Οι Ρώσοι ολιγάρχες και ο κύκλος του θανάτου

της Νεφέλης Λυγερού  – 

Επαύλεις εκατομμυρίων, συλλεκτικές Rolls Royce, ρολόγια εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων, σαμπάνιες, επώνυμες γυναίκες, γιότ και εννέα ανεξήγητοι θάνατοι. Ο τελευταίος εξ αυτών ανήκει στον Βρετανό επενδυτή Σκοτ Γιανγκ. Η επαγγελματική συνεργασία και στενή φιλική σχέση του με έναν εκ των πιο γνωστών Ρώσων ολιγαρχών, τον Μπόρις Μπερεζόφσκι, του εξασφάλισε αμύθητη περιουσία σε χρόνο ρεκόρ.

Σύμφωνα με τους οικείους του, όμως, αυτή ήταν που τον εξέθεσε σε έναν διαρκή κίνδυνο. Λίγο πριν εξασφαλίσει καταφύγιο στην Κύπρο ή και στην Ελλάδα, όπως αρχικά σχεδίαζε, βρήκε τραγικό θάνατο, όπως και είχε προβλέψει. Αρχικά, ο θάνατός του χαρακτηρίστηκε από τις βρετανικές αρχές αυτοκτονία. Σήμερα, όμως, μετά από έρευνα, το συμπέρασμα είναι ότι πρόκειται για θάνατο με άρωμα μαφίας και οικονομικών σκανδάλων.

Η πτώση στα κάγκελα

Ο δρόμος του Λονδίνου ήταν ακόμα υγρός από την κρύα νύχτα που μόλις υποχωρούσε, όταν υποδέχτηκε στην αγκαλιά του το σώμα του Σκοτ Γιάνγκ. Ο υπόκωφος ήχος ξύπνησε κάποιους από τους γείτονές του. Αυτοί ήταν που έγιναν μάρτυρες της εφιαλτικής εικόνας. Ο άτυχος άνδρας, κατά την πτώση, είχε καρφωθεί στα κάγκελα του σπιτιού του.

Τα φώτα και η τηλεόραση φώτιζαν το διαμέρισμά του, πολλές ώρες αφότου η αστυνομία και η πυροσβετική είχαν καταφέρει να ξεκαρφώσουν το άψυχο σώμα του. Ο εκατομμυριούχος πλέι μπόι είχε προειδοποιήσει φίλους και συγγενείς μήνες νωρίτερα ότι κάτι τέτοιο ήταν πιθανό να συμβεί. Όπως ισχυριζόταν, είχε «στοχοποιηθεί από μία διαβόητη ομάδα Ρώσων εκτελεστών» από τότε που η τεράστια περιουσία του εξαφανίστηκε μυστηριωδώς μετά από μία σκοτεινή συναλλαγή που είχε πραγματοποιήσει στη Μόσχα.

Ήταν ο ένατος από τον επαγγελματικό και φιλικό του κύκλο που έδινε ξαφνικά τέλος στην ζωή του, αφήνοντας πίσω του δεκάδες ερωτηματικά. Παρ’ όλα αυτά, όταν η αστυνομία ολοκλήρωσε τις έρευνές της εκείνο το βράδυ κατέληξε στο ότι πρόκειται για αυτοκτονία και ο φάκελος έκλεισε.

Ο ένας μετά τον άλλο

Μία διετής αμερικανική έρευνα, όμως, που είδε το φως της δημοσιότητας το καλοκαίρι, ανατρέπει τα μέχρι τώρα δεδομένα. Ισχυρίζεται ότι ο άτυχος Γιάνγκ ήταν μέρος ενός καλοστημένου εγκλήματος. Περιλαμβάνει, μάλιστα, αποκαλύψεις, που εμφανίζουν τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες να ζητούν περαιτέρω πληροφορίες από τις αμερικάνικες μυστικές υπηρεσίες, κάνοντας λόγο για «εκτέλεση».

Ο στενός φίλος του Σκοτ και διαβόητος Ρώσος ολιγάρχης Μπόρις Μπερεζόφσκι είχε βρεθεί κάποιους μήνες νωρίτερα κρεμασμένος στο μπάνιο του. Πριν τον θάνατό του είχε εξομολογηθεί ότι «αν και έχει 150 φρουρούς πάλι δεν αισθάνεται ασφαλής». Την ίδια τύχη είχαν και τρεις από τους πιο στενούς φίλους και συνεργάτες του Σκοτ: ο Πολ Καστλ, ο Ρόμπι Κέρτις και ο Τζόνι Ελικαόφ. Όλοι έχασαν αναπάντεχα τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ετών που προηγήθηκαν του δικού του θανάτου.

Ο Γιάνγκ ήταν ένας φιλόδοξος νέος επενδυτής. Παρά την ταπεινή καταγωγή του, είχε καταφέρει να ξεχωρίσει. Οι κακές γλώσσες έλεγαν ότι τον είχαν βοηθήσει οι διασυνδέσεις του με το οργανωμένο έγκλημα. Η περιουσία και η φήμη του, όμως, εκτοξεύτηκαν μετά τη γνωριμία του με τον Μπερεζόφσκι. Έγινε ο έμπιστός του Ρώσου ολιγάρχη, την περίοδο που εκείνος μετακόμισε στο Λονδίνο.

Project Moscow

Τον βοήθησε να μεταφέρει τα χρήματά του στο Λονδίνο και να συνεχίσει εκεί τις επενδύσεις του. Η εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο ανδρών έφτασε στο σημείο να ταξιδεύει διαρκώς ο Γιάνκ στη Ρωσία, αναλαμβάνοντας όλες τις δουλειές και συμφωνίες του Μπερεζόφσκι στη Μόσχα. Το σημαντικότερο πρότζεκτ που ανέλαβε είχε την κωδική ονομασία Project Moscow.

Αν και μαθημένος στο να είναι διακριτικός, δεν αντιστάθηκε να διαφημίσει ιδιωτικά τις διασυνδέσεις του, προσπαθώντας να ελκύσει και άλλους Ρώσους ολιγάρχες. Αφότου, όμως, το συγκεκριμένο πρότζεκτ έγινε γνωστό, πολλοί από τους συνεργάτες του έχασαν τη ζωή τους.

Ένα πέπλο φόβου κυριάρχησε τότε στην καθημερινότητα του Σκοτ. Ήταν τόσο σίγουρος ότι κάποιος θα επιχειρήσει να τον δολοφονήσει που τα τελευταία χρόνια της ζωής του κυκλοφορούσε 24 ώρες το 24ωρο με τη συνοδεία μίας διαβόητης ομάδας γκάγκστερ που είχαν τον ρόλο σωματοφυλάκων.

Το αφήγημα για τη γνωριμία

Η γνωριμία του με τον Μπόρις Μπερεζόφσκι και ουσιαστικά η αρχή του τέλους για τον Σκοτ ήταν μία ιστορία που απολάμβανε να διηγείται σε άλλους. Είχε μόλις παρκάρει την Porsche του έξω από την έπαυλη που είχε μόλις αποκτήσει στην περιοχή του Surrey, όταν η τότε σύζυγός του βγήκε πανικόβλητη έξω από το σπίτι. «Ένας άνδρας έχει μπει μέσα και αρνείται να βγει. Να φωνάξω την αστυνομία;».

Ο Σκοτ όρμησε μέσα για να δει έναν κοντό περίεργο άνδρα που είχε με περίσσιο θάρρος βολευτεί στο σαλόνι του. Όταν οι ματιές τους συναντήθηκαν εκείνος του είπε βλοσυρά και με έντονη ρωσική προφορά: «καλώς ήρθες στο σπίτι μου. Πόσα θες γι’ αυτό;» Στο σημείο αυτό της διήγησης ο Σκοτ πάντα εξηγούσε στους συνομιλητές του ότι τη στιγμή εκείνη δεν γνώριζε ότι απέναντί του καθόταν ένας από τους πιο πλούσιους Ρώσους ολιγάρχες. «Έτσι, δεν το πολυσκέφτηκα όταν του είπα να πάει να γ….»

Μέσα σε λίγες εβδομάδες, όμως, ο Σκοτ με την οικογένειά του είχε μετακομίσει σε άλλο σπίτι, δίνοντας το κλειδί στον Μπερεζόφσκι έναντι 20,5 εκατομμυρίων λιρών. Τότε, το ημερολόγιο έδειχνε Ιούνιο του 2001. Σύμφωνα με φίλους του, ο Γιάνγκ ήταν ένας υπέροχος αφηγητής. Μετέτρεπε με παραστατικότητα περιστατικά σε ενδιαφέρουσες ιστορίες.

Η πραγματικότητα, όμως, διέφερε. Πολύ πριν την αγορά του σπιτιού του από τον Μπερεζόφσκι, ταξίδευε συχνά στη Ρωσία εκπροσωπώντας τον. Η γνωριμία τους, λοιπόν, δεν ήταν τόσο εντυπωσιακή. Παρ’ όλα αυτά αποδείχτηκε μοιραία και για τους δύο.

Πλούτος και κίνδυνοι

Όπως και να έχει, ο Μπερεζόφσκι βολεύτηκε στη νέα του έπαυλη, στο πρώτο επίσημο σπίτι του στη Βρετανία. Ακριβώς δίπλα του μετακόμισε ο κολλητός του και επίσης ολιγάρχης Μπάντρι Παταρκατσισβίλι. Δύο δρόμους μακριά έμεινε και ο Σκοτ με την οικογένειά του. Η στενή του σχέση με τους δύο άνδρες τον εισήγαγε σε μία νέα συναρπαστική ζωή αμετροεπούς πολυτέλειας.

Ο Σκοτ Γιάνγκ απέκτησε σύντομα τη φήμη του ανθρώπου εμπιστοσύνης των Ρώσων ολιγαρχών, οι οποίοι με τη σειρά τους φρόντιζαν να ικανοποιούν κάθε του επιθυμία.  Μία τυπική νύχτα γι’ αυτόν στη Μόσχα περιελάμβανε δείπνο και ποτά στο υπέρκομψο Café Pushkin και αμέσως μετά επίσκεψη στο πιο γνωστό κλαμπ και σημείο συνάντησης των πλουσίων με αιθέριες υπάρξεις. Από την εποχή εκείνη τον ενθυμούνται  να κυκλοφορεί με βαλίτσες γεμάτες μετρητά.

Ο Γιάνγκ έκανε και τα καθημερινά ψώνια των συνεργατών του. «Οι περισσότεροι από αυτούς δεν μπορούν απλά να βγουν έξω να ανοίξουν έναν λογαριασμό, ή να αγοράσουν ένα αυτοκίνητο» Ο Σκοτ τα έκανε όλα αυτά για λογαριασμό τους, ταξιδεύοντας σχεδόν μία φορά τον μήνα στην Κύπρο. Οι νέες του δραστηριότητες και γνωριμίες δεν έφεραν, όμως, μόνο προνόμια και πλούτο. Ο Σκοτ λέγεται ότι αναγκάστηκε να απομακρύνει πολλές φορές τις κόρες του από το σπίτι, στέλνοντάς τις σε ασφαλές καταφύγια, ενώ την τότε σύζυγό του την προειδοποίησαν άγνωστοι άνδρες ότι κινδυνεύει η ζωή τους.

Μεγάλη ζωή

Ο τραπεζικός λογαριασμός του Σκοτ πάντως είχε πολλαπλασιαστεί. Από ένας σχετικά άγνωστος επενδυτής που προωθούσε τοπικά κλαμπ, ο λογαριασμός του διέθετε πια 279 εκατομμύρια λίρες,. Η αλλαγή αυτή αποτυπώθηκε και στην καθημερινότητά του. Ο Σκοτ συνάντησε σε φιλικό δείπνο τον Μπιλ Κλίντον. Έκανε παρέα με εκατομμυριούχους, περνούσε τον περισσότερο χρόνο του στο Μαϊάμι και το συνηθισμένο κόλπο για να γελάσει με τους φίλους του ήταν να πετάξει την Πάρις Χίλτον με το αεροπλάνο του για να κάνει έκπληξη «στα γεροντοπαλίκαρά του», εννοώντας τους Ρώσους φίλους του.

Ένας άλλος φίλος του, από τους ελάχιστους που είχε πρόσβαση στη σχέση του Σκοτ με τους Ρώσους ολιγάρχες, σοκαρίστηκε από την επιρροή που είχε ο φίλος του σ’ αυτούς. Μία φορά σήκωσε το τηλέφωνο του Σκοτ και χωρίς να καταλάβει ο Μπόρις ότι δεν συνομιλούσε με τον κολλητό του είπε: «αγάπη σου έχω στείλει το αεροπλάνο μου και σε περιμένει ήδη στο αεροδρόμιο. Σε παρακαλώ έλα γρήγορα πίσω γιατί έχασα το “φάντασμα της αγάπης”».

«Τι σκατά είναι το “φάντασμα της αγάπης”» ρώτησε ο φίλος του τον Σκοτ και αυτός του εξήγησε του ότι είναι ένα συλλεκτικό αυτοκίνητο που του είχε αγοράσει ο Μπερεζόφσκι. Μετά από μία νύχτα πάθους ο Μπόρις το είχε δανείσει σε μία νεαρή κοπέλα. Ο Σκοτ το εντόπισε 24 ώρες αργότερα.

Τα εξαφανισμένα εκατομμύρια και ο κύκλος του θανάτου

Λίγους μήνες αργότερα, όμως, μία επένδυση που δεν πήγε καλά κόστισε στον Σκοτ Γιάνγκ όλη την περιουσία του. Επιχείρησε, μάλιστα, να αυτοκτονήσει. Οι φίλοι του δεν πίστεψαν ποτέ ούτε την οικονομική καταστροφή που ισχυριζόταν, ούτε την ψυχολογική κατάρρευση. «Ήταν εμφανές ότι έπρεπε να κερδίσει λίγο χρόνο έτσι ώστε να ξεμπλέξει».

Ο κλοιός, όμως, έμοιαζε να σφίγγει για τον Σκοτ. Η θεωρία της συζύγου του ήταν ότι έκρυψε τα χρήματά του. Εξάλλου, λίγους μήνες αργότερα της ανακοίνωσε ότι θέλει να λήξει τον γάμο τους. Η ίδια δεν έμεινε με τα χέρια δεμένα. Προσέλαβε μία ομάδα δικηγόρων, ντετέκτιβ και οικονομικών ερευνητών για να βρουν τα χρήματα. Η ίδια ομάδα ήταν που πρωταγωνίστησε στην πιο χρονοβόρα υπόθεση διαζυγίου στη Βρετανία.

Ξαφνικά, ο Σκοτ έγινε και αγαπημένο θέμα συζήτησης των ταμπλόιντ. Αναγκάστηκε να πάει τρεις μήνες φυλακή, καθώς δεν αποκάλυπτε πληροφορίες για τα οικονομικά του. Πούλησε όλα του τα υπάρχοντα για να ξεχρεώσει τους δανειστές του και οι δύο κόρες του αναγκάστηκαν να σταματήσουν το ιδιωτικό σχολείο τους. Ο ίδιος, όμως, συνέχιζε να ζει ένα πολυτελέστατο βίο. Τα λεφτά δεν βρέθηκαν και ξαφνικά οι εμπλεκόμενοι γύρω του άρχισαν να πεθαίνουν.