Τι είπαν Μητσοτάκης-Ερντογάν – Το επόμενο βήμα στα ελληνοτουρκικά

Επί δύο ώρες συζητούσαν Μητσοτάκης-Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, στο προεδρικό μέγαρο Βαχντετίν όπου ο Τούρκος πρόεδρος παρέθεσε γεύμα στον πρωθυπουργό της Ελλάδας. Σε όλη την διάρκεια του γεύματος ήταν μόνο οι δύο τους και η συζήτηση δεν έμεινε μόνο στα μεγάλα διεθνή και περιφερειακά θέμα, αλλά υπήρξαν εκτεταμένες αναφορές στα ελληνοτουρκικά.

Ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε πως στη συνάντηση με τον Ερντογάν βάλαμε τα θεμέλια για τη βελτίωση των σχέσεων με την Τουρκία, ενώ σημείωσε πως εκτός απροόπτου το φθινόπωρο θα συγκληθεί στη χώρα μας το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας, ενώ τον Απρίλιο θα ξεκινήσει στην Άγκυρα συζήτηση για ΜΟΕ. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Τουρκικής Προεδρίας, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε στα βήματα που έχει κάνει η Τουρκία με στόχο να γυρίσει νέα σελίδα στις διμερείς σχέσεις και σημείωσε ότι διατηρεί την πεποίθησή του ότι θα σημειωθεί πρόοδος σε ζητήματα όπως «τα προβλήματα του Αιγαίου, οι μειονότητες, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και η λαθρομετανάστευση και να προχωρήσουν οι σχέσεις σε υψηλότερο επίπεδο».

Σύμφωνα με πληροφορίες υπήρξε κλίμα συναντίληψης ότι οι τόνοι πρέπει να πέσουν ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο. «Το γεύμα κράτησε δύο ώρες, καθ’ όλη τη διάρκεια οι ηγέτες ήταν μόνοι τους. Σε πολύ καλό κλίμα έγινε η συζήτηση και η κάθε πλευρά επανέλαβε τις πάγιες θέσεις. Ήταν όμως τελείως διαφορετικός τόνος οξύτητας από μέρους της τουρκικής πλευράς» έλεγαν μετά τη συνάντηση κυβερνητικές πηγές. Οι ίδιες πηγές τόνιζαν πως «μετά από πολύ καιρό, οι δύο χώρες συνομίλησαν ως σύμμαχοι για τις μεγάλες προκλήσεις ασφαλείας που βάζει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Υπήρξε συναντίληψη ότι με βάση αυτά που γίνονται μετά την εισβολή στην Ουκρανία, δεν υπάρχει λόγος να προσθέτουμε προβλήματα και εντάσεις».

Σε αυτό το περιβάλλον, συμφωνήθηκε ότι πρέπει να γίνει προσπάθεια να πέσουν οι τόνοι και δόθηκε έμφαση στα θέματα της θετικής ατζέντας και της οικονομικής συνεργασίας. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές τέθηκε και το  ζήτημα της ενέργειας, χωρίς να επεκταθούν οι δύο ηγέτες σε περισσότερες λεπτομέρειες. Οι δύο πλευρές, με βάση το κλίμα που διαμορφώθηκε στη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για κανάλια επικοινωνίας σε πολλά επίπεδα. Αν πάνε καλά τα πράγματα, θα γίνει το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, που ήταν προγραμματισμένο το φθινόπωρο στη Θεσσαλονίκη, υπό την ηγεσία Μητσοτάκη και Ερντογάν. Παράλληλα, ο κ. Μητσοτάκης απάντησε θετικά ότι τον επόμενο μήνα, τον Απρίλιο, θα γίνει η επίσκεψη στην Άγκυρα για τα ΜΟΕ από στρατιωτικά κλιμάκια, καθώς η πρόσκληση εκκρεμούσε από τον Νοέμβριο.

Η εκτίμηση που υπάρχει στην Αθήνα είναι ότι μπορεί η συνάντηση να είναι θεμέλιο μιας καλύτερης εποχής το επόμενο διάστημα. «Το κλίμα ήταν καλό, ο τόνος ήταν σαφώς διαφορετικός από την τουρκική πλευρά κυρίως. Αυτό κρατήθηκε ως κάτι θετικό» έλεγαν Κυβερνητικές πηγές. Συζήτηση έγινε και για το θέμα των ανθρωπιστικών διαδρόμων στην Ουκρανία. Ο κ. Ερντογάν είπε μάλιστα ότι οι Τούρκοι φυγάδευσαν μια Ελληνίδα από τη Χερσώνα. Για το μεταναστευτικό, το μήνυμα ήταν ότι κάθε πλευρά πρέπει να κάνει αυτά που της αναλογούν, αλλά δεν υπήρξε μετακίνηση από τις πάγιες εθνικές θέσεις στα διμερή ζητήματα. «Προς όφελος όλων είναι και οι τόνοι να πέσουν και να συνεργαστούμε εκεί που πρέπει να συνεργαστούμε. Το ζήτημα είναι να μην προσθέτουμε και άλλα προβλήματα. Η οξύτητα δεν βοηθάει, δεν έχει να προσθέσει κάτι παραπάνω» σημείωναν κυβερνητικές πηγές.

Συνεργασία στα μεγάλα ζητήματα

Πάντως στη συνάντηση του με τον Τούρκο Πρόεδρο αναφέρθηκε ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης κατά τη συνομιλία του με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο. «Ήταν μία συνάντηση που έγινε πρέπει να σας πω σε καλό κλίμα. Ελπίζω ότι συμφωνήσαμε ότι αντιμετωπίζουμε τόσες προκλήσεις ως ανθρωπότητα, αλλά και ως δύο χώρες-σύμμαχοι του ΝΑΤΟ αυτή την εποχή, που είναι πιο σημαντικό να εστιάζουμε σε αυτά που μας ενώνουν και λιγότερο σε αυτά που μας χωρίζουν. Προφανώς επαναλάβαμε τις πάγιες εθνικές μας θέσεις, δώσαμε, όμως, έμφαση στην οικοδόμηση μιας θετικής ατζέντας κυρίως στον τομέα της οικονομίας, όπου νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε μία σημαντική πρόοδο τους επόμενους μήνες» είπε ο κ. Μητσοτάκης.

Τόνισε πως «Εφόσον όλα πάνε καλά, πιστεύω ότι θα μπορούμε να συγκαλέσουμε ένα Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στην Ελλάδα πια -είναι η σειρά μας να το διοργανώσουμε- με το καλό το φθινόπωρο. Οπότε νομίζω ότι ήταν μία ευκαιρία για μία πολύ ανοιχτή, πολύ ειλικρινή συζήτηση και πιστεύω ότι βάλαμε τα θεμέλια». Όπως είπε «είμαι προσεκτικός στις διατυπώσεις μου, γιατί όπως καταλαβαίνετε έχουμε μεγάλες διαφορές, οι οποίες δεν γεφυρώνονται από τη μία στιγμή στην άλλη. Πιστεύω ότι βάλαμε τα θεμέλια για τη βελτίωση των σχέσεων μας και κυρίως για να συνεργαστούμε στα μεγάλα ζητήματα τα οποία αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουμε τεράστιες προκλήσεις. Είδατε πάλι και σήμερα τραγικές εικόνες από την Ουκρανία με αμάχους να χάνουν τη ζωή τους. Αυτά πρέπει να μας απασχολούν».

Η Τουρκική Προεδρία

Νωρίτερα, περίπου μία ώρα μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης που είχαν ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην προεδρική κατοικία στην Κωνσταντινούπολη, η Διεύθυνση Επικοινωνιών της τουρκικής προεδρίας εξέδωσε ανακοίνωση για το περιεχόμενο των συνομιλιών. Σύμφωνα με την ανακοίνωση των Τούρκων, οι δύο ηγέτες συζήτησαν για τις τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, εκφράζοντας τους προβληματισμούς τους. Επιπλέον, επικεντρώθηκαν στα αμοιβαία οφέλη από την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Παρά τις διαφωνίες μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, στη συνάντηση συμφωνήθηκε να παραμείνουν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας και να βελτιωθούν οι διμερείς σχέσεις.

Σύμφωνα πάντα με την ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε στα βήματα που έχει κάνει η Τουρκία, με στόχο να γυρίσει νέα σελίδα στις διμερείς σχέσεις. Δήλωσε, επίσης, ότι διατηρεί την πεποίθησή του ότι θα σημειωθεί πρόοδος σε ζητήματα όπως «τα προβλήματα του Αιγαίου, οι μειονότητες, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και η λαθρομετανάστευση και να προχωρήσουν οι σχέσεις σε υψηλότερο επίπεδο».

Παράλληλα, εμφανίζεται να υποστήριξε ότι τα προβλήματα μπορούν να επιλυθούν με ειλικρινή διάλογο, καθώς δύο γειτονικές χώρες πρέπει πάντα να συνομιλούν -και όχι μόνο σε περιόδους κρίσης. Ολοκληρώθηκε το γεύμα Μητσοστάκη-Ερντογάν στο Μέγαρο Βαχντετίν, μια συνάντηση που κράτησε σχεδόν 2 ώρες, έγινε σε χαλαρό κλίμα, αλλά με όλα τα «καυτά» θέματα της επικαιρότητας στο τραπέζι.

Ο ΣΥΡΙΖΑ

Σε ανακοίνωση του ο ΣΥΡΙΖΑ για την συνάντηση Ερντογάν –Μητσοτάκη, επισημαίνει ότι περιμένει επίσημη ενημέρωση για την συνάντηση, τις προϋποθέσεις που τέθηκαν για την διοργάνωση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας, αλλά και την ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας.

Η ανακοίνωση αναφέρει: «Αναμένουμε επίσημη ενημέρωση από την Κυβέρνηση για τη σημερινή συνάντηση στη Κωνσταντινούπολη και ειδικά για τις προϋποθέσεις που τέθηκαν για τη διοργάνωση Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας και για ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας. Υπενθυμίζουμε ότι εδώ και πάνω από ένα χρόνο, ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία καλεί την Κυβέρνηση να αφήσει την αναβλητική διπλωματία και να αξιοποιήσει τόσο την αλλαγή κυβέρνησης στις ΗΠΑ όσο και τις διαπραγματεύσεις ΕΕ-Τουρκίας για αναθεωρημένη τελωνειακή ένωση, ώστε να δεσμεύσει τη γείτονα σε έναν ουσιαστικό διάλογο, με σαφείς κόκκινες γραμμές, για μείωση της έντασης, με απώτερο στόχο την προσφυγή στη Χάγη για υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ» .

Σημειώνει ότι «οι εσωτερικές αντιθέσεις στη ΝΔ και η εσφαλμένη θεωρία της δήθεν απομονωμένης Τουρκίας, είχαν ως αποτέλεσμα ο διάλογος αυτός να διεξάγεται σήμερα με μεγάλη καθυστέρηση και σε μια περίοδο όπου η Τουρκία αναβαθμίζει ραγδαίως τον διεθνή και περιφερειακό της ρόλο. Έστω και υπό αυτές τις συνθήκες είναι θετικό να ανοίγουν οι δίαυλοι επικοινωνίας στο ανώτατο επίπεδο. Ωστόσο, οι συναντήσεις αυτές θα  πρέπει να έχουν ως αποτέλεσμα τη σταθερή μείωση της έντασης και όχι απλά να αποτελούν άλλη μια ευκαιρία για την Τουρκία προκειμένου να ενισχύσει περαιτέρω τη διεθνή της εικόνα μέχρι την επόμενη κρίση. Σε κάθε περίπτωση η ανάγκη για μια συγκροτημένη εθνική στρατηγική στα ελληνοτουρκικά είναι επιτακτική».

 

 

 

 

Χαλαρή ατμόσφαιρα

Στις κουβέντες που αντάλλαξαν οι κ.κ Ερντογάν και Μητσοτάκης πριν καθίσουν στο τραπέζι, η ατμόσφαιρα ήταν χαλαρή και οι δύο ήταν χωρίς γραβάτα. «Η πιο χαλαρή ενδυμασία προσφέρεται για πιο ουσιαστικές συζητήσεις», σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν συγκατεύνευσε, προσθέτοντας ότι «έχουν πάρα πολλά» να συζητήσουν με όσα γίνονται στην περιοχή.

President @RTErdogan met with Prime Minister Kyriakos Mitsotakis of Greece at Vahdettin Mansion. pic.twitter.com/JbEZC2kiM2

— Presidency of the Republic of Türkiye (@trpresidency) March 13, 2022

Εκτός από τις εξελίξεις στην Ουκρανία, στο τραπέζι της συζήτησης ήταν και τα ελληνοτουρκικά, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδουν τα τουρκικά μέσα, ετέθη και το θέμα των αγωγών, με την Άγκυρα να προβάλλει ως εναλλακτική λύση στα προβλήματα ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ την κατασκευή ενός αγωγού που θα μεταφέρει μέσω Τουρκίας, φυσικό αέριο από τα πεδία της Ανατολικής Μεσογείου.

Η πρόταση είχε τεθεί απ’ τον Τούρκο πρόεδρο και προς τον Ισραηλινό ομόλογό του Ισαάκ Χέρτσογκ στη συνάντηση που είχαν την προηγούμενη εβδομάδα στην Άγκυρα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, παρακολούθησε το πρωί πριν την συνάντηση με τον Ερντογάν την Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στο Φανάρι, για την Κυριακή της Ορθοδοξίας, ενώ μετά το γεύμα με τον κ. Ερντογάν,  είχε συνάντηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, στο Σισμανόγλειο μέγαρο.