Το Μακεδονικό, οι φαντασιώσεις, το μίσος και η βία

Στη δημοκρατία κανένας δεν μπορεί να διώκεται για τις απόψεις του και δεν απαγορεύεται να εκδηλώνει τις διαφωνίες του. Πλην όμως αυτό που εκδηλώνεται και εντείνεται τις τελευταίες μέρες και τρομάζει, είναι οι πράξεις. Είναι η βία που εκδηλώνεται από ανθρώπους που μισούν τη δημοκρατία. Από αδίστακτες οργανωμένες ομάδες φασιστικών αντιλήψεων.
Βρήκαν έδαφος και κάλυψη από την αντιπολίτευση και τη στάση της στη Συμφωνία των Πρεσπών. Από την αντιπολίτευση που ουσιαστικά κάλυψε την κατηγορία, ότι όσοι συμφωνούν είναι προδότες. Από την αντιπολίτευση που δεν βρήκε λόγο να καταδικάσει τις βίαιες ενέργειες κατά στοχοποιημένων βουλευτών που είχαν δημοσίως ταχθεί υπέρ της συμφωνίας.

Έτσι λοιπόν, οι φανατικοί «μακεδονομάχοι» διερχόμενοι από το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης βανδάλισαν το μνημείο του εβραϊκού ολοκαυτώματος! Μας ενημέρωσαν όλους για την πραγματική ταυτότητά τους, την ιδεολογία τους και τις προθέσεις τους. Ένιωσαν ασφαλείς μέσα στο περιβάλλον του μίσους και του σκοταδισμού. Και δεν σταμάτησαν εκεί. Λίγες μέρες μετά, στην ίδια πόλη, περικύκλωσαν με απειλητικές διαθέσεις τον χώρο που θα μιλούσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για την Ημέρα Μνήμης Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος!

Μίσος κατά οτιδήποτε διαφορετικού. Μίσος κατά των Εβραίων, κατά των μεταναστών, των ομοφυλοφίλων, της ισοτιμίας ανδρών και γυναικών, κατά της δημοκρατίας, κατά του κράτους. Φαντασιώσεις για την ιστορία και το «καθαρό έθνος». Κανένας από τους υποστηρικτές του «ΟΧΙ» δεν έκανε τον κόπο να αξιολογήσει τα υπέρ και τα κατά της συμφωνίας.

«Δημιουργήσαμε το μύθο μας. Ο μύθος είναι μια πίστη, ένα πάθος. Δεν είναι απαραίτητο να είναι πραγματικότητα. Ο μύθος μας είναι το έθνος, ο μύθος μας είναι το μεγαλείο του έθνους! Και αυτόν τον μύθο, με αυτό το μεγαλείο, που θέλουμε να τον μετατρέψουμε σε ολική πραγματικότητα, υποτάσσουμε τα πάντα»! Αυτά έλεγε σε ομιλία του στο Φασιστικό Συνέδριο στη Νάπολη το 1922 ο Μπενίτο Μουσολίνι. Και να που η τραγωδία επαναλαμβάνεται ως φάρσα σχεδόν 100 χρόνια μετά και εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη.

Οι δύο αντιλήψεις περί έθνους

Όπως έγραψε πρόσφατα σε άρθρο του ο καθηγητής της Κοινωνικής Λαογραφίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βασίλης Νιτσιάκος, στα δύο άκρα της θεωρίας περί έθνους και εθνικής ταυτότητας, τοποθετούνται δύο εκ διαμέτρου αντίθετες θεωρίες και προσεγγίσεις. Η πρώτη είναι η ουσιακρατική και η δεύτερη η βουλησιαρχική.

«Η ουσιοκρατική αντίληψη πάνω στην οποία πάτησε ο Ναζισμός του Χίτλερ λέει ότι το έθνος εδράζεται στην φυλή, έχει δηλαδή βιολογικούς καθορισμούς (προκύπτει όταν μια φυλή αποκτά συνείδηση του εαυτού της), είναι αναλλοίωτο στο χρόνο και τα χαρακτηριστικά του είναι η κοινή καταγωγή (αίμα), η κοινή γλώσσα, θρησκεία κλπ. Πρόκειται για μια οργανική αντίληψη, που ταυτίζει τη φυλή με το έθνος και το λαό με όρους καθαρότητας και συνήθως ανωτερότητας και που μας έρχεται από την Γερμανία. Η εθνική ταυτότητα , σύμφωνα με αυτή την θεωρία, είναι επίσης αιώνια, αναλλοίωτη στο χρόνο και καθαρή.

Η βουλησιαρχική άποψη, αντίθετα, απορρίπτει τον βιολογικό καθορισμό, την ταύτιση της φυλής με το έθνος και την ιδέα περί αιωνιότητας του έθνους και της εθνικής ταυτότητας. Υποστηρίζει την ιστορικότητα του έθνους, ότι δηλαδή δεν είναι μια βιολογική οντότητα αλλά μια ιστορική κατηγορία και ότι το έθνος, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, είναι προϊόν της νεωτερικότητας, (π.χ. αμερικανικό έθνος) δηλαδή της εποχής της βιομηχανικής επανάστασης, της αστικής δημοκρατίας και του αστικού κράτους, το οποίο συνδυάστηκε με το έθνος (έθνος- κράτος).

Σε αυτή την περίπτωση ,αυτό που είναι καθοριστικό δεν είναι το αίμα, το δέρμα κλπ., αλλά η συνείδηση και η βούληση για ενότητα. Αυτά, βέβαια, προϋποθέτουν μια πολιτισμική κοινότητα, στην βάση της οποίας αναπτύσσεται και η συλλογική συνείδηση και οικοδομείται η συνοχή και αίσθηση της ενότητας. Σε αυτό το πλαίσιο δημιουργούντα αφηγήματα ( μυθιστορίες), τα οποία συμβάλλουν στην συγκρότηση και την αναπαραγωγή αυτής της πολιτειακής κατηγορίας. Έτσι πολιτικοποιείται η εθνότητα και εθνικοποιείται η πολιτεία. Αυτή η προσέγγιση μας έρχεται από την Γαλλία».

Η Μακεδονία 20 αιώνες μετά

Ποια από τις δύο αντιλήψεις αφορά την πραγματικότητα στην περίπτωσή μας; Στην περίπτωση της Μακεδονίας ειδικότερα; Η ιστορία των Μακεδόνων φαίνεται να αρχίζει στην περιοχή της Ορεστίδας, την οποία μοιράζονταν με ένα ελληνικό φύλο, τους Ορέστες. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο και τον Θουκυδίδη, η πρώτη μακεδονική βασιλική δυναστεία ήταν αυτή των Αργεαδών ή Τημενιδών, με ιδρυτή της τον Περδίκκα Α΄ (πρώτο μισό του 7ου αι. π.Χ.).

Το βασίλειο των Μακεδόνων καταλύθηκε από τους Ρωμαίους το 111 μ.Χ. Στην καλύτερη περίπτωση, η ιστορική του διαδρομή διήρκησε οκτώ αιώνες. Από τότε μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, έχουμε διαδρομή είκοσι αιώνων. Είκοσι αιώνων κυριαρχίας κυρίως της Ρώμης του Βυζαντίου και των Οθωμανών. Είχαμε τεράστιες μεταναστεύσεις σλαβικών φύλων και διαρκώς εξελισσόμενες γλώσσες που έλαβαν την τελική τους μορφή τον 19ο αιώνα.

Επιλογές και εθνικά συμφέροντα

Νοιάζεται κανείς για όλα αυτά; Νοιάζονται όσοι ενδιαφέρονται για την αλήθεια, την πραγματικότητα και το μέλλον της χώρας. Νοιάζονται όσοι δεν είναι φανατικοί, όσοι δεν εκμεταλλεύονται την άγνοια για να κυριαρχήσουν και να εξουσιάσουν.  «Δυστυχώς, η ελευθερία της γνώσης δεν μας προστατεύει από τη στενότητα του μυαλού. Δεν μας διασφαλίζει έναντι της μισαλλοδοξίας, του ρατσισμού και του αντισημιτισμού. Αντίθετα, το μίσος μπορεί να εξαπλωθεί πιο γρήγορα, να οδηγήσει σε ταραχές. Και, στη χειρότερη περίπτωση, στη βία» σημείωσε σε πρόσφατο άρθρο του ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας. Αυτό ζούμε.

Ποιες επιλογές τελικά εξασφαλίζουν καλύτερες προϋποθέσεις για την ευημερία των ελλήνων πολιτών; Ποιο είναι το όραμα για την ενωμένη δημοκρατική Ευρώπη. Τι σημασία θα έχουν τα σύνορα σε μια εξελισσόμενη ομοσπονδία όπου θα ανήκει σύντομα μαζί με την Ελλάδα η Βόρεια Μακεδονία και η ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών, θα μεγιστοποιεί τις συνεργασίες θα δυναμώνει τη φιλία και θα ενισχύει τη σταθερότητα και την ειρήνη; Γιατί δεν υπήρχε κανένα θέμα όσο η «Δημοκρατία της Μακεδονίας» με την σημερινή της γλώσσα, ήταν ομόσπονδο κράτος στην ενωμένη Γιουγκοσλαβία; Μπορεί η Βόρεια Μακεδονία να εισβάλει στη σημερινή εποχή και να κατακτήσει την Ελληνική Μακεδονία;

Πόσοι αντιλήφθηκαν την σημασία της Συμφωνίας των Πρεσπών στις οικονομικές εξελίξεις στη χώρα μας. Να τι γράφουν οι Financial Times μετά την επιτυχή έξοδο της Ελλάδας στις αγορές. «Η ελληνική κυβέρνηση παρουσίασε την προσεκτικά οργανωμένη επιστροφή της στις διεθνείς αγορές ομολόγων στον απόηχο του θετικού κλίματος μετά τις πρόσφατες διπλωματικές προσπάθειες για το ‘Μακεδονικό’ αξιοποιώντας στο μέγιστο τις υποστηρικτικές συνθήκες της αγοράς».

Θα ήταν καλύτερα να πούμε ένα «μεγάλο όχι» παίζοντας το χαρτί της Άγκυρας και της Μόσχας, κόντρα σε όλους τους εταίρους και συμμάχους; Τι ακριβώς θα κερδίζαμε εμείς, διότι ο Ερντογάν θα κέρδιζε σημαντική επιρροή από την οικονομική διείσδυση της τουρκικής οικονομίας στα Βαλκάνια και θα πατούσε πάνω στην άρνηση της Αθήνας να σεβαστεί τις διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες, για να στηρίξει τις αξιώσεις του στο Αιγαίο. Τι θα κέρδιζαν οι περίπου 200 ελληνικές επιχειρήσεις (και οι εργαζόμενοι τους) που δραστηριοποιούνται στη γειτονική χώρα;

Και καλά όλα αυτά να τα υπηρετούν άτομα και ομάδες. Μα να τα υπηρετούν και τα κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα για 40 χρόνια; Είναι άκρως επικίνδυνο για τα εθνικά συμφέροντα και το μέλλον των Ελλήνων.