Τι επιδιώκει ο Πασινιάν με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών

Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν μετά από έντονες πιέσεις της αντιπολίτευσης και μαζικές διαδηλώσεις εναντίον του, αποφάσισε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές στις 20 Ιουνίου σε μια προσπάθεια να αποκλιμακώσει την ένταση και να κερδίσει χρόνο για να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις του. Η αντιπολίτευση, οι ένοπλες δυνάμεις, η Εκκλησία και πολλοί πολίτες βλέπουν να υλοποιείται το εδώ και μήνες αίτημά τους για εκλογές, άλλα όχι αυτό παραίτησης του Πασινιάν, που απαιτούν από το Νοέμβριο 2020, τότε που η Αρμενία συνθηκολόγησε με το Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Η ανακοίνωση των πρόωρων εκλογών έγινε μετά τη συνάντηση μεταξύ του πρωθυπουργού και του Γκαγκίκ Τσαρουκιάν, ηγέτη του αντιπολιτευτικού κόμματος “Ευημερούσα Αρμενία”. Επίσης, στις εκλογές συμφώνησε και το τρίτο μεγαλύτερο αντιπολιτευτικό κόμμα στο Κοινοβούλιο, η “Λαμπερή Αρμενία”. Ο πρωθυπουργός έγραψε στο Facebook ότι «κατά τη διάρκεια της συνάντησης συμφωνήσαμε ότι η καλύτερη διέξοδος από την τρέχουσα εσωτερική πολιτική κατάσταση είναι οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές».

Η στρατηγική του Πασινιάν επικεντρώνεται στο να δημιουργήσει την εντύπωση ότι κάνει αυτός το πρώτο βήμα για τερματιστεί η πολιτική κρίση. Αυτός και οι σύμμαχοί τους έχουν υποστηρίξει ότι «δεν υπάρχει δημόσιο αίτημα για εκλογές». Ωστόσο, μια πρόσφατη δημοσκόπηση από έναν αμερικανικό ΜΚΟ, το International Republican Institute έδειξε ότι το 55% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι ήταν υπέρ των πρόωρων εκλογών. Ποσοστό 57% ανέφερε ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν την άνοιξη, ενώ το 13% είπε ότι θα πρέπει να γίνουν έως το καλοκαίρι

Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει στην προεκλογική της εκστρατεία να συνδέσει τις μαζικές διαμαρτυρίες με το παλαιό καθεστώς, όπως και επικαλείται. Έχει ήδη κάνει ένα βίντεο με τους πολίτες που εισέβαλαν στο Κοινοβούλιο, αμέσως μετά τη συνθηκολόγηση της Αρμενίας με το Αζερμπαϊτζάν. Στο βίντεο που έχει δημοσιοποιήσει, αναγνωρίζει πολλούς από αυτούς, ως υποστηρικτές της πρώην κυβέρνησης του Σερζ Σαρκιζιάν. Ο Πασινιάν ηγήθηκε της “βελούδινης” επανάστασης του 2018, που ανέτρεψε την κυβέρνηση Σαρκιζιάν, με κατηγορίες για διαφθορά.

Ωστόσο, υπάρχουν διαφοροποιήσεις μεταξύ της ενωμένης αντιπολίτευσης, για το γεγονός ότι οι εκλογές θα διενεργηθούν από την κυβέρνηση Πασινιάν, του οποίου ο συνασπισμός “Το Βήμα μου”  έχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Ένας συνασπισμός κομμάτων της αντιπολίτευσης, που ονομάζεται “Κίνημα Σωτηρίας της Πατρίδας”  και ο οποίος περιλαμβάνει το πρώην κυβερνών “Ρεπουμπλικανικό Κόμμα” μαζί με την “Ευημερούσα Αρμενία” διοργανώνει συνέχεια διαδηλώσεις απαιτώντας την παραίτηση του Πασινιάν και τη διεξαγωγή εκλογών από μια μεταβατική κυβέρνηση.

Με Πασινιάν ή χωρίς

Η διενέργεια των πρόωρων εκλογών από την κυβέρνηση Πασινιάν, εγκυμονεί το κίνδυνο να μην αναγνωριστεί το αποτέλεσμά τους αν νικητής είναι ο πρωθυπουργός, καθώς ήδη τον κατηγορούν ότι μπορεί να το επηρεάσει. Ο Βάζγκεν Μανουκιάν ο υποψήφιος για πρωθυπουργός του “Κινήματος Σωτηρίας Πατρίδας” , δήλωσε ότι «η διεξαγωγή εκλογών από τον Πασινιάν ή από proxy διάδοχό του, θα έχει τρομερές συνέπειες. Η ίδια κυβέρνηση θα αναπαραχθεί και η Αρμενία θα συνεχίσει να βρίσκεται υπό εξωτερικές επιρροές και όλες οι απώλειες από τον πόλεμο θα νομιμοποιηθούν».

Επίσης, τόνισε ότι κανένα κόμμα της αντιπολίτευσης δεν έχει αποκτήσει ποτέ δύναμη στην Αρμενία μέσω της κάλπης. Επικριτικός, ήταν και Έντουαρντ Σαρμαζάνοφ εκπρόσωπος του “Ρεπουμπλικανικού Κόμματος”, ο οποίος επανέλαβε την αντίθεσή του σε πρόωρες εκλογές από τον Πασινιάν και εκτίμησε ότι «νομίζω ότι μπλοφάρει…Όταν παραιτηθεί τότε το “Ρεπουμπλικανικό Κόμμα” θα συζητήσει τη δυνατότητα συμμετοχής του».

Ωστόσο, άλλοι ηγέτες της αντιπολίτευσης δήλωσαν ότι θα συμμετάσχουν στην εκλογική διαδικασία. Ο Αρτούρ Βανετσγιάν πρώην ανώτατος αξιωματούχος ασφαλείας του Πασινιάν, ο οποίος παραιτήθηκε και άρχισε δημόσια να τον επικρίνει, δήλωσε ότι θα συμμετάσχει με το νέο κόμμα του το “Κόμμα Πατρίδας”. To ερώτημα που εγείρεται είναι κατά πόσο η διενέργεια των πρόωρων εκλογών θα δώσει τέλος στην πολιτική κρίση. Το αποτέλεσμα για να έχει τη νομιμοποίηση θα πρέπει να γίνει αποδεκτό από την πλειοψηφία της ενωμένης αντιπολίτευσης.

Έντονη αντιπαράθεση

Αν ο Πασινιάν εμμένει στην άποψη να διενεργήσει αυτός τις εκλογές ενδέχεται συνασπισμοί της αντιπολίτευσης να τις μποϋκοτάρουν και να προσέλθει μικρό ποσοστό ψηφοφόρων. Η πλειοψηφία των πολιτών συνεχίζει να απαιτεί την παραίτηση Πασινιάν, τον οποίο θεωρεί αποκλειστικά υπεύθυνο για τις απώλειες εδαφών στο πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Το ότι ο Πασινιάν προκήρυξε πρόωρες εκλογές στις 20 Ιουνίου δεν σημαίνει και άμεση παύση των αντιδράσεων και δραματική αλλαγή της κατάστασης.

Οι διαδηλώσεις και οι αντιδράσεις εναντίον του αναμένεται να συνεχιστούν και στο στόχαστρο της αντιπολίτευσης θα μπουν και οι εκλογές, με το επιχείρημα ότι ο Πασινιάν έχει τους μηχανισμούς για να επηρεάσει τα αποτελέσματα. Σημαντικός, παραμένει και ο ρόλος των ενόπλων δυνάμεων.

Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων Ονίκ Γκασπαριάν, ο οποίος  καρατομήθηκε από τον Πασινιάν  (χωρίς την έγκριση του προέδρου της Αρμενίας)  επειδή ζήτησε την παραίτησή του και  διενέργεια εκλογών παραμένει, μέχρι στιγμής στη θέση του με απόφαση δικαστηρίου. Ανώτατοι στρατιωτικοί διοικητές έχουν ταχθεί υπέρ του Γκασπαριάν. Επίσης, δεν είναι ακόμα σαφές εάν η νέα ψηφοφορία θα διεξαχθεί στο πλαίσιο εκλογικών μεταρρυθμίσεων που το κυβερνών κόμμα συζητά για σχεδόν δύο χρόνια, αλλά δεν έχει ακόμη υιοθετήσει.