Τουρκία: Έριδες και παθογένειες στην αντιπολίτευση

Οι δύο ξεχωριστές προσφυγές του Ερντογάν, που κατατέθηκαν στο δικαστήριο, στοχοποιούν τον Οζγκιούρ Οζέλ, αρχηγό του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), και τον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος είναι επίσης υψηλόβαθμο στέλεχος του κόμματος. Στην πρώτη μήνυση, ο Οζέλ κατηγορείται για «δημόσια προσβολή του προέδρου» και «ξεκάθαρη διάπραξη εγκλήματος κατά της φήμης και της τιμής του προεδρικού αξιώματος». 

Η δεύτερη αγωγή εστιάζει σε δηλώσεις του Ιμάμογλου, οι οποίες περιλαμβάνουν «αβάσιμες κατηγορίες και συκοφαντίες», παραβιάζοντας τα δικαιώματα του Ερντογάν, και υποστηρίζει ότι «ενήργησε με σκοπό να ταπεινώσει τον πρόεδρο ενώπιον του κοινού». Κάθε μήνυση ζητά ένα εκατομμύριο τουρκικές λίρες (30.000 δολάρια) σε αποζημίωση.

Η νομική ενέργεια επικεντρώνεται σε δηλώσεις που οι δύο πολιτικοί φέρονται να έκαναν κατά τη διάρκεια διαδήλωσης στην περιοχή Εσενγιούρτ της Κωνσταντινούπολης, μία μέρα μετά τη σύλληψη του αντιπολιτευόμενου δημάρχου της περιοχής από την αστυνομία, για φερόμενους δεσμούς με το PKK. Αν και δεν έχει διευκρινιστεί ποιες συγκεκριμένες δηλώσεις προκάλεσαν τη νομική ενέργεια, ο Οζέλ, ο οποίος ανέλαβε την ηγεσία του CHP μόλις πριν από ένα χρόνο, αντέτεινε αμέσως ότι ο Ερντογάν «προσποιείται ότι έχει προσβληθεί» και προσπάθησε να παρουσιαστεί ως θύμα.

Ιμάμογλου ο ισχυρότερος αντίπαλος του Ερντογάν

Ο Εκρέμ Ιμάμογλου, που εκλέγεται δήμαρχος Κωνσταντινούπολης από το 2019, θεωρείται ο ισχυρότερος πολιτικός αντίπαλος του Ερντογάν και πιθανός υποψήφιος του CHP για τις προεδρικές εκλογές του 2028, εκτός απροόπτου. Στην πρώτη του εμφάνιση, στα μέσα ενημέρωσης στην Άγκυρα, ο Εκρέμ Ιμάμογλου δήλωσε πως στις επόμενες εκλογές «η κυβέρνηση δεν μπορεί να κερδίσει, αλλά αν θέλει, το CHP μπορεί να χάσει».

Μιλώντας ως πρόεδρος της Ένωσης Δήμων της Τουρκίας και όχι ως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, όχι μόνο έκανε σκληρή κριτική για την κατάσταση της αντιπολίτευσης, αλλά προειδοποίησε ότι, αν συνεχιστούν οι εσωτερικές διαμάχες, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) είναι καταδικασμένο να χάσει ξανά τις εκλογές. Η στάση του αυτή, καθώς και οι προτάσεις του για την αναμόρφωση του κόμματος, δημιουργούν εύλογα ερωτηματικά, αναφορικά με την κατάσταση που επικρατεί στο εσωτερικό του μεγαλύτερου κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, CHP. 

Δημοσιογράφοι, που παρακολούθησαν την συνέντευξη τύπου, σημείωσαν ότι ο Ιμάμογλου, χρησιμοποίησε τη φράση του τίτλου τρεις φορές με διαφορετική διατύπωση. Μάλιστα, σε μία εξ αυτών, πρόσθεσε τη λέξη «αυτοκριτική», ενώ σε άλλη τόνισε ότι «αν το θελήσουμε, θα χάσουμε». Αυτή η έμφαση δεν ήταν τυχαία. Ο Ιμάμογλου ήθελε να πει, χωρίς να το δηλώσει ευθέως, ότι με τη σημερινή του εικόνα, το CHP θα χάσει και τις επόμενες εκλογές.

Συντροφικά μαχαιρώματα στο CHP

Για τον αρχηγό του CHP, Οζγκιούρ Οζέλ και την ομάδα του, το θέμα είναι να διατηρήσουν τη θέση τους μέχρι να εγκριθεί το νέο πρόγραμμα του κόμματος, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί την άνοιξη του 2025. Η πλευρά του πρώην αρχηγού, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, προσπαθεί να εμποδίσει αυτή την εξέλιξη. Παρόλο που ο Ιμάμογλου, έχει τη στήριξη της κομματικής βάσης και των δημοσκοπήσεων, παραμένει ζητούμενο, πώς η ηγεσία θα διαχειριστεί τις εσωκομματικές έριδες. 

Η μεγαλύτερη πρόκληση για το CHP, θα είναι η απόφαση του Εφετείου, που θα αποφανθεί εάν ο Ιμάμογλου θα συνεχίσει ή όχι, την ενασχόλησή του με την πολιτική, λόγω της γνωστής δίκης με την κατηγορία της προσβολής. Ο Ιμάμογλου έκανε λόγο για ντροπιαστική κατάσταση εις βάρος του, ζητώντας να σταματήσει, ενώ το CHP προετοιμάζει εκστρατεία υποστήριξης σε περίπτωση πιθανού πολιτικού αποκλεισμού του (σ.σ. του Ιμάμογλου).  

Στην συνέντευξή του, μεταξύ άλλων, ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, άσκησε δριμύτατη  κριτική στην κυβέρνηση περιγράφοντας με τα πιο μελανά χρώματα την τρέχουσα κατάσταση της Τουρκίας, την οικονομική κρίση, τα κοινωνικά προβλήματα που πλήττουν τους πολίτες της χώρας, κ.α.   

Εν τω μεταξύ, ενώ ο Ιμάμογλου μιλούσε στην Άγκυρα, ο Οζέλ επισκεπτόταν τον Σαλαχατίν Ντεμιρτάς στην Αδριανούπολη και προετοιμαζόταν για περιοδεία στη Νοτιοανατολική Τουρκία. Αξιοσημείωτη είναι, επίσης, η απουσία του Οζέλ, ο οποίος ταξίδεψε πρόσφατα στις ΗΠΑ, την ίδια μέρα που ανώτερα στελέχη του κόμματος συναντήθηκαν για να συζητήσουν σχετικά με τον πιθανό πολιτικό αποκλεισμό του Ιμάμογλου. 

“‘Οχι” Ιμάμογλου σε πρόωρες εκλογές 

Σχετικά με τις προτεραιότητες του κόμματος ο Ιμάμογλου εξέφρασε την αντίθεσή του στην συνεχή πίεση για πρόωρες εκλογές που ασκούν, τόσο ο Οζέλ, όσο και ο Κιλιτσντάρογλου. Υποστήριξε ότι το κόμμα οφείλει να επικεντρωθεί στην αναζήτηση λύσεων για τα προβλήματα της χώρας, αντί να περιορίζεται απλά και μόνο στην απαίτηση εκλογών, προσθέτοντας ότι, δεν υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για πρόωρες εκλογές και οτι τα ποσοστά όλων των κομμάτων παρουσιάζουν πτώση.

Υπονόησε ότι μια υποψηφιότητα του δημάρχου της Άγκυρας, Μανσούρ Γιαβάς για την ηγεσία του CHP δεν είναι τόσο εφικτή, όσο η δική του (σ.σ. του Ιμάμογλου). Επιπλέον, είναι αντίθετος στον χαρακτηρισμό «δεξί εξτρέμ» για τον Γιαβάς και «αριστερό εξτρέμ» για τον ίδιο, υποστηρίζοντας, ότι δεν υπάρχει «θέση» στην πολιτική, μόνο συνεργασία και κοινή πορεία.

Ποιος υποψήφιος θα χάσει απένατι στον Ερντογάν;

Το ερώτημα “τι πρέπει να κάνει το CHP για να χάσει” θα έπρεπε να συνδέεται με το ερώτημα “ποιος υποψήφιος θα χάσει απέναντι στον Ερντογάν”. Στις εκλογές το 2023, δεν έχει απαντηθεί ακόμη το ερώτημα, εάν ο Ερντογάν θα είχε χάσει απέναντι στον Ιμάμογλου ή τον Γιαβάς, αντί του Κιλιτσντάρογλου. 

Υπάρχουν δύο πιθανά σενάρια για τον Ιμάμογλου: Υποψηφιότητα για την προεδρία της Δημοκρατίας, ή για την ηγεσία του CHP. Ωστόσο, η δεύτερη είναι δύσκολη για τον Γιαβάς, καθώς, αν και μέλος του CHP, δεν προέρχεται από την οργάνωση του κόμματος. Αντίθετα, υπάρχουν ανησυχίες για μια πιθανή καταδίκη και επιβολή πολιτικής απαγόρευσης από το Εφετείο, που θα εμποδίσει τον Ιμάμογλου να αναλάβει την ηγεσία του κόμματος CHP.

Εάν ο Ιμάμογλου αποσυρθεί από την προεδρική κούρσα, το CHP θα εξετάσει το ενδεχόμενο να προτείνει ως υποψήφιο για την προεδρία τον δήμαρχο της Άγκυρας, Μανσούρ Γιαβάς, που είναι η προτιμώμενη επιλογή του Οζγκιούρ Οζέλ.