“Αναθεωρημένες” πολιτικές σε ελεύθερη πτώση

Η ανάληψη του υπουργείου Εξωτερικών τον περασμένο Ιανουάριο από τον κ. Γιαννάκη Κασουλίδη συνοδεύτηκε από δύο κινήσεις, με τις οποίες διαφοροποιείτο από τη μέχρι τότε ακολουθούμενη πολιτική. Έσπευσε να αποσύρει την πολιτική των κυρώσεων, παρουσιάζοντας στη θέση τους την πολυχρησιμοποιημένη συνταγή των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ). Μερικές εβδομάδες μετά, η ΕΕ αντιμετωπίζοντας την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έδειξε έναν μόνο δρόμο. Αυτό των κυρώσεων, που ναι μεν δεν σταμάτησαν τον πόλεμο, θα προκαλέσουν όμως κόστος στη Μόσχα.

Είναι ξεκάθαρο πως η προσπάθεια της Λευκωσίας για κυρώσεις αντιμετώπιζε δυσκολίες και πολλά εμπόδια από το τουρκικό και φιλοτουρκικό λόμπι στην ΕΕ. Δεν απέδωσε τα αναμενόμενα η προσπάθεια, πλην όμως, διατηρούσε συνεχώς στην ατζέντα την παραβατική και επιθετική συμπεριφορά της κατοχικής Τουρκίας. Τούτο ενοχλούσε και κάποιους εταίρους μας, αλλά και την Άγκυρα. Εάν αυτή η πολιτική δεν εγκαταλειπόταν, σήμερα, προφανώς, θα είχε περισσότερες δυνατότητες προώθησης. Κι αυτό, παρά την αναβάθμιση του ρόλου της Τουρκίας.

Πώς θα απαντούσαν οι εταίροι μας στο αίτημα της Λευκωσίας, όταν για την Ουκρανία αποφασίζουν αλλεπάλληλες κυρώσεις κατά της Ρωσίας; Αλλά και τώρα, που η Λευκωσία βρήκε (τρυπημένο) “σωσίβιο” στα ΜΟΕ, από τη στιγμή κατά την οποία η τουρκική πλευρά τα απέρριψε, θα μπορεί να τα αποσύρει και να επανέλθουν στην πολιτική, που προκρίνει η ΕΕ. για αντιμετώπιση εισβολέων και βιαστών του διεθνούς δικαίου. Δεν θα είναι εύκολο, λόγω Τουρκίας, αλλά πρόκειται για πολιτική πρώτης προτεραιότητας από την Ένωση, τη Βρετανία, τις ΗΠΑ και άλλους.

Η δεύτερη κίνηση ήταν το άδειασμα από τον υπουργό Εξωτερικών του σχεδίου για την κατασκευή του αγωγού EastMed. Είχε προηγηθεί το γνωστό non paper του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς τις εμπλεκόμενες κυβερνήσεις της περιοχής, στο οποίο έστελνε στα αζήτητα το έργο. Ο κ. Γιαννάκης Κασουλίδης είχε δηλώσει, λίγες ημέρες μετά την εγκατάστασή του στο ΥΠΕ στο Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ, πως ο ίδιος έβλεπε πάντοτε τον EastMed ως εργαλείο πρόκλησης προβλημάτων, ειδικότερα όσον αφορά τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού. Σημειώνεται πως η συμφωνία είχε υπογραφεί επί της προηγούμενης θητείας του στο ΥΠΕΞ.

Πως πρέπει να κινηθεί η Λευκωσία

Με τον πόλεμο στην Ουκρανία, το θέμα επανήλθε από τρίτους, από την ΕΕ και τους Αμερικανούς. Είναι προφανές πως η προσπάθεια ενεργειακής απεξάρτησης από τη Ρωσία θέτει υπό τη μορφή επείγοντος την εξεύρεση εναλλακτικών πηγών. Και είναι πολλοί πλέον εκείνοι οι οποίοι κοιτάζουν προς την κατεύθυνση της Ανατολικής Μεσογείου. Και μπορεί ο συγκεκριμένος αγωγός να είναι πιο δαπανηρός, αλλά ενδεχομένως να υπάρχει πολιτική βούληση και διάθεση από τους Ευρωπαίους και όχι μόνο για να επιχορηγήσουν την επιλογή αυτή.

Μέχρι τότε, η Λευκωσία θα πρέπει να κινηθεί σε σχέση με τα δικά της κοιτάσματα, να ξεπεράσει τη διαφορά με το Ισραήλ, να συστηματοποιήσει τις συζητήσεις με την Αίγυπτο και να επενδύσουν στο υγροποιημένο αέριο. Θα είναι μια λύση, που μπορεί να τύχει πιο γρήγορης διαχείρισης. Υπενθυμίζεται πως η ExxonMobil είχε αναφερθεί, ως μια από τις λύσεις, στη μεταφορά του φυσικού αερίου από κάθε κοίτασμα σε σταθμό υγροποίησης. Είχε, παλαιότερα, αφήσει να εννοηθεί πως, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε να γίνει σταθμός υγροποίησης στην Κύπρο (να βρεθεί αρκετό φυσικό αέριο και το εγχείρημα να υποστηριχθεί από την κυβέρνηση των ΗΠΑ από τυχόν αντίδραση της Άγκυρας).

Θα πρέπει να γίνουν κινήσεις, γιατί η αναβαθμισμένη κατοχική Τουρκία επιχειρεί να επαναφέρει το παλιό σενάριο για μεταφορά φυσικού αερίου, με αγωγό μέσω Τουρκίας. Ήδη η Άγκυρα ξεκίνησε το “ψηστήρι” με το Ισραήλ και με Αμερικανούς, κυρίως επιχειρηματίες αμερικανικών συμφερόντων και “φίλους” στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Σε ελεύθερη πτώση οι “αναθεωρημένες” πολιτικές

Στην πολιτική, έχει σημασία να μπορούν οι διαχειριστές να προβλέπουν. Και στην περίπτωση που προκύπτουν “απρόβλεπτες” εξελίξεις να μπορούν να αναπροσαρμόζονται. Αυτό προϋποθέτει ότι δεν τινάζουν στον αέρα επιλογές, που έγιναν και χαρακτηρίσθηκαν και “στρατηγικού χαρακτήρα”.

Είναι σαφές πως δύο “αναθεωρημένες” πολιτικές έπεσαν στο κενό. Και μάλιστα ήταν ελευθέρα πτώση. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν μπορούν να γίνουν κινήσεις, που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τις εξελίξεις. Τούτο μπορεί να γίνει με αναθεώρηση, χωρίς εισαγωγικά,  προσεγγίσεων. Τώρα, που όλος ο κόσμος μιλά για εισβολή και κατοχή, στη Λευκωσία δεν μπορούν να επιμένουν σε “αναθεωρημένες” πολιτικές κατευνασμού και ΜΟΕ. Να αναδειχθεί ο πραγματικός χαρακτήρας του Κυπριακού ως ζητήματος εισβολής και κατοχής, ως το τουρκικό πρόβλημα της Κύπρου! Τέτοια ανάδειξη σήμερα θα ήταν ριζοσπαστική.