Η Λήμνος ως γαστρονομικός προορισμός

Λόγω λοιπόν της μακραίωνης ιστορίας του, ερχόμενος/η στη Λήμνο θα θαυμάσεις αξιόλογους αρχαιολογικούς χώρους με σημαντικότερους:

• τον οικισμό της προϊστορικής Πολιόχνης, έναn από τους καλύτερα διατηρημένους οχυρωμένους προϊστορικούς συνοικισμούς της Ελλάδας. Θεωρείται ο αρχαιότερος νεολιθικός οικισμός του Αιγαίου και η πιο παλιά πόλη της Ευρώπης!
• την Ηφαιστεία, που υπήρξε η κυριότερη πόλη της Λήμνου στους Κλασικούς Χρόνους. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως ερείπια ακρόπολης και νεκροταφείο. Αν είστε τυχεροί το καλοκαίρι και πετύχετε κάποιο αρχαίο θεατρικό να παίζεται στο αρχαίο της θέατρο, μην διστάσετε να πάτε, θα νιώσετε λες και είστε στην Επίδαυρο!
• τα ερείπια του ιερού των Καβείρων. Σε αυτόν τον χώρο γινόταν κατά την αρχαιότητα η μύηση των πιστών στα Καβείρια μυστήρια. Το Καβείριο είναι ίσως αρχαιότερο και από το ιερό των Καβείριων της Σαμοθράκης. Λόγω της ηφαιστειακής φύσης του νησιού αναπτύχθηκαν πολύ νωρίς χθόνιες λατρείες της Γης, του Ηφαίστου και των Καβείρων. Κατά τη μυθολογία, η Λήμνος είναι το νησί του Ηφαίστου!

Όσον αφορά στην καθημερινότητα των ντόπιων, η κτηνοτροφία, η μελισσοκομία, η γεωργία, η αλιεία και η αμπελουργία είναι οι κύριες ασχολίες των κατοίκων του νησιού, δίνοντας αγνές πρώτες ύλες στις οικογένειές τους.

Μερικά προϊόντα που παράγονται ΜΟΝΟ στη Λήμνο και ανήκουν στα προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.), είναι το λευκό τυρί «Καλαθάκι», η «Φέτα Λήμνου» και η ποικιλία σταφυλιών/ κρασιών «Μοσχάτο Αλεξανδρείας» και «Λημνιό» (βραβευμένα κρασιά). Εκτός απ’ τα κρασιά, η Λήμνος παράγει και τσίπουρο, γεμίζοντας τη φθινοπωρινή περίοδο μεθυστικά αρώματα μούστου και γλυκάνισου τα χωριά του νησιού.

Μην διστάσετε να δοκιμάσετε και το μέλι Λήμνου, το οποίο είναι θυμαρίσιο, με χρυσαφένιο χρώμα, απαλό άρωμα και αξέχαστη γεύση.

Σχετικά την τοπική κουζίνα, ανοίξτε το σημειωματάριό σας και σημειώστε τα για να θυμηθείτε να τα δοκιμάσετε ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ όταν φτάσετε εκεί.

Μην παραλείψετε να γευτείτε!

Καλαθάκι Λήμνου

Αποτελεί τον πρεσβευτή της τοπικής τυροκομίας και παράγεται από αιγοπρόβειο γάλα. Γευστικά θα έλεγα ότι πλησιάζει ελαφρώς τη φέτα.

Μελίχλωρο τυρί

Παράγεται κυρίως την περίοδο της άνοιξης που ζεσταίνει ο καιρός για ν’ αφυδατωθεί και να πάρει το κιτρινωπό του χρώμα. Με το μελίχλωρο τυρί φτιάχνουμε συνήθως το σαγανάκι ή το χρησιμοποιούμε τριμμένο πάνω απ’ τα μακαρόνια.

Τυροπιτούδια τηγανιτά

Στριφτές τυρόπιτες και κολοκυθόπιτες τα οποία φτιάχνονται με φρέσκο καλαθάκι Λήμνου ανάλατο.

Φλωμάρια Λήμνου

Είναι ζυμαρικά που παρασκευάζονται από αγνά λημνιακά προϊόντα (Λημνιό σκληρό αλεύρι, πρόβειο γάλα και ντόπια χωριάτικα αυγά) την καλοκαιρινή περίοδο, καθώς είναι ο ιδανικός καιρός για να στεγνώσουν! Από αυτά τα εξαίσια ζυμαρικά δημιουργούνται και εξαίσια τοπικά πιάτα. Πολύ γνωστό στις λημνιακές γεύσεις μας είναι ο κόκορας ή όπως το λέμε εδώ οι ντόπιοι, πετνός με φλωμάρια (μτφρ: πετεινός με χυλοπίτες)! Τα φλωμάρια όμως συνοδεύουν και άλλα ντόπια λημνιά πιάτα, όπως σαλιγκάρια με φλωμάρια ή αστακός με φλωμάρια ή σούπα φλωμάρια ή αγριοκούνελο με φλωμάρια.

Ακόμα ένα χειροποίητο ζυμαρικό της Λήμνου είναι τα αυτούδια

Σε κάποια χωριά θα ακούσετε να τα λένε και Βαλάνες ή Μακαρούνες. Μπορείτε να τα καταναλώσετε με τριμμένο τυράκι ή/και μούστο (ο χυμός που παίρνουμε όταν πατάμε τα σταφύλια).

Κασπακινό

Πιάτο που φτιάχνεται κυρίως σε ένα χωριό της Λήμνου, τον Κάσπακα και μαγειρεύεται συνήθως σε γιορτές π.χ. Χριστούγεννα, Αποκριές, Πάσχα. Περιλαμβάνει αρνί, ρύζι, ντομάτα, ελαιόλαδο, μυρωδικά, φρέσκο κρεμμυδάκι, σταφίδες και καλαθάκι Λήμνου.

Κουνέλι

Ο αυξημένος αριθμός αγριοκούνελων στο νησί οδήγησε τους ντόπιους στη δημιουργία νέων πιάτων. Κουνέλι με φλωμάρια ή κουνέλι με κρεμμύδια ή πατάτες.

Άφκο (φάβα) και ασπρομάτικα φασόλια Λήμνου

Ποικιλίες που καλλιεργούνται μόνο στην εύφορη γη της Λήμνου.

Θα σας πρότεινα να γευτείτε και την τοπική ζαχαροπλαστική

Τα Βενιζελικά Λήμνου είναι το πιο γνωστό γλυκό του νησιού! Τα κερνάμε σε γάμους και γιορτές και γίνονται από αμύγδαλα, κουβερτούρα, κακάο και άχνη (σαν φοντάν). Πήραν την ονομασία τους από τον τότε Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος όταν είχε επισκεφθεί κάποτε τη Λήμνο εξέφρασε τον ενθουσιασμό του όταν τα δοκίμασε και έκτοτε τα ονόμασαν έτσι για χάρη του.

Άλλα γλυκά που θα σας πρότεινα είναι ο Σαμσάς Λήμνου (σιροπιαστό γλυκό με σουσάμι, καρύδι, αμύγδαλο) και τα Κατμέρια, τα οποία είναι παραδοσιακό εορταστικό γλυκό του χωριού Άγιος Δημήτριος. Ένα Μικρασιάτικο γλυκό που ακολούθησε τους πρόσφυγες απ’ το Ρεΐζντερε όταν ήλθαν και εγκαταστάθηκαν στη Λήμνο. Φτιάχνεται από αλεύρι, μαγιά, ζάχαρη, μαχλέπι, μαστίχα, ελαιόλαδο και σουσάμι.

Στο όμορφο νησί μου θα συναντήσετε κάποιες απ’ τις ιδιαιτερότητες της πανίδας του, τα 80 περίπου ελάφια που ζουν στον χώρο του κάστρου της Μύρινας και τα φοινικόπτερα (γνωστότερα ως φλαμίνγκο), που βρίσκουν καταφύγιο στον μοναδικού φυσικού κάλλους υγροβιότοπο, που αποτελούν τρεις λίμνες, η Αλυκή, η Χορταρολίμνη και η Ασπρολίμνη.

Τέλος, για όσους έχουν δει την ταινία της Ρένας Βλαχοπούλου “Μια Ελληνίδα στο χαρέμι” μπορούν να επισκεφθούν το μέρος που γυρίστηκαν οι σκηνές που χάθηκαν στην έρημο, ένα μοναδικό και συνάμα συναρπαστικό στοιχείο του περιβάλλοντος της Λήμνου, τις αμμοθίνες. Πρόκειται για μια αμμώδη περιοχή με ψιλή κοκκινωπή άμμο, που αποτελεί μια νότα Σαχάρας στην καρδιά του Βόρειου Αιγαίου.

Οι υπέροχες κρυστάλλινες και αμμουδερές θάλασσες, οι φιλόξενοι, ζεστοί και χαμογελαστοί κάτοικοι, τα τοπικά εδέσματα και η ιστορία του νησιού του Ηφαίστου είναι σίγουρο ότι δεν θ’ αφήσουν κανέναν ταξιδιώτη ασυγκίνητο. Σας εύχομαι ένα καλό ταξίδι σ’ ένα νησί γεμάτο γεύσεις, παράδοση και πλούσια ιστορία!

 

---

 

Η Ειρήνη Βότση είναι διαιτολόγος-διατροφολόγος

Σε συνεργασία με το medNutrition