2024, στο κατώφλι της πράσινης ναυτιλίας

Η ναυτιλία απ’ την άλλη, είναι «το πιο ενεργειακά αποδοτικό, αλλά και ένα φιλικό προς το περιβάλλον μέσο μεταφοράς. Οι εκπομπές CO2 από τα πλοία, εκτιμάται ότι είναι έως και 2,3% των παγκόσμιων εκπομπών, εμφανίζοντας παράλληλα πτωτική τάση. Τα τελευταία 50 χρόνια, αν και σημειώθηκε μεγάλη αύξηση του θαλάσσιου εμπορίου, δεν υπήρξε σημαντική αύξηση των εκπομπών CO2 από τη ναυτιλία».

Για το άλμα από τα σημερινά στα αυτοματοποιημένα πλοία του αύριο, οι πλοιοκτήτες χρειάζονται πρόσβαση στις πιο πρόσφατες ψηφιακές τεχνολογίες, λύσεις έξυπνων πλοίων και μέτρα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο. Και όχι μόνο, όπως σημειώνει ο MathIieu de Tugny, εκτελεστικός αντιπρόεδρος του Bureau Veritas Marine & Offshore: «Ο κλάδος αντιμετωπίζει συστηματικό μετασχηματισμό, αλλά αυτό δεν αφορά πλέον μόνο τα πλοία. Μια δίκαιη μετάβαση, περιλαμβάνει την ενεργειακή και λιμενική υποδομή που (πρέπει να) υποστηρίζουν τις θαλάσσιες μεταφορές , την οικονομία που εξυπηρετούν, τους ναυτικούς – και την ίδια τη θάλασσα. Τα μέλη του πληρώματος θα παραμείνουν το πιο έξυπνο στοιχείο στο σχεδιασμό, τη λειτουργία, την επίβλεψη και τη συντήρηση έξυπνων συστημάτων».

«Συμπληρωματικές λύσεις»

Η μετάβαση σε ολόκληρη τη βιομηχανία, στην “έξυπνη ναυτιλία” με “πράσινο” προσανατολισμό, θα απαιτήσει και τη συνεργασία ναυλωτών, πλοιοκτητών και διαχειριστών, ναυπηγείων, παρόχων τεχνολογίας και νηογνωμόνων. Οι εμπλεκόμενοι πρέπει να καταλάβουν – οι περισσότεροι το ‘χουν αντιληφθεί – ότι η “έξυπνη ναυτιλία” παρέχει πολλά οφέλη, τόσο στους πλοιοκτήτες όσο και τους διαχειριστές πλοίων, για βιώσιμους πλόες και βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των διαφορετικών τύπων φορτηγών και δεξαμενόπλοιων, που οργώνουν θάλασσες και ωκεανούς, προσφέροντας στη συνοχή και τη συνέχεια της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Όταν οι πλοιοκτήτες έρχονται αναζητώντας μια κερδοφόρα, βραχυπρόθεσμη λύση για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου τους, από την Bureau Veritas Marine & Offshore τους αναφέρουν «πάντα την ψηφιοποίηση». Αξιοποιώντας «την αυτοματοποίηση και τα έξυπνα συστήματα, οι διαχειριστές πλοίων μπορούν να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση και να μειώσουν τις εκπομπές».

Η ψηφιοποίηση, «είναι ο πιο οικονομικός τρόπος για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των πλοίων. Ωστόσο, οι δυνατότητες των ψηφιακών λύσεων για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τα πλοία, δεν θα πρέπει να συγκρίνονται με στρατηγικούς όρους, βελτιστοποιήσεις σχεδιασμού (π.χ. εναλλακτικά καύσιμα και μέσα πρόωσης). Στην πραγματικότητα, είναι συμπληρωματικές λύσεις».

Σε ότι αφορά τα “έξυπνα πλοία” αυτά δεν αναφέρονται σε έναν συγκεκριμένο τύπο, αλλά «στις ικανότητες του σκάφους που βασίζονται στις ψηφιακές λύσεις και διαδικασίες που υιοθετούνται επί του πλοίου ή/και στην ξηρά για προκαθορισμένους στόχους. Τα αυτόνομα πλοία θεωρούνται έξυπνα πλοία, αλλά δεν είναι απαραίτητα όλα τα έξυπνα πλοία να είναι αυτόνομα ή τηλεχειριζόμενα». Για την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) «οι νέες τεχνολογίες που θα εισαχθούν στο πλαίσιο της απανθρακοποίησης και η ψηφιοποίηση της ναυτιλίας, προϋποθέτουν κατάλληλη εκπαίδευση για τους ναυτικούς και τους εργαζομένους του κλάδου στην ξηρά».

Εμπορικός στόλος

Σημειώνεται ότι ο ελληνόκτητος εμπορικός στόλος είναι ο μεγαλύτερος cross-trader παγκοσμίως, μεταφέροντας φορτία μεταξύ τρίτων χωρών, σε ποσοστό άνω του 98%, της μεταφορικής του ικανότητας. Οι Έλληνες πλοιοκτήτες (στοιχεία ΕΕΕ) ελέγχουν το 21% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου σε όρους χωρητικότητας dwt3. Τα τελευταία δέκα χρόνια ,η συνολική χωρητικότητα του ελληνικού εμπορικού στόλου, που αποτελείται από πάνω από 5,500 πλοία, έχει αυξηθεί κατά 50% .

Ως βασικός πυλώνας της μεταφοράς αναγκαίων αγαθών, «η ελληνική ναυτιλία αντιπροσωπεύει παγκοσμίως σε όρους dwt (χωρητικότητας) το 31,27% του στόλου πετρελαιοφόρων, το 25,32% του στόλου μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου, το 22,65% του στόλου μεταφοράς Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG), το 15,79% του στόλου μεταφοράς χημικών προϊόντων πετρελαίου, το 11,46% του στόλου μεταφοράς υγραερίου (LPG), και το 8,92% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων».

Οι Έλληνες πλοιοκτήτες «ελέγχουν το 80% των πλοίων μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου που ελέγχονται από την ΕΕ, το 73% των πετρελαιοφόρων, το 85% των πλοίων μεταφοράς LNG και το 17% των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Περισσότερο από το 1/3 του ελληνόκτητου στόλου φέρει σημαία κράτους μέλους της ΕΕ, ενισχύοντας περαιτέρω την προστιθέμενη αξία του τομέα για την ευρωπαϊκή οικονομία».

Η ναυτιλία «μεταφέρει περισσότερο από το 72% του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ. Για πολλές κατηγορίες βασικών προϊόντων διατροφής, ενέργειας και πρώτων υλών, περισσότερο από το 80% του συνολικού όγκου του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ μεταφέρεται δια θαλάσσης – όπως: ρύζι (90%), δημητριακά (86%), λιπάσματα (86%), καφές, τσάι και μπαχαρικά (83%), ζωικά ή φυτικά λίπη και έλαια (83%), τεχνητά υφάσματα (83%), ενώ για ορισμένα μεταλλεύματα (νικέλιο, αλουμίνιο και χαλκός), περισσότερο από το 97% των φορτίων μεταφέρεται δια θαλάσσης. Τα προϊόντα που μεταφέρονται από τον τομέα της bulk/tramp ναυτιλίας, όπως συμβαίνει και με το παγκόσμιο εμπόριο, αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των φορτίων που διακινούνται στους λιμένες της ΕΕ» (bulk/tramp: Εμπόριο με ελεύθερα πλοία φορτηγά που δεν έχει σταθερό χρονοδιάγραμμα, δρομολόγιο ή δημοσιευμένα λιμάνια και πραγματοποιεί συναλλαγές στην άμεση αγορά).

Η Ναυτιλία Μικρών Αποστάσεων (ΝΜΑ) διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο, στην διασφάλιση των εμπορικών ροών εντός της ΕΕ και μεταξύ κρατών μελών της ΕΕ και γειτονικών τρίτων χωρών. Η ακτοπλοΐα έχει το δικό της μερίδιο στις θαλάσσιες μεταφορές, αλλά και τα δικά της προβλήματα, που ανακύπτουν από την πράσινη μετάβαση.

Κόμβος τεχνολογιών

H πρωτοβουλία της ΕΕ Green Deal Industrial Plan (GDIP) έχει ως στόχο «να γίνει η Ευρώπη κόμβος πράσινων προϊόντων και νέων τεχνολογιών». Η επιτυχία της GDIP θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το ναυτιλιακό τομέα, ώστε να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας και να διασφαλιστεί η ανεμπόδιστη ροή Κρίσιμων Πρώτων Υλών. «Με τα πλοία θα μεταφέρεται επίσης το μεγαλύτερο μέρος των νέων πράσινων προϊόντων και εναλλακτικών καυσίμων σε όλο τον κόσμο».

Οι τελευταίες εξελίξεις της ναυτιλίας θα τεθούν επί (θαλάσσιου) τάπητος στην «κορυφαία διεθνή ναυτιλιακή έκθεση στον κόσμο ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ 2024, από 3 έως 7 Ιουνίου στο Athens Metropolitan Expo». Εκεί όπου «εκπρόσωποι της ναυτιλιακής βιομηχανίας και εξειδικευμένα στελέχη του κλάδου, θα αναλύσουν ένα ευρύ φάσμα κρίσιμων θεμάτων του κλάδου, προσφέροντας τροφή για σκέψη σχετικά με το μέλλον της ναυτιλίας».

Το Tradewinds Shipowners Forum «αναμένεται για άλλη μια φορά να προσελκύσει το ενδιαφέρον του κλάδου. Φέτος, το Φόρουμ θα εμβαθύνει στο ρόλο που παίζουν εφοπλιστές, ναυλωτές, χρηματοδότες και ρυθμιστικές αρχές για την προώθηση ενός νέου μοντέλου που θα απαντά στο μείγμα γεωπολιτικών αναταραχών, οικονομικής αστάθειας και κλιματικής κρίσης».

Το SLpress.gr ως μια ελάχιστη συμβολή στον κορυφαίο θεσμό των ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΩΝ, ξεκινά από σήμερα ένα αφιέρωμα στο οποίο συμμετέχουν εκπρόσωποι της Πολιτείας το ναυτιλιακού κλάδου, της παραγωγής καυσίμων, της τεχνολογίας και της οικονομίας.
Κατά σειρά:

• Γενικός γραμματέας Nαυτιλίας-Λιμένων Ευάγγελος Κυριαζόπουλος: Ο ελληνόκτητος στόλος συμβάλλει στην επισιτιστική ασφάλεια.
• Θεόδωρος Βώκος Managing Director “εκθέσεις ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΑ ΑΕ”: Η “έξυπνη” ναυτιλία στα “Ποσειδώνια 2024”.
• Γιάννης Κοτζιάς πρόεδρος της Ένωσης Ναυλομεσιτών (Hellenic Shipbrokers Association – HSA): Αβεβαιότητες για ναυτιλιακά καύσιμα.
• Αλέξιος Αγγελόπουλος CEO ‘‘Aca Shipping’’μέλος Ένωσης Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων: Να γίνει ελκυστική η ελληνική σημαία.
• Διονύσης Θεοδωράτος πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ): Η πρόκληση της πράσινης μετάβασης.
• Μαρία Δεληγιάννη, Διευθύντρια Ανατολικής Μεσογείου της Διεθνούς Ένωσης Εταιρειών Κρουαζιέρας- Cruise Lines International Association CLIA: Έκκληση για βιώσιμα καύσιμα στην κρουαζιέρα.
• Λιάνα Γούτα – Βρυξέλλες Director General Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Βιομηχανιών Παραγωγής Καυσίμων(European Fuel Manufacturers Association): Οι εναλλακτικές στη ναυτιλία.
• Νεκτάριος Δεμενόπουλος Αναπληρωτής Διευθυντής επενδυτικών σχέσεων ΟΛΠ ΑΕ: Ευθυγράμμιση με Πράσινη Συμφωνία.
• Γιώργος Ξηραδάκης πρόεδρος της Ένωσης Τραπεζικών και Χρηματοοικονομικών Στελεχών ελληνικής Ναυτιλίας (XRTC BUSINESS CONSULTANTS): Προϋποθέσεις πράσινων δανείων για νέα πλοία.
• Στάθης Γραφάκος Αναπληρωτής εμπορικός διευθυντής Ομίλου ΕΛΙΝ: Λιπαντικά ναυτιλίας σε 300 λιμάνια παγκοσμίως.
• Νικόλαος Ξυνόπουλος Διευθυντής βιομηχανικών εγκαταστάσεων ASU, H2 & Ecovar της Linde Hellas: Πιο εύκολα διαχειρίσιμο το LNG.
• Δρ. Νικόλαος Λιάπης πρόεδρος Ελληνικού Ινστιτούτου Ναυτικής Τεχνολογίας Δρ. Νικόλαος Λιάπης: Βιώσιμες λύσεις με “έξυπνες” υποδομές.
• Νικόλαος Μαυρίκος Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Εφοδιαστών Πλοίων & Εξαγωγέων: Άνισο το φορολογικό περιβάλλον.