Πόλεμος και κερδοσκοπία για το πετρέλαιο – Κερδισμένοι και χαμένοι

Η κατάρρευση της ζήτησης του αργού πετρελαίου εξαιτίας του lockdown της παγκόσμιας οικονομίας, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, η αχαλίνωτη παραγωγή αργού και η εξάντληση των αποθηκευτικών δεξαμενών πετρελαίου σε παγκόσμια κλίμακα, συμπίεσαν τις τιμές του πετρελαίου και ιδιαίτερα στις τιμές του WTI (αμερικανικό αργό) στα χαμηλότερα ιστορικά επίπεδα.

Ενώ τα Συμβόλαια Μελλοντικής Αγοράς Πετρελαίου (futures option) για τον μήνα Μάιο έκλεισαν με τιμές για το αργού WTI 11,74 δολ. το βαρέλι και για το Brent 26,39 δολ. το βαρέλι, την τελευταία μέρα του κλεισίματος (την περασμένη Δευτέρα) τα futures για το WTI κατέρρευσαν στην τιμή των -37,63 δολ. το βαρέλι λόγω έλλειψης ζήτησης. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι η τρέχουσα πραγματική τιμή του πετρελαίου ανά βαρέλι έπεσε στα -37,63 δολάρια, όπως έσπευσαν να ερμηνεύσουν μερικοί.

Τα Συμβόλαια Μελλοντικής Αγοράς αφορούν την τιμή του συμβολαίου που θα αγοραστεί μελλοντικά για μια συγκεκριμένη ποσότητα, με τιμή που προκρίνεται και φυσικά αυτό αποτελεί διακύβευμα κερδοσκοπίας. Έτσι, όποιος είχε αγοράσει ένα τέτοιο συμβόλαιο για να κλείσει μία συμφωνία με συγκεκριμένη τιμή WTI για τον μήνα Μάιο, έχασε το 40% περίπου των χρημάτων που είχε τοποθετήσει.

Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, οι υπερπλήρεις αποθηκευτικοί χώροι πετρελαίου στις ΗΠΑ και παγκοσμίως δεν αφήνουν περιθώρια (περαιτέρω) ζήτησης αργού, όχι μόνο για τον επόμενο μήνα αλλά και για το επόμενο εξάμηνο, παρόλο που ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα συμβόλαια του Ιουνίου θα κλείσουν με τιμές ίσως και 20 δολ. το βαρέλι. Έτσι θα υπάρξει μία έξαρση κερδοσκοπίας, με την προϋπόθεση βέβαια ότι οι μεγάλες θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορικές εταιρίες δεν θα κλείνουν συμβόλαια μελλοντικής αγοράς, λόγω ανυπαρξίας ζήτησης, με τελικό αποτέλεσμα την περαιτέρω πτώση του παγκόσμιου εμπορίου και των μεταφορών.

Παιχνίδι κερδοσκοπίας για το πετρέλαιο

Δεν αγοράζουμε φτηνά και είμαστε παγιδευμένοι σε ένα παιγνίδι παγκόσμιας κερδοσκοπίας. Η ιστορική συμφωνία ΟΠΕΚ-Ρωσίας για μείωση της παραγωγής κατά 9,7 εκατ. βαρέλια την ημέρα δεν ήταν ικανή να καλύψει την παγκόσμια μείωση της ζήτησης που αγγίζει περίπου τα 30 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Έτσι οι τιμές βρίσκονται κυριολεκτικά στο έλεος του ιού, μέχρι φυσικά τις πρώτες ενδείξεις της άρσης του lockdown.

Η εξαιρετικά σοβαρή κατάσταση έχει προβληματίσει το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ για το εάν πρέπει να αποζημιώνει τους Αμερικανούς παραγωγούς για να διατηρούν το αργό στο έδαφος. Πρόσφατα η Ιnternational Energy Administration (IEA) διαπίστωσε αύξηση της εγχώριας  παραγωγής στις ΗΠΑ  κατά 19 εκατ. βαρέλια. Ο πρόεδρος Τραμπ αποφάσισε με τη σύμφωνη γνώμη του Κογκρέσου να προσθέσει 75 εκατ. βαρέλια στα στρατηγικά αποθέματα των ΗΠΑ, εκμεταλλευόμενος τις χαμηλές τιμές και σκεπτόμενος ότι έτσι μπορεί να εμποδίσει τις εισαγωγές αργού από τη Σαουδική Αραβία

Η κατάρρευση των τιμών συνταράσσει ολόκληρη την βιομηχανία πετρελαίου, με τις μεγάλες εταιρίες να οδηγούνται σε περικοπές δαπανών και τους παραγωγούς να μειώνουν κατά 13% τις γεωτρητικές εργασίες. Επιπλέον, υπάρχουν βάσιμοι φόβοι για συνολική κατάρρευση της βιομηχανίας πετρελαίου, χωρίς να αποκλείεται κάποιο επεισόδιο στον Κόλπο, στη θαλάσσια περιοχή της Κίνας, ή στον Κόλπο του Μεξικού.

Χαμένοι και κερδισμένοι

Όπως και σε κάθε ακραία κατάσταση, σε αυτή την αναπάντεχη υπερπροσφορά πετρελαίου υπάρχουν οι χαμένοι και οι κερδισμένοι. Ενώ η βιομηχανία πετρελαίου αγωνίζεται να σταματήσει την παραγωγή αργού και προϊόντων που κανείς δεν χρειάζεται στην παρούσα συγκυρία, οι μεγάλοι χαμένοι είναι οι παραγωγές χώρες Αγκόλα, Νιγηρία και Ιράκ (η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός χώρα ), οι οποίες δεν έχουν διυλιστική ικανότητα και δεν έχουν σταθερές συμφωνίες προμήθειας με χώρες εισαγωγής.

Ζημία υφίστανται και τα διυλιστήρια γιατί η ζήτηση προϊόντων gasoline, diesel και jet fuels, έχει πέσει παντού. Αυτοί που έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη ζημιά είναι ωστόσο οι διανομείς προϊόντων, λόγω του lockdown στα μέσα μεταφοράς σε πολλές χώρες και ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες καταναλώτριες χώρες, όπως οι Ινδίες και οι ΗΠΑ. Οι μεγάλοι κερδισμένοι είναι οι ιδιοκτήτες αποθηκευτικών χώρων onshore and offshore. Την περίοδο αυτή οι έμποροι των παράκτιων περιοχών αναζητούν πλωτές δεξαμενές με συνέπεια οι τιμές ναύλωσης των σουπερτάνκερς να εκτιναχτούν στα ύψη.

Η παγκόσμια κατάρρευση των τιμών πετρελαίου δεν μπορεί να αφήσει αλώβητη την Ελλάδα. Φυσικά, δεν πρόκειται να δούμε αισθητές διαφορές στις τιμές καταναλωτή, εφόσον δεν διαθέτουμε πλέον κρατικά διυλιστήρια, ώστε να επιβάλλουμε κρατική πολιτική ενέργειας. Ούτε έχουμε και τη δυνατότητα διακρατικού τύπου συμβάσεων εκτός χρηματαγοράς, με απευθείας παραγωγικές χώρες. Τα ΕΛΠΕ είναι ιδιωτικοποιημένα. Τα διυλιστήρια και οι αερομεταφορές θα καταφύγουν σε τιμές σποτ για να καλύψουν τις ζημιές τους, που είναι μεγαλύτερες από τα futures, επειδή δεν υπάρχει ζήτηση. Έτσι, το κόστος θα ανεβεί με τις ανάλογες συνέπειες στην οικονομία της χώρας.