Από τι φτιάχνονται οι μάσκες – Ας μας πουν οι φανατικοί οικολόγοι

Οι επιπτώσεις της πανδημίας σε οικονομικό, κοινωνικό και (γεω)πολιτικό επίπεδο δεν έχουν φανεί ακόμη. Όπως ορθότατα είπε ο πρωθυπουργός «είμαστε στο τέλος της αρχής». Το ερώτημα είναι: ποιας αρχής; Η πανδημία ίσως θα αποτελέσει τη θρυαλλίδα για αναπροσαρμογή και ανασχεδιασμό σε προσωπικό επίπεδο αλλά και πολιτικές-οικονομικές πρακτικές.

Η πανδημία ανέδειξε το αδιέξοδο του παραγωγικού μας μοντέλου. Ένα μοντέλο το οποίο υποφέρει από την ολλανδική ασθένεια της παροχής υπηρεσιών, στην προκειμένη περίπτωση τον τουρισμό. Έπρεπε να φάμε το χαστούκι της πανδημίας για να αντιληφθούμε ότι αυτό το μοντέλο δεν περπατά άλλο.

Έπρεπε να φάμε το χαστούκι για να συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει, επιτέλους, να ανασχεδιάσουμε το παραγωγικό μας μοντέλο. Ότι πρέπει να στραφούμε προς την πρωτογενή παραγωγή ώστε η χώρα μας να μην είναι ευάλωτη στις εισαγωγές κρίσιμων τελικών πρώτων υλών και τελικών προϊόντων.

Μάχη για τις μάσκες

Οι γιατροί και οι νοσηλευτές απαιτούν Μέσα Ατομικής Προστασίας για να τελέσουν τα ιερά τους καθήκοντα: χειρουργικές μάσκες, γάντια, χειρουργικές φόρμες, αντισηπτικά/καθαριστικά επιφανειών, καλύμματα παπουτσιών, αιθυλική αλκοόλη (=καθαρό οινόπνευμα), γυαλιά προστασίας προσώπου κ.λπ. Όλα αυτά είναι προϊόντα τα οποία έχουν ως βασική πρώτη ύλη τους υδρογονάνθρακες και άλλους ορυκτούς πόρους.

Ειδικότερα, οι χειρουργικές μάσκες (N95) κατασκευάζονται από ψευδάργυρο χαλκό και πολυπροπυλένιο. Κάθε χειρουργική μάσκα N95 περιέχει τέσσερα υποστρώματα πολυπροπυλενίου. Πρόσφατα είδαμε ελληνικές εταιρείες και πανεπιστήμια να μπαίνουν στη μάχη κατασκευής Made in Hellas ασπίδων προσώπου οι οποίες είναι απαραίτητες στα νοσοκομεία.

Οι ασπίδες προσώπου κατασκευάζονται από προπυλένιο, δηλαδή από υδρογονάνθρακες. Όμως και τα φάρμακα τα οποία φέρονται πως δοκιμάζονται μέχρις στιγμής τουλάχιστον στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού (χλωροκίνη, υδροξυχλωροκίνη, κολχικίνη, μεφλοκίνη) περιέχουν προθέματα όπως «διεθυλ», «μεθυλβουτυλ», «μεθυλ», «μεθανολ», «βενζιν», «βενζοεπταλεν», «τετραμεθ» κ.λπ. Όλα αυτά τα φάρμακα στηρίζονται στην Οργανική Χημεία, στους υδρογονάνθρακες (και σε άλλα ορυκτά).

Ορυκτοί πόροι παντού

Πού αλλού εφαρμόζονται τα ορυκτά; Στην παραγωγή φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων. Χωρίς λιπάσματα θα αντιμετωπίζαμε μία ακόμη κρίση: τη διατροφική κρίση. Οι ορυκτοί πόροι βρίσκονται σε ολόκληρη την αλυσίδα υπεραξίας (value chain) φαρμάκων, τροφίμων και Μέσων Ατομικής Προστασίας. Από το 1850 μέχρι σήμερα το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί από τα 40 έτη στα 78 έτη: αυτό οφείλεται στη χρήση υδρογονανθράκων. Χωρίς τους υδρογονάνθρακες το προσδόκιμο ζωής μας θα ήταν ακόμη στα 40 έτη.

Δυστυχώς, στην Ελλάδα και στην ΕΕ η αξιοποίηση των ορυκτών πόρων υποφέρει εδώ και πολλές δεκαετίες από μία άλλη υπόγεια πολιτική κρίση: από την κρίση της αυστηρής περιβαλλοντικής πολυνομίας-γραφειοκρατίας. Πρώτα το περιβάλλον και μετά ο άνθρωπος. Όσο σκληρό και αν ακούγεται, αυτό το αφήγημα ζουν σήμερα οι γιατροί και οι νοσηλευτές.

Πρόσφατα ο συντηρητικός Εσθονός υπουργός Οικονομικών επισημοποίησε την πρόθεση της χώρας του να βγει από το σύστημα εμπορίας CO2 ώστε να μειωθεί το ενεργειακό κόστος της βαριάς βιομηχανίας, καθιστώντας την Εσθονία πιο ανταγωνιστική και να αντιμετωπισθούν οι καταστροφικές οικονομικές συνέπειες της πανδημίας. Ποιοι αντέδρασαν; Καταρχήν αντέδρασε η κ. φον Λέϊεν, οποία ουσιαστικά το απαγόρευσε! Αυτό είναι απαράδεκτο καθώς η κ. φον Λέϊεν δεν εκλέγεται.

Οι κυβερνήσεις της ΕΕ εκλέγονται από τους λαούς τους για τους λαούς τους. Επίσης αντέδρασε το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Εσθονίας καθώς αντιλαμβάνεται ότι ουσιαστικά θα κοπούν οι κρατικές επιδοτήσεις στις ΑΠΕ. Πρόκειται για την κλασσική σοσιαλδημοκρατική νοοτροπία: φόροι, φόροι, φόροι. Χωρίς φόρους, οι ΑΠΕ δεν μπορούν να επιβιώσουν στην ελεύθερη αγορά.

Τί πρέπει να κάνει η Ελλάδα

Η Ελλάδα οφείλει να απαντήσει στην πανδημία του κορονοϊού με δυναμικό τρόπο.

• Αναπροσαρμογή του παραγωγικού μοντέλου με στροφή (και) προς τη βαριά βιομηχανία. Αυτό που χρειάζεται το παραγωγικό μας μοντέλο είναι ένα ταχύτατο re-engineering και calibration.
• Αξιοποίηση όλων ανεξαιρέτως των Ελληνικών ορυκτών πόρων.
• Πάταξη της γραφειοκρατίας η οποία εμποδίζει τις επενδύσεις στους ορυκτούς πόρους. Ένα Lean Management στη γραφειοκρατία. Είναι απαράδεκτο το γεγονός να περνούν 10, 20 ή και 50 χρόνια για να αδειοδοτηθούν/εγκριθούν εξορύξεις ορυκτών πόρων. Το ίδιο πρέπει να ισχύσει στη χημική βιομηχανία: τόσους απόφοιτους Χημείας από τα ελληνικά πανεπιστήμια τί θα τους κάνουμε; Καθηγητές σε φροντιστήρια;
• Καθετοποίηση της παραγωγής “από το ορυχείο στο τελικό προϊόν” (value chain).
• Η Ελλάδα να συμμαχήσει με την Εσθονία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες και να απαιτήσουν από κοινού την απαγκίστρωση από τη “φυλακή” της εμπορίας CO2.

Ας ελπίσουμε η κρίση του κορονοϊού να λειτουργήσει ως ξυπνητήρι και να ξεκινήσει μία fast track διαδικασία αξιοποίησης όλων των ορυκτών πόρων της πατρίδας μας. Αυτό επιβάλλει η εθνική ευθύνη.