Madsen: Ένα όπλο “θαύμα” δύο Παγκοσμίων πολέμων και όχι μόνο (vid.)

Το Madsen δεν είναι ένα απλό όπλο αλλά πλέον είναι ένας θρύλος που υπηρέτησε για πάνω από 100 χρόνια. Είναι το πρώτο πραγματικό ελαφρύ πολυβόλο/οπλοπολυβόλο του κόσμου που δημιουργήθηκε το 1902 από τους Δανούς Βίλελμ Χέρμαν Όλουφ Μάντσεν, Γιούλιους Ράσμουσεν και Τέοντορ Σούμποε. Η ένταξή του σε υπηρεσία εγκρίθηκε από τον Δανό υπουργό Πολέμου συνταγματάρχη Μάντσεν από τον οποίο και πήρε το όνομά του.

Το 1883 ο τότε λοχαγός Μάντσεν μαζί με τον αρχιτεχνίτη Ράσμουσεν άρχισαν να εργάζονται για την παραγωγή ενός «αυτογεμιζόμενου, επαναληπτικού τυφεκίου». Το όπλο χρησιμοποιούσε αρχικά το φυσίγγιο μαύρης πυρίτιδας των 8 χλστ. που αντικαταστάθηκε από φυσίγγιο άκαπνης πυρίτιδας. Ωστόσο το πρώτο υπόδειγμα δεν ήταν επιτυχημένο. Το επόμενο υπόδειγμα του 1886 είχε πολλές βελτιώσεις. Όμως παρήχθησαν μόνο 50-60 όπλα που διατέθηκαν σε οχυρά.

Το 1898 επενδυτές αγόρασαν τα δικαιώματα από τους εφευρέτες και ίδρυσαν την εταιρεία DRS για να προωθήσουν εμπορικά το όπλο. Στο μεταξύ ο Μάντσεν έγινε υπουργός Πολέμου. Το 1899 τη διεύθυνση της DRS ανέλαβε ο υπολοχαγός Σούμποε ο οποίος εξέλιξε το όπλο που έβαλε πλέον φυσίγγια άκαπνης πυρίτιδας των 6,5 χλστ.

Με αυτά τα φυσίγγια το όπλο λειτουργούσε εξαιρετικά χρησιμοποιώντας μικτό σύστημα οπισθοδρόμησης. Σταδιακά βελτιώθηκε και κατέστη ικανό να βάλλει διάφορα φυσίγγια. Το όπλο παρήχθη ή μετασκευάσθηκε στα διαμετρήματα των 8, 7, 6,5, 7,92, 7,65, 7,62, χλστ. 0,303in, 0,30in, και 7,62χ51 ΝΑΤΟ. Το 1905 η βρετανική Rexer αντέγραψε το όπλο και το παρήγαγε χωρίς άδεια.

Στην περίοδο πριν, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου και αμέσως μετά χρησιμοποιήθηκε από 34 χώρες. Εξόπλισε ακόμα και τους περίφημους Stosstruppe, τα επίλεκτα γερμανικά τμήματα εφόδου. Ο τσαρικός στρατός είχε προμηθευτεί 1.250 όπλα τα οποία εξόπλισαν μονάδες ιππικού στον άτυχο πόλεμο κατά των Ιαπώνων (1904-05). Επίσης τα Madsen εξόπλισαν τα αεροσκάφη Morane Saulnier G και L της τσαρικής αεροπορίας. Το χρησιμοποίησε και η Τσεχοσλοβακική Λεγεώνα που πολέμησε κατά των Μπολσεβίκων. Εκτεταμένη χρήση είχε από τις δυνάμεις των διαφόρων Κινέζων πολέμαρχων στην περίοδο 1920-36. Στην αμερικανική Ήπειρο η Παραγουάη το χρησιμοποίησε κατά της Βολιβίας στον πόλεμο του Τσάκο. Madsen όμως προμηθεύτηκε και η Βολιβία.

Το όπλο εξόπλισε μονάδες του στρατού της Αργεντινής αλλά και τα ιταλικά ελαφρά άρματα CV-35 που προμηθεύτηκε η Βραζιλία. Εκτεταμένη χρήση είδαν και στον Ολλανδικό στρατό, τόσο στην Ευρώπη, κατά των Γερμανών, όσο και στην Άπω Ανατολή κατά των Ιαπώνων. Επίσης αποτέλεσε το βασικό ομαδικό όπλο των στρατών της Νορβηγίας και φυσικά της Δανίας. Μετά την κατάληψη της Δανίας η παραγωγή του όπλου συνεχίστηκε για λογαριασμό των Γερμανών. Ο στρατός της Δανίας το διατήρησε σε υπηρεσία μέχρι το 1955.

Το όπλο προμηθεύτηκε και η Ιρλανδία για τον εξοπλισμό των σουηδικών ελαφρών αρμάτων Landversk L60 που είχε προμηθευτεί. Επίσης οι Πορτογάλοι τα χρησιμοποίησαν στους αποικιακούς τους πολέμους στη δεκαετία του 1960-70. Η Βραζιλία υπήρξε ο τελευταίος χρήστης του όπλου στο διαμέτρημα 7,62χ51 ΝΑΤΟ διατηρώντας το σε υπηρεσία μέχρι το 2008. Το όπλο είχε βάρος 9,07 κιλών και τροφοδοτείτο από γεμιστήρες των 25 – 40 φυσιγγίων αναλόγως του διαμετρήματος. Η ταχυβολία έφτανε τις 450 βολές ανά λεπτό και η ταχύτητα εξόδου βλήματος τα 870 μέτρα/δευτερόλεπτο με φυσίγγιο 6,5χ55 χλστ.