Απολιγνιτοποίηση της ΔΕΗ: Κομισιόν και κυβέρνηση “πυροβολούν” την Ελλάδα

Καθώς εμείς ασχολούμαστε με τα τεχνητά εμπόδια αξιοποίησης των υδρογονανθράκων, η κυβέρνηση μαζί με τους γραφειοκράτες της Κομισιόν σχεδιάζουν τη φτωχοποίηση της Δυτικής Μακεδονίας, η οποία θα προκύψει από την απολιγνιτοποίηση της ΔΕΗ. Χιλιάδες άνεργοι θα δημιουργηθούν στη Δυτική Μακεδονία και σε άλλες περιοχές τα επόμενα χρόνια χάριν του ουτοπικού σχεδίου της Πράσινης Συμφωνίας και τη στήριξη της χώρας αποκλειστικά και μόνο σε μία μορφή ενέργειας.

Θα ήταν ανοησία να απαιτήσει κανείς την 100% στροφή μίας χώρας προς συγκεκριμένη μορφή ενέργειας, όχι μόνο για λόγους περιβαλλοντικούς, αλλά κυρίως για λόγους στήριξης της εθνικής οικονομίας και γεωπολιτικής. Καμία επιχείρηση δεν μπορεί να επιβιώσει στηριζόμενη σε έναν μόνο “προμηθευτή” ή μία μόνο πρώτη ύλη. Απαιτείται διαφοροποίηση στην προμήθεια υλικού και διαφοροποίηση πρώτων υλών.

Ταυτόχρονα, τίθεται και ένα ακόμη θεωρητικό σενάριο: αυτό της τεχνητής απαξίωσης μίας επιχείρησης, η οποία αποτελεί εθνικό περιουσιακό στοιχείο για τη χώρα μας. Εν είδει αλγορίθμου, τα θεωρητικά βήματα τα οποία θα οδηγούσαν στην πιθανή τεχνητή απαξίωση της ΔΕΗ θα ήταν τα κάτωθι: Υπάρχει κλιματική κρίση, οι λιγνίτες συμβάλλουν σε αυτή, επιβολή προστίμων για ρύπους στη ΔΕΗ, δημιουργία ζημιών στη ΔΕΗ, λόγω της επιβολής των προστίμων και τέλος κλείσιμο λιγνιτικών μονάδων.

Ποια είναι η ανησυχητική πληροφορία, η οποία θα συνέδραμε πιθανώς στην ενίσχυση του παραπάνω θεωρητικού σεναρίου; Από το 2015 συγκεκριμένος επενδυτής ο οποίος στηρίζει ταυτόχρονα και τη θεωρία της κλιματικής κρίσης επένδυσε αρκετά εκατ. δολάρια σε δύο εταιρείες με συμφέροντα σε άνθρακα. Φυσικά, αυτό δεν είναι ούτε απαγορευτικό ούτε κατακριτέο. Η επιχειρηματικότητα απαιτεί διασπορά κινδύνου στις επενδύσεις. Οι δύο εταιρείες προηγουμένως είχαν υποστεί πιέσεις λόγω της πτώσης των τιμών άνθρακα και είχαν δει τις τιμές των μετοχών τους να πέφτουν πάνω από 90% πριν τη συγκεκριμένη επένδυση.

Η κατάσταση το 2015 είχε γίνει τόσο άσχημη, ώστε ορισμένοι παραγωγοί άνθρακα είχαν καταθέσει αίτηση για προστασία από πτώχευση. Να πραγματοποιήθηκε άραγε η συγκεκριμένη επένδυση σε άνθρακα, ώστε να υπάρξει εκμετάλλευση της χαμηλής τιμής των μετοχών μπροστά σε μια αναμενόμενη ανάκαμψη στον τομέα; Κανείς δεν γνωρίζει. Αυτό αποτελεί απλώς ένα σύμπτωμα. Η “ασθένεια”, όμως, είναι δύσκολο να διαγνωσθεί. Οι συγκεκριμένες εταιρείες, στις οποίες πραγματοποιήθηκε η επένδυση, διέθεταν αποθέματα άνθρακα περίπου 11 δισ. τόνων αξίας εκατοντάδων δισ. δολαρίων.

Αλτρουιστικά κίνητρα;

Κάποιος καλοδιάθετος θα μπορούσε να ισχυρισθεί ότι πιθανόν η συγκεκριμένη επενδυτική κίνηση του 2015 να αποτελούσε μέρος ενός καλοπροαίρετου σχεδίου δράσης για το κλίμα: ο επενδυτής επένδυσε εκατ. δολάρια σε εταιρείες άνθρακα με απώτερο σκοπό να τις κλείσει και να προστατευθεί το κλίμα του πλανήτη. Ίσως έτσι να δεχτούμε το υποτιθέμενο γεγονός ότι η επένδυση πραγματοποιήθηκε με αλτρουιστικά κριτήρια.

Οι καχύποπτοι του 2015 υποστήριξαν ότι η συγκεκριμένη επένδυση πραγματοποιήθηκε, προκειμένου να εξαγορασθούν όσο το δυνατόν περισσότερα μερίδια και όταν υπάρξει ανάκαμψη να πουλήσει τις μετοχές και να αποκομίσει τεράστιο κέρδος. Ας σημειωθεί μια λεπτομέρεια εδώ: τον Ιούνιο του 2019 οι συγκεκριμένες εταιρείες ανακοίνωσαν τη συνένωση των δυνάμεών τους.

Το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται είναι τι θα απογίνουν οι εργαζόμενοι των λιγνιτορυχείων της ΔΕΗ. Ο αριθμός των εργαζομένων που απασχολούνται άμεσα ή έμμεσα, λόγω της εκμετάλλευσης του λιγνίτη, είναι περίπου 20-25 χιλιάδες σε Κοζάνη, Αρκαδία και Φλώρινα. Ήδη, με τα μνημόνια πολλά μαγαζιά παραμένουν κλειστά. Το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων θα είναι το κερασάκι στην τούρτα για την απόλυτη οικονομική καταστροφή αυτών των περιοχών. Αυτοί οι εργαζόμενοι και οι οικογένειες τi θα απογίνουν; Πώς θα επιβιώσουν; Ποια η εναλλακτική; Τα επιδόματα πείνας και τα σεμιναριακά μαθήματα;

Εάν παύσει η λειτουργία των ΑΗΣ (ατμοηλεκτρικό εργοστάσιο ή ατμοηλεκτρικός σταθμός), τα ορυχεία θα πλημμυρίσουν και είναι άγνωστο πώς θα συμπεριφερθούν σε ευστάθεια τα πρανή. Από γεωλογικής άποψης, πώς θα συμπεριφερθούν τα εδάφη σε αυτές τις περιοχές εάν εγκαταλειφθούν πλήρως τα ορυχεία; Ο ηλεκτροκίνητος εξοπλισμός θα σκουριάσει, οι ιμάντες των ταινιοδρόμων θα πολυμεριστούν και θα σαπίσουν, τα ράουλα κύλισης θα σκουριάσουν. Πρόκειται για κεφαλαιακή απαξίωση ενός εθνικού περιουσιακού στοιχείου.

Ευθύνη συνδικαλιστών

Στο σημείο αυτό, όμως, δεν θα χαριστούμε ούτε στους εργαζομένους-συνδικαλιστές της ΔΕΗ. Φταίνε και αυτοί, όπως φταίνε και τα κόμματα και οι διοικήσεις της ΔΕΗ, οι οποίες είχαν μετατρέψει αυτό το εθνικό περιουσιακό στοιχείο σε κομματικό όργανο. Οι κάθε κόμματος συνδικαλιστές συνέβαλαν κι αυτοί για να φτάσουμε σε αυτή την κατάσταση. Οι εκβιαστικές απεργίες με τα γνωστά κατεβάσματα των διακοπτών, οι παχυλότατοι μισθοί κλπ οδήγησαν στην απώλεια εμπιστοσύνης εκ μέρους της κοινωνίας.

Πώς να επιτευχθεί σήμερα η απαραίτητη κοινωνική συμμαχία στην υπεράσπιση των θέσεων εργασίας τους, όταν η πλειοψηφία των Ελλήνων γονατίζει από ανεργία και ανέχεια; Αυτήν ακριβώς την απώλεια εμπιστοσύνης της κοινωνίας προς τους συνδικαλιστές και εργαζόμενους της ΔΕΗ εκμεταλλεύεται η σημερινή κυβέρνηση για να επιβάλλει μία ουτοπική και επικίνδυνη οικονομικά και εθνικά λύση.

Κανείς δεν αμφισβητεί το γεγονός ότι επιτέλους πρέπει να τελειώσουμε με την κρατικοδίαιτη οικονομία. Όμως, η κυβέρνηση πήγε από το ένα άκρο στο άλλο και θα φέρει τα εντελώς αντίθετα αποτελέσματα με χρήση κρατικοδίαιτων λύσεων. Πώς θεωρεί η κυβέρνηση ότι θα μεταρρυθμίσει την αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας αποκλειστικά με τις ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας), αφού οι ΑΠΕ δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς τη φορολογική ενίσχυση;

Οι ΑΠΕ δεν αποτελούν από μόνες τους την απάντηση στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Επιπλέον, εμμέσως, οι ΑΠΕ απαιτούν να βάζουν το χέρι τους βαθιά στην τσέπη οι Έλληνες φορολογούμενοι μέσω των “πράσινων” φόρων. Συνεπώς, αυτό το επιχείρημα της κυβέρνησης είναι αστήρικτο. Ταυτόχρονα, οι ΑΠΕ από μόνες τους δεν είναι ικανές να στηρίξουν τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας. Θα απαιτείται πάντα η παράλληλη στήριξη και άλλων μορφών ενέργειας, όταν δεν θα υπάρχει ηλιοφάνεια και άνεμος.

Η κυβέρνηση και τα κόμματα πρέπει να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους, καθώς η λύση της απαξίωσης της ΔΕΗ αποτελεί εθνική καταστροφή. Το ίδιο πρέπει να κάνουν και οι εργαζόμενοι. Οι ανοησίες και τα παιχνίδια του παρελθόντος πρέπει να σταματήσουν. Παράλληλα με τις ΑΠΕ, πρέπει να συνεχισθεί η χρήση των λιγνιτών, των υδροηλεκτρικών, της γεωθερμίας και του φυσικού αερίου. Ας ξεκινήσει και η συζήτηση και για τη χρήση ήπιας μορφής πυρηνικής ενέργειας. Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια, τόσο σε οικονομικό-κοινωνικό όσο και σε γεωπολιτικό επίπεδο, να απωλέσει πιθανές πηγές ενέργειας. Επιβάλλεται η συνέχιση της χρήσης ενεργειακού μείγματος. Μέτρον άριστον.

Μειωμένη τιμή ρεύματος

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα βάλει τέλος στο προνόμιο μειωμένης τιμής ρεύματος των εργαζομένων και συνταξιούχων της ΔΕΗ. Ας μας διορθώσει κάποιος εάν έχουμε λάθος: το προνόμιο αυτό αποτέλεσε θέμα διαβούλευσης από τη δεκαετία του ’50, όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής πέτυχε τη συγχώνευση των έως τότε μικρών ιδιωτικών ηλεκτρικών εταιρειών, η οποία οδήγησε στη δημιουργία της ΔΕΗ.

Το προνόμιο αυτό δόθηκε τότε, για να συναινέσουν οι εργαζόμενοι εκείνων των μικρών εταιρειών στη δημιουργία της μεγάλης κρατικής ΔΕΗ. Με σημερινούς όρους, ήταν ένα θέμα επίτευξης κοινωνικής αποδοχής-συμμαχίας, προκειμένου να υπάρξει μία κοινωνικά δίκαιη μετάβαση από ένα θεσμικό σύστημα παραγωγής ενέργειας σε ένα άλλο. Ήταν επιτακτική εθνική ανάγκη η δημιουργία της ΔΕΗ, ώστε να συμβάλλει στη βιομηχανοποίηση της διαλυμένης από τους πολέμους χώρας.

Εάν η σημερινή κυβέρνηση θέλει πράγματι να είναι κοινωνικά δίκαιη, θα πρέπει να αποδώσει πίσω στους συνταξιούχους και εργαζόμενους της ΔΕΗ την απώλεια ενός τέτοιου “προνομίου”. Μπορεί ως φορολογούμενος πολίτης να μη μου αρέσει καθόλου αυτό, αλλά θα πρέπει να ειπωθεί για να είμαστε δίκαιοι προς όλες τις πλευρές.