αέρα νομικά οι βρετανικές βάσεις στην Κύπρο

Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για το Μαυρίκιο δεν αποτελεί ένα απλό όπλο για την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά ολόκληρο οπλοστάσιο. Συνεπώς, η επιλογή είναι ή η αξιοποίηση της γνωμοδότησης ή το θάψιμό της και η διαιώνιση της μεταποικιακής περιόδου στη χώρα μας. Αυτό μπορεί να φαντάζει άσπρο-μαύρο αλλά είναι η πραγματικότητα.

Άλλωστε, γιατί η Κυπριακή Δημοκρατία παρουσιάσθηκε ως ενδιαφερόμενο μέρος στο Δικαστήριο, κάνοντας και σημαντική, καθοριστικού χαρακτήρα για την έκβαση της δίκης, παρέμβαση; Για τουρισμό δεν πήγανε σίγουρα οι εκπρόσωποι της χώρας. Συνεπώς, η εκεί παρουσία και εμπλοκή δεν αφήνει άλλα περιθώρια πέραν της αξιοποίησης της γνωμοδότησης.

Πολλοί, μεταξύ των οποίων και το Λονδίνο, αναφέρουν πως η γνωμοδότηση δεν είναι δεσμευτική. Θεωρούν, ως εκ τούτου, ότι θα μπει στο ράφι, σε κάποιο συρτάρι, θα συνιστά εργαλείο για μελετητές. Δεν είναι, όμως, έτσι. Η απόφαση καταγράφει και αναπτύσσει το διεθνές δίκαιο. Εάν μια χώρα, ένας Οργανισμός, ακολουθεί και εφαρμόζει το Διεθνές Δίκαιο, τότε μια είναι η επιλογή σε σχέση με τη σχετική απόφαση: Να την εφαρμόσει. Η επίκληση που γίνεται πως η γνωμοδότηση δεν είναι δεσμευτική και ότι δεν θα την ακολουθήσουν (οι Βρετανοί), συνιστά το άλλοθι για καταπατητές των διεθνών κανόνων.

Η γνωμοδότηση μας αφορά. Έχουμε με τον Μαυρίκιο πολλές ομοιότητες και εκτιμάται από τους ειδικούς πως έχουμε πιο ισχυρή υπόθεση ως Κυπριακή Δημοκρατία. Οι θεωρίες που αναπτύσσονται από όσους δεν θέλουν να γίνει οποιαδήποτε αξιοποίηση των νέων δεδομένων, είναι πως θα ήταν λάθος να ανοίξουμε θέμα Συνθηκών. Ξεχνούν, βέβαια, πως η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος-μέλος του ΟΗΕ και της ΕΕ και δεν εξαρτάται από καμία Συνθήκη.

Όταν ήταν αποικία

Υπενθυμίζεται συναφώς ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν ήταν παρούσα στη Ζυρίχη και στο Λονδίνο πήγαν εκπρόσωποι του λαού για να υπογράψουν. Ο Μακάριος δεν εκπροσωπούσε την Κυπριακή Δημοκρατία, όταν είχε μεταβεί για τις υπογραφές στη βρετανική πρωτεύουσα. Η Κύπρος ήταν ακόμη αποικία και δεν υπήρχε ως εκ τούτου, ελεύθερη βούληση. Η αποικιοκρατική δύναμη πρόσφερε μιας μορφής ανεξαρτησία διασφαλίζοντας την παρουσία της και μάλιστα με λεγόμενες κυρίαρχες περιοχές.

Αυτό, όμως, με βάση και τη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και η μπάλα αρχικά βρίσκεται στη μεριά των Εγγλέζων, που θα αποφασίσουν κατά πόσο θα εξακολουθούν να είναι καταπατητές. Στη συνέχεια, όμως, η μπάλα θα έλθει και στο γήπεδό μας και θα πρέπει να αποφασίσουμε το τι δέον γενέσθαι.

Πολλοί είναι εκείνοι που διαχρονικά υποστηρίζουν πως ενόσω το Κυπριακό παραμένει άλυτο, δεν είναι προς το συμφέρον μας να ανοίξουμε δεύτερο μέτωπο με τη Βρετανία. Τούτο αποτελεί πολιτική ανορθογραφία γιατί προσφέρει κίνητρα στη Βρετανία να εργάζεται εναντίον της λύσης του Κυπριακού. Τους λένε πως δεν θα ανοίξει θέμα βάσεων εάν δεν λυθεί το Κυπριακό. Γιατί, συνεπώς, να έχουν λόγους να υποστηρίξουν μια συμφωνία διακινδυνεύοντας την παρουσία τους;

Η διαχείριση του θέματος αυτού πρέπει να γίνει με μόνο στόχο να τερματιστούν αποικιοκρατικά κατάλοιπα. Το ζήτημα έχει πολιτική και νομική διάσταση και αφορά στην εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου. Οι βάσεις δεν είναι κυρίαρχες (επιβεβαιώνεται τούτο και από τη γνωμοδότηση) και η παρουσία τους ξεπερασμένη.

Θέλουν οι Βρετανοί να συνεχίσουν την παρουσία τους με άλλα δεδομένα; Θα πρέπει να το κουβεντιάσουν με την Κυπριακή Δημοκρατία μέσα σε μια λογική να κερδίσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι. Εάν και εφόσον το κράτος, στην προκειμένη περίπτωση η Κυπριακή Δημοκρατία, το θέλει. Πρέπει, πάντως, να μην τινάξουμε από μόνοι μας το οπλοστάσιο που έχουμε αποκτήσει αίφνης, με αφορμή τη γνωμοδότηση για τον Μαυρίκιο. Γιατί είμαστε ικανοί να το κάνουμε!