Κρίση κρίση, αλλά το δολάριο καλά κρατεί…

Παρά τα κατά καιρούς θρυλούμενα περί της αντικαταστάσεως του δολαρίου από άλλα διεθνή νομίσματα, όπως το κινεζικό γουάν ή το ευρώ, η ισχύς του αμερικανικού νομίσματος παραμένει αδιαμφισβήτητη. Μπορεί το δολάριο να έχει υποχωρήσει από το άλλοτε 70% των παγκοσμίων συναλλαγματικών αποθεμάτων των μεγάλων Κεντρικών Τραπεζών, στο 60% αλλά αυτό οφείλεται στην διεθνοποίηση άλλων αποθεματικών μέσων, παρά στην αποδυνάμωση του δολαρίου, που εξακολουθεί να θεωρείται ο “βασιλιάς” των διεθνών συναλλαγών.

Μάλιστα, η Τράπεζα διεθνών διακανονισμών ΒΙS υπολόγιζε πρόσφατα ότι το 88% των εμπορευματικών συναλλαγών διεθνώς αποτιμώνται σε δολάρια και οι περισσότεροι επενδυτές παγκοσμίως απευθύνονται στα αμερικανικά χρηματιστήρια μετοχών, ομολόγων και εμπορευμάτων για την πληρωμή τιμολογίων είτε για άντληση επενδυτικών κεφαλαίων.

Πολλά λέγονται για τις φιλοδοξίες της Κίνας να υποκαταστήσει το δολάριο στις διεθνείς συναλλαγές, αλλά το γουάν δεν ξεπερνάει το 2,5% των αποθεμάτων των Κεντρικών Τραπεζών και εξυπηρετεί μικρό όγκο εμπορευματικών συναλλαγών. Η αιτία συνίσταται ότι η Κίνα εξακολουθεί να εφαρμόζει ακόμη αυστηρούς συναλλαγματικούς ελέγχους και δεν αφήνει το νόμισμα της να διαμορφώσει μία ισοτιμία ανάλογη με την πραγματική του αξία. Αντιθέτως, ακολουθεί διαφορετικές τιμές συναλλάγματος στις εξαγωγές, προκειμένου να εξασφαλίσει τις πωλήσεις της στο εξωτερικό. Δηλαδή, το γουάν είναι υποτιμημένο και οι Κινέζοι εξαγωγείς πρέπει να επαναπατρίζουν μεγάλο μέρος των εισπράξεων τους από πωλήσεις κινεζικών προϊόντων στις ξένες αγορές.

Αντέχει ακόμα το δολάριο

Εν άλλοις λόγοις, η Κίνα έχει μακρύ δρόμο οικονομικών μεταρρυθμίσεων να διατρέξει, προτού το νόμισμά της γίνει ισοτίμως αποδεκτό στις διεθνείς αγορές. Αντιθέτως, το ιαπωνικό γιέν έχει κερδίσει τελευταίως έδαφος στις διεθνείς συναλλαγές (κοντά στο 5%) παρά τα εγγενή προβλήματα της ιαπωνικής οικονομίας, η οποία είναι η τρίτη εις μέγεθος παγκοσμίως μετά την αμερικανική και την κινέζικη.

Ο διεθνής ρόλος του ευρώ αφορά κυρίως στις ενδοευρωπαϊκές οικονομικές σχέσεις – είναι σταθερά γύρω στο 20% περίπου. Ενισχύεται από το υψηλό ποσοστό των εμπορικών ανταλλαγών μεταξύ των 27 χωρών-μελών της ΕΕ, αλλά υστερεί στις άλλες αγορές κεφαλαίων έναντι του δολαρίου. Των άλλων χωρών τα νομίσματα είναι ζήτημα αν υπερβαίνουν όλα μαζί το 9% των διεθνών συναλλαγών και παρά τα παράπονα για τον κυρίαρχο ρόλο του δολαρίου, οι προσπάθειες να το υποκαταστήσουν –όπως λ.χ. της Αργεντινής και της Βραζιλίας να εμπορεύονται μεταξύ στα νομίσματά τους– δεν έχουν ευωδοθή.

Συμπερασματικώς, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι η κυριαρχία του δολαρίου δεν κινδυνεύει επί του παρόντος. Αντιθέτως, λόγω της επιθετικής πολιτικής της αμερικανικής Κεντρικής Τραπέζης κατά του πληθωρισμού, με την αύξηση των επιτοκίων και την άμεση αντιμετώπιση της τραπεζικής κρίσεως του περασμένου Μαρτίου, μάλλον θα ενισχυθή ως ασφαλές και αποδοτικό νόμισμα της διεθνούς αποταμιεύσεως. Εν αντιθέσει προς το ελβετικό φράγκο, που εξακολουθεί να δίνει μηδαμινή απόδοση στην ισοτιμία των 99 σέντς του ευρώ και με τα αρνητικά επιτόκια.